Στο ξεκίνημα του ματς του Ολυμπιακού με την Εφές ο προπονητής των Ερυθρόλευκών Γιάννης Σφαιρόπουλος έχει δυο καυγαδάκια με παίκτες, που, κατά τη γνώμη του, δεν σεβάστηκαν τις εντολές του. Αρχικά καυγαδίζει με τον Τόμσον, τον οποίο στέλνει στον πάγκο και στη συνέχεια βγάζει από το γήπεδο τον ΜακΛίν, τον οποίο έχει στείλει στο γήπεδο ένα μόλις λεπτό πριν και του κάνει έντονες παρατηρήσεις. Το γήπεδο διακρίνει την απροθυμία του Τόμσον να συμμορφωθεί και τον αποδοκιμάζει – όχι ιδιαίτερα έντονα. Με τον ΜακΛίν, όμως, είναι πιο σκληρό: τα σφυρίγματα πέφτουν βροχή. Ο Αμερικάνος δυσφορεί και κάθεται στον πάγκο ρίχνοντας μια πετσέτα στο κεφάλι του. Νομίζω ότι και τις δυο σκηνές, που πρωταγωνιστή έχουν σαφώς τον κόσμο και όχι τον προπονητή και τους παίκτες του, δεν θα μπορούσαμε να τις δούμε ποτέ σε αγώνα ποδοσφαίρου του Ολυμπιακού. Σε ανάλογη περίπτωση καμώματα παικτών σαν αυτά του Τόμσον και του ΜακΛιν θα περνούσαν αδιάφορα – δεν αποκλείεται ο κόσμος να τα έβαζε και με τον εκάστοτε προπονητή γιατί τους αδίκησε. Αν ψάχνουμε για διαφορές ανάμεσα στον μπασκετικό και στον ποδοσφαιρικό Ολυμπιακό αυτή είναι η μεγαλύτερη: η συμπεριφορά απέναντι στον προπονητή.

Σε κάθε ευκαιρία

Ανεξάρτητα με το ποια θα είναι η έκβαση της εφετινής σεζόν του Ολυμπιακού στο μπάσκετ έχει ενδιαφέρον η αντιμετώπιση του Σφαιρόπουλου από τον ίδιο (;) περίπου κόσμο που στο ποδόσφαιρο αντιμετωπίζει τους προπονητές σαν περαστικούς. Ο Σφαιρόπουλος δεν είναι στον πρώτο χρόνο του στον Ολυμπιακό, ώστε να τυγχάνει πίστωσης χρόνου. Έρχεται από μια χρονιά στην οποία ο Ολυμπιακός δεν κατέκτησε κανένα τίτλο. Οι μεταγραφικές επιλογές του δεν ήταν οι καλύτερες δυνατές: όλοι καταλαβαίνουν πως, αν και φέτος ο Ολυμπιακός δεν κερδίσει τίποτα, αυτό θα συμβεί γιατί ξόδεψε λάθος τα χρήματα του, διαλέγοντας μετριότατους ξένους, που άφησαν το παζλ ανολοκλήρωτο. Η ομάδα, μολονότι είναι σταθερά στην πρώτη τετράδα, γνώρισε μέσα στη σεζόν στην Ευρωλίγκα ήττες μεγάλες – ίσως τις χειρότερες τα τελευταία χρόνια. Εχασε επίσης το κύπελλο από την ΑΕΚ και στο πρωτάθλημα δεν διεκδίκησε ποτέ την πρώτη θέση. Κι όμως ο κόσμος που πάει στο ΣΕΦ είναι δίπλα στον προπονητή και το δείχνει σε κάθε ευκαιρία. Νομίζω για ένα βασικό λόγο: γιατί καταλαβαίνει την δυσκολία της δουλειάς του.

Τα δύσκολα είναι μπροστά   

Ο Σφαιρόπουλος δεν πέρασε ένα εύκολο χειμώνα και έχει τα δύσκολα μπροστά του. Η κριτική που του έγινε υπήρξε τεράστια – κατά τη γνώμη μου δίκαια έγινε. Υπήρξαν πολλά πράγματα μέσα στη σεζόν που δημιούργησαν απορίες – και δεν αναφέρομαι αποκλειστικά και μόνο στα αποτελέσματα, τα οποία συνήθως είναι αφορμή κι όχι αιτία για σκληρή κριτική. Υπάρχουν πολλά που μπορεί κάποιος να του καταλογίσει – αλλά ο κόσμος καταλαβαίνει την διαφορά της κριτικής από την απαξίωση. Κριτική κάνεις σε μια ομάδα που εκτιμάς και αναγνωρίζεις ότι έχει δυνατότητες: ο Ολυμπιακός κρίνεται πάντα ως ομάδα, που πέρυσι έφτασε στον τελικό της Ευρωλίγκας και φέτος ήταν σταθερά στην πρώτη τετράδα της διοργάνωσης. Οσο σημαντικότερη είναι μια ομάδα, τόσο σκληρότερη είναι συχνά η κριτική που της γίνεται: είναι κανόνας. Η κριτική αφορά συνήθως τις προσδοκίες – τα όσα έχουν προηγηθεί μπορεί την κριτική να την κάνουν πιο ήπια, αλλά πάντα αυτή γίνεται με σκοπό μια ομάδα να πιάνει τα στάνταρ της. Η απαξίωση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: είναι ένα προκαθορισμένο συμπέρασμα. Κάνω κριτική σημαίνει ότι πιστεύω πως όλα μπορεί να γίνουν καλύτερα με λίγη μεγαλύτερη προσοχή. Απαξιώνω σημαίνει ισοπεδώνω: εξηγώ (όταν το κάνω) γιατί δεν μπορεί τίποτα να διορθωθεί. Στο μπάσκετ του Ολυμπιακού υπάρχει αρκετή κριτική. Στο ποδόσφαιρο συνήθως υπάρχει απαξίωση. Η διαφορά είναι τεράστια.

Δεν ήταν πάντα έτσι

Ηταν πάντα έτσι στο μπάσκετ; Όχι φυσικά. Τον Γιώργο Μπαρτζώκα, που έχει κατακτήσει την Ευρωλίγκα κι έχει φέρει μερικούς από τους καλύτερους ξένους που είδαμε στον Ολυμπιακό, τον έδιωξαν κάποτε οι ίδιοι οπαδοί που τώρα χειροκροτάνε τον Σφαιρόπουλο όταν ο Ολυμπιακός χάνει από την Μπαρτσελόνα με κατεβασμένα τα χέρια ή όταν αυτός τσακώνεται με τον ΜακΛιν. Σιγά σιγά ο Ολυμπιακός έχτισε ένα μπασκετικό κοινό, (όχι όσο μεγάλο θα πρεπε με βάση τις διακρίσεις του…), που καταλαβαίνει καλά πρώτα από όλα ότι η κρίση ενός προπονητή (κι όχι η κριτική του, που είναι κάτι άλλο…) πρέπει να γίνεται το καλοκαίρι: τότε και μόνο πρέπει να παίρνονται οι αποφάσεις. Στη διάρκεια της σεζόν, όποια κι αν είναι η κριτική, χρειάζεται πρώτα από όλα ψυχραιμία: επειδή ψύχραιμοι είναι οι Αγγελόπουλοι, ψύχραιμος είναι και ο κόσμος. Που μπορεί να γκρινιάζει για τον προπονητή, αλλά και συγχρόνως να γίνεται ασπίδα του. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο.   

Η διαχείριση των μεταπτώσεων  

Κυρίως ο κόσμος καταλαβαίνει πως εν τέλει η μεγαλύτερη ικανότητα του Σφαιρόπουλου είναι η διαχείριση των μεταπτώσεών του Ολυμπιακού. Η ομάδα δημιουργεί τη σιγουριά ότι θα αντιδράσει σε οτιδήποτε κι αν της συμβεί. Ο Ολυμπιακός μπορεί να χτίσει ένα καλό σερί επιτυχημένων αποτελεσμάτων, μπορεί και όχι: αυτό που μοιάζει αδύνατο είναι να τον δεις να χάνει πολλά ματς συνεχόμενα. Οι αντιδράσεις του είναι ο κανόνας του κι ο κόσμος αγαπάει την ομάδα όπως είναι.  Ξέρει ότι μπορεί να χάσει άσχημα ένα ματς - αλλά αυτό μπορεί να συμβεί στον καθένα. Μπορεί επίσης να κερδίσει εντυπωσιακά ένα αντίπαλο καλύτερο - σε μια διοργάνωση στην οποία η αδιάφορη Βαλένθια κερδίζει την Ρεάλ, ούτε αυτό είναι σπάνιο. Το σπάνιο είναι να κάνεις αυτό που κάνει ο Ολυμπιακός - να προσπερνάς δηλαδή τις απογοητεύσεις σου σε χρόνο ρεκόρ με όπλο μια τεράστια πίστη στις ικανότητες σου και να επιστρέφεις σε νίκες θεαματικά. Φέτος είδαμε τον Ολυμπιακό να ζορίζεται να βάλει πενήντα πόντους στον Αρη και στην Μπάρτσα, να αγκομαχεί να φτάσει τους 60 με τον ΠΑΟ στο ΣΕΦ, αλλά να φορτώνει με ενενήντα πόντους την Χίμκι, την ΤΣΣΚΑ, την Ρεάλ ακόμα και την Φενέρ στην Κωνσταντινούπολη. Συνήθως αυτές οι αντιδράσεις έρχονται μετά από σκληρή κριτική. Μια κριτική που έχει να κάνει με την βεβαιότητα ότι η ομάδα μπορεί τα πάντα. Αν κάτι τέτοιο πραγματικά ισχύει, έχει μικρή σημασία: αυτό που μετρά είναι ότι όλοι το πιστεύουν.

Για να μπορεί να τον κριτικάρει

Διαβάζω διάφορες αναλύσεις για το ποιος αντίπαλος βολεύει τον Ολυμπιακό, ποια ομάδα θα ήταν καλό να αποφύγει κτλ. Πιστεύω ότι τίποτα δεν θα είναι εύκολο στη συνέχεια, όποιος κι αν είναι ο αντίπαλος στα play off. Η έλλειψη σταθερότητας κυρίως των ξένων παικτών, οι τραυματισμοί που είναι αποτέλεσμα κυρίως της μεγάλης έντασης με την οποία η ομάδα αγωνίζεται κόντρα σε όλους, οι επιθετικές δυσκολίες τα βράδια που ο Βασίλης Σπανούλης κι ο Γιώργος Πρίντεζης δεν κάνουν τα θαύματα τους, είναι αδυναμίες που επιτρέπουν μια μόνο βεβαιότητα: ότι στα play off θα υπάρξουν πάλι χτυποκάρδια απίστευτα. Αλλά από την άλλη είναι δεδομένο πως ο Ολυμπιακός θα κάνει πάλι ό,τι μπορεί και θα δώσει τα πάντα γιατί αυτό ξέρει να κάνει. Κι ο κόσμος που το καταλαβαίνει μπορεί να χειροκροτάει τον προπονητή και να του συμπαραστέκεται. Για να μπορεί τίμια να τον κριτικάρει.