Δύσκολα θα ξεχάσω τη σκηνή που είδα πριν λίγες μέρες στο παιχνίδι της Τσέλσι με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ για το αγγλικό πρωτάθλημα. Ο Γάλλος αμυντικός της Γιουνάιτεντ Ραφαέλ Bαράν ένιωσε μια ενόχληση στο δεξί του πόδι και φάνηκε να μην μπορεί να συνεχίσει το ματς ζητώντας από τον προπονητή την αντικατάσταση του. Μέχρι εδώ δεν υπάρχει τίποτα το δραματικό ή το σπάνιο: ο Βαράν έχει ένα μυϊκό τραυματισμό από αυτούς στους οποίους οι ποδοσφαιριστές είναι αρκετά συνηθισμένοι. Το δραματικό του πράγματος ακολουθεί στη συνέχεια. Ξαφνικά, ενώ έχουν μπει στο γήπεδο για να τον βοηθήσουν ο γιατρός και ο φυσικοθεραπευτής της αγγλικής ομάδας ο Γάλλος αμυντικός ξεσπάει σε κλάματα σαν να είναι ένα μικρό παιδί: η διάγνωση λέει κάκωση. Ο λόγος που ο Βαράν έκλαψε δεν έχει να κάνει τόσο με το τραυματισμό του, που δεν είναι δα και τόσο σοβαρός, όσο με την πιθανότητα αυτός να του στοιχίσει την παρουσία τους στο Μουντιάλ του Κατάρ. Τουλάχιστον αυτός ήταν τυχερός. Αλλοι δεν είναι. Ο Τίμο Βέρνερ, που βγήκε κι από το γήπεδο πονώντας σε ένα ματς της Λειψίας στο Τσάμπιονς λιγκ πιστεύοντας πως δεν έχει κάτι, δεν θα τα καταφέρει. Και ο Σισέ, προπονητής της Σενεγάλης, λέει πως θα φέρει ένα ειδικό σαμάνο για να κάνει καλά το Μανέ και να τον έχει στα ματς της Σενεγάλης. Οι γιατροί λένε αποκλείεται.
Υποστήριξη κυρίως ψυχολογική
Το περασμένο καλοκαίρι, ενώ η σεζόν ξεκινούσε, είχα γράψει ένα κομμάτι στο οποίο αναρωτιόμουν ποιες μπορεί να είναι για τα εθνικά πρωταθλήματα και τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις οι συνέπειες της διεξαγωγής του παγκοσμίου κυπέλλου Νοέμβρη - Δεκέμβρη κι όχι καλοκαιριάτικα, όπως το έχουμε συνηθίσει. Σημείωνα τότε ότι μετά το τέλος του μουντιάλ οι προπονητές των συλλόγων θα βρεθούν μπροστά σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση καθώς οι παίκτες που θα γυρίσουν από το Κατάρ θα έχουν ανάγκη σίγουρα μια κάποια ειδική μεταχείριση. Αυτή η μεταχείριση, έγραφα τότε, δεν θα έχει να κάνει μόνο με το πως πρέπει να προπονηθούν (καθώς κάποιοι δεν αποκλείεται να γυρίσουν και αρκετά κουρασμένοι), αλλά κυρίως και με μια αμιγώς ψυχολογική υποστήριξη: οι προπονητές θα χρειαστεί να δουλέψουν με παίκτες είτε απογοητευμένος (εξαιτίας της αποτυχίας), είτε κουρασμένος στο μυαλό (μετά από μία διοργάνωση που σχεδόν πάντα είναι για όλους περιπετειώδης).
Αυτό που δεν είχα υπολογίσει είναι ότι η διεξαγωγή του παγκοσμίου κυπέλλου θα επηρεάσει τις ομάδες και τους ποδοσφαιριστές πριν καν αρχίσει! Διότι η αναμονή του μουντιάλ σαφώς και παίζει κάποιο ρόλο στην απόδοση των ποδοσφαιριστών και σε ουκ ολίγες περιπτώσεις αυτό φαίνεται.
Υποψίες και φοβίες
Όσο πλησιάζουμε προς την έναρξη της μεγάλης γιορτή, τόσο μεγαλώνει η υποψία ότι κάποιοι ποδοσφαιριστές που το περιμένουν το έχουν ήδη ως κεντρική προτεραιότητα. Κάποιοι χάνουν παιχνίδια για ψύλλου πήδημα. Κάποιοι κάνουν οικονομία δυνάμεων γιατί με το μυαλό τους βρίσκονται ήδη στο Κατάρ κι έχουν πάψει να θεωρούν την ομάδα στην οποία αγωνίζονται (κι από την οποία πληρώνονται) βασική προτεραιότητα. Και είναι ανθρώπινο. Αλλά και δύσκολο μια ομάδα να το δεχτεί. Οι οπαδοί της Γιουβέντους κατηγορούν τον Ανχελ Ντι Μαρία ότι υπέγραψε ένα συμβόλαιο 7 εκατ ευρώ το χρόνο για να κάνει προετοιμασία για το μουντιάλ. Ο προπονητής της Αταλάντα Ζαν Πιέρο Γκασπερίνι λέει ότι η απόδοση της ομάδας του, εξαιτίας της ύπαρξης πολλών ξένων παικτών πέφτει συνεχώς, γιατί όλοι έχουν το μυαλό στο Κατάρ. Από τις παριζιάνικες εφημερίδες μάθαμε πως ο Μέσι έχει ζητήσει ειδική μεταχείριση γιατί προετοιμάζεται για το τελευταίο μουντιάλ της καριέρας του. Στην Ατλέτικο Μαδρίτης ο κόουτς Σιμεόνε καυγαδίζει με τον Ζοάο Φέλιξ που τον κατηγορεί ότι αφήνοντας τον στον πάγκο θα σταθεί αιτία για να χάσει το μουντιάλ: και οι καυγάδες πρόβλημα είναι. Αλλά ας μην πηγαίνουμε τόσο μακριά: και στην Ελλάδα βλέπουμε συμπεριφορές παικτών να είναι κομμάτι διαφορετικές από αυτό που είχαμε συνηθίσει γιατί οι παίκτες σκέφτονται το παγκόσμιο κύπελο. Ο Ζίφκοβιτς πρόσφατα ζήτησε να του γίνουν προληπτικά εξετάσεις σε νοσοκομείο για κάταγμα του δάχτυλου, ενώ ο γιατρός του ΠΑΟΚ τον καθησύχαζε ότι έσπασε απλά το νύχι του. Ο Σισέ στον Ολυμπιακό επικαλείται κάποιους πόνους στη μέση και δεν αγωνίζεται από φόβο μην επιδεινωθεί κάποιο πρόβλημα και χάσει τη θέση του στην Εθνική Σενεγαλης. Από φόβους υπερβολικούς δεν ταξίδεψαν με την ΑΕΚ πρόσφατα στη Λειβαδιά κι ο Μοχαμαντί κι ο Χατζισαφί: και οι δυο Ιρανοί το μουντιάλ περιμένουν. Και θα υπάρχουν σίγουρα και πολλές άλλες ιστορίες που δεν γνωρίζουμε.
Υπήρχε λόγος σοβαρός
Το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο διοργανώθηκε στην Ουρουγουάη το πολύ μακρινό 1930. Δεν αποφασίστηκε τυχαία η διεξαγωγή του να ξεκινήσει στα μέσα Ιουλίου και όλα να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του μήνα. Ο βασικός λόγος ήταν ότι ευρωπαϊκές ομάδες έπρεπε να έχουν αρκετό χρόνο για να φτάσουν στο Μοντεβιδέο – κι επειδή όλες ταξίδεψαν με πλοία, αυτό έπρεπε να συμβεί όταν τα νερά των ωκεανών ήταν ήρεμα. Σε φωτογραφίες της εποχής βλέπουμε ποδοσφαιριστές να προπονούνται τρέχοντας στα καταστρώματα – το ταξίδι στο Μοντεβιδέο υπήρξε δύσκολο.
Και στις επόμενες διοργανώσεις όμως οι άνθρωποι της FIFA δεν άλλαξαν την εποχή διεξαγωγής της μεγάλης γιορτής, το μουντιάλ συνέχιζε να γίνεται στην αρχή του καλοκαιριού. Τότε δεν υπήρχαν «ειδικές προετοιμασίας φυσικής κατάστασης» μετά το τέλος της σεζόν και θα ήταν λογικότερο το μεγάλο τουρνουά να γίνεται στα μέσα της σεζόν με παίκτες σε φουλ φόρμα: πάντα Ευρωπαίοι ήταν όσοι αποφάσιζαν τις τύχες του μέχρι τη δεκαετία του 70 τουλάχιστον. Κάτι τέτοιο δεν πέρασε ωστόσο ποτέ από το μυαλό κανενός – το μουντιάλ άλλαξε πολλές φορές φόρμουλα διεξαγωγής, αλλά γινόταν πάντα το καλοκαίρι.
Όποιοι είδαν το Μουντιάλ να γεννιέται και να μεγαλώνει, καταλάβαν αμέσως ότι το συγκεκριμένο ποδοσφαιρικό τουρνουά στο μυαλό των ποδοσφαιριστών είναι η μεγαλύτερη διοργάνωση στην οποία αυτοί μπορεί να πάρουν μέρος. Αν η διεξαγωγή της ήταν πάντα καλοκαίρι είναι γιατί ήθελαν να εξασφαλίσουν στη διοργάνωση μία αυτοτέλεια, ώστε οι ποδοσφαιριστές να την βλέπουν ως ένα είδος επιβράβευσης. Ολοι τους έπρεπε να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους με τις ομάδες τους στα πρωταθλήματα που παίρνουν μέρος για να κληθούν από τους ομοσπονδιακούς προπονητές στην Εθνική και να παίξουν μαζί της στο παγκόσμιο κύπελλο.
Θα γελούσαν με την απόφαση
Νομίζω πως αν οι διοργανωτές εκείνων των πρώτων παγκοσμίων κυπέλλων ζούσαν σήμερα και έβλεπαν την τερατώδη απόφαση της FIFA να διοργανώσει το Μουντιάλ στην αρχή του χειμώνα και στο μέσο της σεζόν θα αναρωτιόντουσαν αν όσοι διοικούν σήμερα το ποδόσφαιρο καταλαβαίνουν και από ποδόσφαιρο. Φυσικά η απάντηση είναι ότι δεν καταλαβαίνουν. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να πουλάνε διοργανώσεις σε όποιον έχει τα περισσότερα χρήματα. Δίνοντας του την δυνατότητα να κάνει ότι θέλει. Και όχι μόνο με τις διοργανώσεις της FIFA, αλλά και με τα προγράμματα των ομάδων, τα νεύρα και τα όνειρα των ποδοσφαιριστών, τα εθνικά πρωταθλήματα κτλ κτλ.
