Θα συνεχίσει ο Μίτσελ να παρουσιάζει στην ίδια ενδεκάδα τρία «δεκάρια»; Νομίζω ναι. Γίνεται να είναι λειτουργική μια ομάδα με τρία «δεκάρια»; Νομίζω όχι. Γίνεται στην Ελλάδα να παίζει μια ομάδα με τρία «δεκάρια» και να βάζει ένα σωρό γκολ; Βεβαίως. Γιατί καμία ομάδα στον κόσμο δεν παίζει με τρία «δεκάρια»; Γιατί δεν υπάρχει πουθενά ένα πρωτάθλημα σαν το δικό μας. Μπορεί να έχει κάποιο κέρδος ο Ολυμπιακός παίζοντας με τρία «δεκάρια»; Φυσικά: μπορεί πχ να έχει πολύ κόσμο στο γήπεδο του. Μπορεί παίζοντας έτσι να πάρει το πρωτάθλημα, ή πάει γυρεύοντας μπελάδες; Μάλλον το δεύτερο. Επειδή σας μπέρδεψα, ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Το ποδόσφαιρο αλλάζει

Γιατί καμία ομάδα στον κόσμο δεν παίζει με τρία δεκάρια από τον καιρό που ο Κάρλο Αντσελότι έβαζε στην ίδια ενδεκάδα τους Κακά, Πίρλο, Ρουι Κόστα και για όλους έπρεπε να τρέχει ο Ζέντορφ; Γιατί το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει – αλλάζει αργά, τόσο αργά που συχνά δεν το καταλαβαίνουμε, αλλά αλλάζει. Σήμερα το βασικό είναι η ταχυδύναμη, η πίεση στη μπάλα, η κίνηση στο χώρο, οι συνεργασίες. Πάντα χρειάζονται και ατομικές ενέργειες. Αλλά όχι μόνο τέτοιες.  

Τι είναι το «δεκάρι»; Είναι ένας παίκτης που θέλει τη μπάλα στα πόδια του στα τελευταία τριάντα μέτρα του γηπέδου. Θέλει οι υπόλοιποι να παρακολουθούν τις εμπνεύσεις του. Θέλει να κινείται στον κεντρικό διάδρομο και να διαλέγει πλευρά, μόνο αν χρειάζεται να δημιουργηθεί υπεραρυθμία: ο υπέροχος Τσόρι το κανε κάποτε αυτό τέλεια, όπως κι ο Μπίσεσβαρ στα καλά του. Θέλει επίσης να φτάνει σε θέση βολής και θέλει υποτακτικούς, δηλαδή παίκτες να κινούνται στην πλάτη του και να τρέχουν για αυτόν.

Πόσους τέτοιους παίκτες μπορεί να σηκώσει μια ομάδα; Δυο είναι πολλοί – τρεις είναι αδύνατον. Ο βασικός λόγος είναι ότι η μπάλα είναι μόνο μία και το «δεκάρι» υπάρχει για να παίζει με τη μπάλα πολύ: «δεκάρι» που δεν θέλει τη μπάλα δεν υπάρχει και παρόλο που τα μάτια μου έχουν δει τα πάντα, δεν πρόκειται να υπάρξει. Ακούω πχ ότι μπορεί λέει ο Μπιέλ να παίξει ψευτοφόρ (ώστε να προστεθεί στην ενδεκάδα ένα εξτρέμ ή ένα χαφ) ή ότι ο Φορτούνης ή Χάμες μπορεί να παίξουν σαν εξτρέμ. Και ψευτοφόρ να τον βάλεις τον Ισπανό θα βγαίνει από την περιοχή να πάρει τη μπάλα. Κι όσο για την μετατροπή των άλλων σε εξτρέμ, είναι μεγάλα παιδιά για να αλλάξουν συνήθειες: κι αν ακόμα δεχόντουσαν να πάνε λίγο στο πλάι να δώσουν πλάτος δεν θα γυρνούσαν ποτέ να καλύψουν ακραίο μπακ και δεν θα κυνηγούσαν ποτέ το αντίπαλο εξτρέμ – αυτά είναι για τους πληβείους.

Ποταπά ζητήματα

Τι άλλο δεν κάνει το «δεκάρι»; Δεν συνεργάζεται με τους υπόλοιπους για πράγματα που δεν το ενδιαφέρουν, όπως είναι πχ το οργανωμένο πρέσινγκ. Εχουν υπάρξει «δεκάρια» που πρέσαραν, αλλά το έκαναν με τον δικό τους τρόπο – δηλαδή κυνηγούσαν τον εκάστοτε αντίπαλο μόνοι τους για να του δυσκολέψουν την κίνηση ή να του πάρουν τη μπάλα: το κανε στα νιάτα του ο Μέσι, το κάνει ο Ντε Μπρόιν, το κάνει καμιά φορά ο Νεϊμάρ ή ο Μπρούνο Φερνάντεζ στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το κάνανε κάπως και στο μουντιάλ οι Πορτογάλοι για να πείσουν τον Σάντος ότι χωράνε όλοι. Αλλά μην μπερδεύετε την όποια διάθεση για τρέξιμο με το πρέσινγκ: πρέσινγκ για να κάνεις, πρέπει να γυρνάς και πιο πίσω για να βρεις συμπαίκτες να πάτε στην ανάκτηση της μπάλας μαζί. Το «δεκάρι» πιστεύει πως πίσω από τη μεσαία γραμμή υπάρχει ναρκοπέδιο – οτιδήποτε γίνεται στα 70 μέτρα που υπάρχουν στην πλάτη του σπανίως το αφορά. Επίσης δεν το αφορά να καλύψει ακραίο μπακ πχ: αν αυτά τα ποταπά ζητήματα απασχολούν ένα «δεκάρι», δεν είναι «δεκάρι».

Ο ένας κοιτάζει τον άλλο

Στην πραγματικότητα όσα πιο πολλά «δεκάρια» χρησιμοποιούνται τόσο πιο δύσκολη γίνεται η δουλειά των υπόλοιπων. Δείτε τον Ολυμπιακό. Οι ακραίοι μπακ μένουν εντελώς ακάλυπτοι: είναι θέμα χρόνου μετά τον Ρέπατσουκ, τον Ανδρούτσο, τον Βρουσάι να γκρινιάζουν κάποιοι και για τον Ροντινέι, που επίσης παίζει μόνος στην πλευρά. Δεν υπάρχουν επίσης overlap, δεν υπάρχει πλάτος στην επίθεση και δεν υπάρχει και τρόπος να πλαισιωθεί σταθερά ο φορ από κάποιον που κάνει κίνηση χωρίς τη μπάλα για να βγει δίπλα του, όπως κάνει ο Μασούρας πχ. Το «δεκάρι» δεν ασχολείται με αυτά: ασχολείται με το πώς θα βγει να πάρει τη μπάλα. «Ταϊζει» το φορ; Αν υπάρχει ένα μόνο «δεκάρι» μπορεί να το δεις. Αν υπάρχουν περισσότερα καταλήγει ο ένας να δίνει τη μπάλα στον άλλο, γιατί αυτόν βλέπει κοντά του: όποιον την παίρνει κάνει αυτοσχεδιασμούς – ωραίο είναι, αλλά για τζαζ συγκρότημα. Αν μιλάμε για ποδόσφαιρο όλο αυτό έχει ως συνέπεια ο σέντερ φορ, να μην παίζει σχεδόν ποτέ κοιτάζοντας την αντίπαλη εστία, αλλά να παίζει με πλάτη σε αυτή, γιατί κοιτάζει τι θα κάνουν τα «δεκάρια»: η μπάλα είναι πάντα πίσω του. Αφήνω στην άκρη ότι ο Εμβιλά κι ο Χουάνκ πρέπει να γίνουν χαμάληδες – είναι λεπτομέρεια. Που δεν αφορά τα «δεκάρια».

Στην Ελλάδα κάνεις τα πάντα

Δεν τα ξέρει αυτά ο Μίτσελ; Φυσικά και τα ξέρει. Πως γίνεται παρόλα αυτά στον Ολυμπιακό να υπάρχουν στη βασική ενδεκάδα τρία «δεκάρια»; Οι λόγος είναι απλοί και είναι δυο. Πρώτον οι τρεις αυτοί παίκτες είναι σίγουρα μεταξύ των έντεκα καλύτερων της ομάδας κι ο κόουτς θέλει στο γήπεδο τους καλύτερους. Δεύτερον στο ελληνικό πρωτάθλημα επιτρέπονται όλα: τουλάχιστον στην συντριπτική πλειοψηφία των παιγνιδιών.  

Είναι τα τρία «δεκάρια» του Ολυμπιακού η μόνη παραδοξότητα που έχουμε δει στην Ελλάδα; Όχι φυσικά. Μιλάμε για μια χώρα στην οποία ο καλός Βιερίνια έπαιζε αριστερό μπακ με δεξί πόδι. Εχουμε δει τον Ανδρούτσο να γίνεται από «οκτάρι» δεξί μπακ, τον Λαμπριάκο να παίζει ένα ημίχρονο στόπερ κι ένα φορ, τον Αμραμπατ να παίζει πέρυσι «δεκάρι» (ή και τον Τζούμπερ) και τον Αγκιμπού Καμαρά σε ρόλο Γιάρι Λιτμάνεν. Στην Ελλάδα μπορεί να γίνουν τα πάντα – δυστυχώς.

Γιατί δυστυχώς; Γιατί όλα αυτά δημιουργούν την εντύπωση σε πολλούς πως έχουμε να κάνουμε με κανονικό ποδόσφαιρο, ενώ τίποτα σχεδόν κανονικό δεν υπάρχει. Ο οπαδός που βλέπει παιγνίδια για να ξεσκάσει, βλέπει πχ τον Ολυμπιακό να κερδίζει τον Αστέρα Τρίπολης με 5-0 παίζοντας με τρία «δεκάρια» και πιστεύει πως γυρίσαμε στο 1970 και σύντομα θα δει τη Βραζιλία του Πελέ. Ακούει όλη μέρα παλαβομάρες για το DNA της ομάδας, πιστεύει ότι ο Ολυμπιακός υπάρχει για να παίζει επιθετικό ποδόσφαιρο και στο μυαλό του αυτό το αντιπροσωπεύουν τα «δεκάρια», δηλαδή παίκτες που με την μπάλα στα πόδια μπορούν να κάνουν «ποδιές», σαραντάρες μπαλιές, μαγικές εκτελέσεις στημένων φάσεων και άλλα πολλά εμπριμέ. Δεν μπορεί να καταλάβει ο οπαδός πως αν μια ομάδα κερδίζει μια άλλη ομάδα 5-0 ή 4-0 ή 3-0 παίζοντας με τρία «δεκάρια», αυτό είναι πρόβλημα της ομάδας που τα γκολ τα δέχεται: είναι η δική της τακτική ανυπαρξία ο βασικός λόγος κι δευτερεύοντος η ποιότητα των «δεκαριών».

Η φαντασίωση στην εξουσία

Στον Ολυμπιακό συμβαίνει καιρό τώρα κάτι απλό: η διοίκηση της ομάδας προσπαθεί να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα – όλα γίνονται για ένα κόσμο που απαιτεί. Την καταλαβαίνω την διοικητική επιλογή, αλλά το ρίσκο εν προκειμένω είναι γιγάντιο: εγώ βλέπω μια ομάδα στην οποία κάποια βασικά πράγματα (όπως η τακτική και η στρατηγική) έχουν πάει στην άκρη! Η βασική προτεραιότητα είναι η αναζήτηση «δημιουργίας», «μαγείας», γκολ, θεάματος κτλ. Κατά τα άλλα όταν το πράγμα στραβώνει φταίει ο Ρέαπτσουκ, ο Μπακαμού και δεν ξέρω ποιος άλλος.

Ο Αρης έπαιξε με τρία κανονικά χαφ, πίεσε λίγο τον Χουάνκ, άφησε το πλάτος στους καλούς του ακραίους μπακ και έφερε πιο μέσα τους εξτρέμ και για 45 λεπτά έκανε πασαρέλα στο Καραϊσκάκη. Το πρώτο ημίχρονο με τον Αρη θα πρεπε να είναι για τον Μίτσελ μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ξαναδεί κάποιες επιλογές. Θα πρεπε επίσης να είναι και η πυξίδα του μεταγραφικού σχεδιασμού: ο Ολυμπιακός χρειάζεται ενίσχυση στην άμυνα, καλύτερο αριστερό μπακ, αλλά και εξτρέμ καλύτερα από αυτά που έχει – με την προϋπόθεση ό,τι θα παίζουν, αν δεν παίζουν δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Μπορεί να παίξουν; Μου μοιάζει απίθανο να βγουν από την ενδεκάδα ο Μπιέλ, ο Φορτούνης κι ο Χάμες οπότε όλα είναι μάλλον συζητήσεις χωρίς νόημα. Στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει ως προτεραιότητα η «ποιότητα» - η φαντασία στην εξουσία. Για την ακρίβεια η φαντασίωση…