Αύριο θα ολοκληρωθεί στο Μιλάνο το δεύτερο UEFA Nations League. Θα αγωνιστούν σε αυτόν η Γαλλία και η Ισπανία που κέρδισαν τους ημιτελικούς με διαφορετικό τρόπο.  Αν ο πρώτος ημιτελικός, το Ισπανία – Ιταλία (2-1), ήταν ένα σπουδαίο ματς για 40 λεπτά, μέχρι δηλαδή την αποβολή του Μπονούτσι, ο δεύτερος ημιτελικός, το Γαλλία – Βέλγιο (3-2) στο Γιούβε Αρένα του Τορίνο ήταν χάρμα ήδεσθε για 95΄: τόσο κράτησε και κρίθηκε στο τέλος! Οι Γάλλοι πήραν τη νίκη με μια επική ανατροπή, γυρίζοντας ένα ματς από το 0-2, απέδειξαν γιατί είναι πρωταθλητές κόσμου και κατέδειξαν και τις αδυναμίες του πολύ δυνατού Βελγίου που όμως έχει πλέον αμυντικούς μεγάλης ηλικίας που πλήρωσαν την ένταση του ρυθμού του αγώνα. Τώρα θα δούμε αν οι Γάλλοι θα κερδίσουν και το τρόπαιο. Θα έχουν απέναντί τους την ιδιαίτερα νεανική Ισπανία του Λουίς Ενρίκε που αποτελείται από παίκτες που σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα το πιθανότερο είναι να έπαιζαν στην Εθνική Ελπίδων. Ο Γκάβι που έπαιξε βασικός δεν είναι ακόμα 18 χρονών. Ο σκόρερ Φεράν Τόρεθ που ο Γκουαρντιόλα έκανε δώρο στο ισπανικό ποδόσφαιρο είναι στα 21. Παίκτες που ήρθαν από τον πάγκο όπως ο Χιλ και ο Πίνο δεν είναι ακόμα εικοσάρηδες. Οι Γάλλοι είναι σαφώς πιο έμπειροι αλλά τα ισπανάκια του Ενρίκε δεν φοβούνται: ο τελικός θα είναι ωραίος. Ωστόσο είναι αρκετά αμφίβολο αν τον συγκεκριμένο τελικό θα τον δει το 20% των τηλεθεατών που παρακολούθησαν τον τελικό του Euro πέρυσι το καλοκαίρι. Στην Ελλάδα πχ τον τελικό Ιταλία – Αγγλία τον παρακολούθησαν περίπου 4 εκατομμύρια τηλεθεατές – το 60% των ανοιχτών τηλεοράσεων εκείνο το βράδυ του περασμένου Ιουλίου ήταν συντονισμένο στο κανάλι που μετέδιδε το παιγνίδι. Τον τελικό του UEFA Nations League δύσκολα θα τον δουν στην Ελλάδα 500 χιλιάδες άνθρωποι – μάλλον πολλούς λέω. Οι πιο πολλοί δεν γνωρίζουν που γίνεται, ποιοι παίρνουν μέρος και τι είναι αυτή η διοργάνωση. Το σύστημα διεξαγωγής της οποίας παραμένει τόσο πολύπλοκο ώστε είναι δύσκολο κάποιος να ακούσει τις λεπτομέρειές της και να μην πάρει δυο ασπιρίνες.

Εκθέσεων με τρελή φόρμουλα

Είναι αλήθεια πως οι ποδοσφαιρόφιλοι λατρεύουν τις διεθνείς διοργανώσεις. Όχι όμως κι όλες τις διεθνείς διοργανώσεις. Για αυτό και υπάρχουν και μερικές που έχουν χαθεί. Μια από τις πιο διάσημες διοργανώσεις που χάθηκαν είναι το περίφημο «κύπελλο των Εκθέσεων», όπως το αποκαλούσαμε στα ελληνικά. Οι Γάλλοι το αποκαλούσαν «Coupe des villes de foires». Οι Αγγλοι Inter-Cities Fairs Cup. Οι Ιταλοί «Coppa internazionale delle città di fiere industriali», ή απλούστερα «Coppa delle Fiere». Οσοι το έχουν ακουστά το γνωρίζουν ως ένα είδος προπομπού του περίφημο κυπέλλου UEFA που με τη σειρά του μετεξελίχτηκε σε Europa League. Ωστόσο το κύπελλο των Εκθέσεων είχε τη δική του ιστορία που ελάχιστη σχέση έχει με τις διοργανώσεις που το διαδέχτηκαν. Η διοργάνωση γεννήθηκε το 1955 και καταργήθηκε το 1971 για να υποστηριχθεί το κύπελλο UEFA. Υπήρξαν συνολικά 13 διοργανώσεις του. Η πρώτη κράτησε τρία χρόνια (!) και η δεύτερη δύο! Από τη σεζόν 1960-61 η διοργάνωση ξεκινούσε Νοέμβριο και ολοκληρωνόταν τον Ιούνιο. Μολονότι στο κύπελλο Εκθέσεων έπαιρναν μέρος μόνο ευρωπαϊκές ομάδες, η διοργάνωση αυτή δεν ανήκε στην UEFA αλλά στη FIFA, καθώς ιδρύθηκε από ένα αντιπρόεδρό της, τον Αυστριακό Ερνστ Τόμεν. Αρχικά μπορούσαν να πάρουν μέρος μόνο ομάδες πόλεων που φιλοξενούσαν διεθνείς εκθέσεις. Προσοχή: ήταν ομάδες φτιαγμένες αρχικά ειδικά για το συγκεκριμένο τουρνουά. Το πρώτο, διαβάζεις στον πίνακα των νικητών ότι το κατέκτησε η Μπαρτσελόνα, αλλά δεν είναι η γνωστή Μπαρτσελόνα, αλλά μια μεικτή της πόλης της Βαρκελώνης. Στην πρώτη διοργάνωση πήρε μέρος και μια μεικτή Λονδίνου, με το όνομα Λονδίνο. Επειδή ωστόσο μεικτή Μιλάνου δεν μπορούσε να υπάρξει εξαιτίας της αντιπαλότητας της Μίλαν με την Ιντερ, η φόρμουλα εγκαταλείφθηκε γρήγορα και από το 1953 και μετά έπαιρναν σε αυτό μέρος οι σύλλογοι που γνωρίζουμε: έκαναν μεγάλα πράγματα στη διοργάνωση οι Ισπανοί, αλλά και ομάδες όπως η Φερενσβάρος, η Δυναμό Ζάγκρεπ, η Λιντς που είναι και η τελευταία που το κατέκτησε.

Ράπαν χωρίς νικητή

Στον Ερνστ Τόμεν το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο χρωστά και μια άλλη διοργάνωση συλλόγων που χάθηκε: το περίφημο κύπελλο Ράπαν, που μετονομάστηκε σε Κύπελλο Ιντερτότο και που κάποια στιγμή το αποκάλεσαν και «Κύπελλο του καλοκαιριού» διότι οι μήνες διεξαγωγής του ήταν ο Ιούλιος και ο Αύγουστος. Η διοργάνωση πήρε το όνομα του επίσης Αυστριακού Καρλ Ράπαν τον οποίο ο Τόμεν θεωρούσε κορυφαίο προπονητή του κόσμου! Η διοργάνωση αυτή είχε απίστευτα παράδοξα – το μεγαλύτερο εκ των οποίων είναι ότι για πολλά χρόνια δεν είχε τελικό νικητή. Από το 1961 μέχρι το 1968 ήταν μια κανονική διοργάνωση με διπλούς αγώνες και ένα τελικό θριαμβευτή – γινόταν καλοκαίρι κι έπαιζαν σε αυτή ομάδες που δεν αγωνίζονταν στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, το κύπελλο Κυπελλούχων και το Κύπελλο Εκθέσεων. Από το 1969 όμως και μέχρι το 2008 που η UEFA την σταμάτησε νικητής δεν υπήρχε. Μέχρι το 1995 που η UEFA την υιοθέτησε επίσημα όσοι έπαιρναν καλοκαιριάτικα μέρος χωρίζονταν σε ομίλους (συχνά ακόμα και σε οκτώ!), έπαιζαν μεταξύ τους και ο νικητής κάθε ομίλου έπαιρνε ως βραβείο 100 ελβετικά φράγκα. Αυτό γιατί χορηγός της διοργάνωσης ήταν το ελβετικό ΠΡΟ-ΠΟ – το Intertotto. Όπως καταλάβατε η διοργάνωση γινόταν μόνο για να υπάρχουν διαθέσιμα για τζόγο παιγνίδια καλοκαιριάτικα! Μετά το 1995, όταν δηλαδή η UEFA ανέλαβε την διεξαγωγή της, τέσσερις ομάδες που έφταναν μέχρι το τέλος εξασφάλιζαν εισιτήρια για το κύπελλο UEFA: και πάλι τελικός και τρόπαιο δεν υπήρχε!

Βαλκανικό και μουντιαλίτο

Ωστόσο δεν υπήρχαν μόνο περίεργες διοργανώσεις συλλόγων που εξαφανίστηκαν: εξαφανίστηκαν και διοργανώσεις στις οποίες υπήρχαν συμμετοχές Εθνικών ομάδων. Δυο τις παρακολουθούσαμε κι εμείς. Η μία ήταν το περίφημο «βαλκανικό κύπελλο». Υπήρχε και για συλλόγους, κυρίως όμως ήταν διοργάνωση Εθνικών ομάδων – έπαιζαν σε αυτό οι Εθνικές Ελπίδων των βαλκανικών χωρών, αλλά το πράγμα μετά από ένα καλό ξεκίνημα έπαψε γρήγορα να συγκινεί. Συγκινούσε αντιθέτως τους βρεταννόφιλους το περίφημο Κύπελλο των Πέντε Εθνών, στο οποίο έπαιρναν μέρος η Αγγλία, η Σκοτία, η Ουαλία και οι δυο Ιρλανδίες. Αρχικά γινόταν κάθε χρόνο, μετά κάθε δεύτερο καλοκαίρι. Και μετά, κάπου τη δεκαετία του 80 χάθηκε, μαζί με την ΥΕΝΕΔ που το μετέδιδε. Οι Αγγλοι άρχισαν να ονειρεύονται διακρίσεις στο Euro και στο παγκόσμιο κύπελλο: το σνόμπαραν. Για την ώρα έχουν μείνει με τα όνειρα.

Κρίμα που δεν ξανάγινε

Ωστόσο η πιο ωραία διοργάνωση Εθνικών ομάδων που έγινε και δεν στέριωσε είναι το περίφημο «Μουντιαλίτο». Η μια και μοναδική του διοργάνωση έγινε στην Ουρουγουάη μεταξύ Δεκεμβρίου του 1980 και Ιανουαρίου του 1981 – οι Ευρωπαίοι που πήραν μέρος σε αυτό πέρασαν τις γιορτές στο Μοντεβιδέο. Το κανονικό του όνομα είναι «World Champions' Gold Cup», αλλά λόγω των λατινοαμερικάνων διοργανωτών πέρασε στην ιστορία ως «Μουντιαλίτο». Πήραν μέρος σε αυτό τότε οι πέντε ομάδες που είχαν κατακτήσει παγκόσμιο κύπελλο (Ουρουγουάη, Ιταλία, Βραζιλία, Δυτική Γερμανία, Αργεντινή) και επειδή η έκτη αρνήθηκε (η Αγγλία, που δεν δεχόταν να διακόψει το πρωτάθλημά της χειμωνιάτικα) αντικαταστάθηκε από την Ολλανδία, τη φιναλίστ δυο τελικών μουντιάλ. Οι Βραζιλιάνοι είχαν κατεβεί με τη γνωστή ντρημ τιμ (που απέτυχε και στο μουντιάλ του 1982), έσπειραν τον πανικό στη φάση των ομίλων συντρίβοντας τους πρωταθλητές Ευρώπης Γερμανούς με 4-1, αλλά έχασαν στον τελικό από την γηπεδούχο Ουρουγουάη με 2-1: είχε σκοράρει κι ο γνωστός μας από το πέρασμά του από την Ελλάδα Χόρχε Μπάριος, βοηθώντας την χώρα του να κρατήσει τις παραδόσεις. Η Ουρουγουάη έχει κερδίσει οτιδήποτε έχει διοργανώσει – όχι τυχαία. Ισως επειδή το τρόπαιο το κέρδισαν ο Βικτορίνο κι ο Ράφα Παθ και όχι ο Μαραντόνα ή ο Ζίκο η FIFA δεν ξαναδιοργάνωσε ποτέ κάτι ανάλογο. Κρίμα, πολύ κρίμα…