Ο Ολυμπιακός ολοκλήρωσε την σειρά των αγώνων του στον όμιλο του Γιουρόπα λιγκ όπως την άρχισε, δηλαδή με μια ήττα από τη Ναντ, που προέκυψε στα τελευταία λεπτά. Εγραφα στην εφημερίδα πριν το ματς πως η επιλογή του Μίτσελ να χρησιμοποιήσει αναπληρωματικούς στο παιγνίδι, φτιάχνοντας μια ενδεκάδα εντελώς πειραματική, θα παίξει ρόλο. Εγραφα πως ή όσοι πάρουν ευκαιρίες (που μάλλον δεν περίμεναν) θα προσπαθήσουν να αποδείξουν πως αδικήθηκαν κι άξιζαν μεγαλύτερης προσοχής ή θα παρουσιαστεί μια ομάδα ασύνδετη και απέναντι σε μια ομάδα με κίνητρο θα έχει προβλήματα. Συνέβησαν παραδόξως και τα δυο.

Στο πρώτο ημίχρονο είδαμε το κίνητρο του Μπόουλερ, του Αμπουμπακάρ Καμαρά, του Ανδρούτσου – αρκούσε κυρίως η επιθετικότητα των δυο πρώτων για να γίνουν κάποιες φάσεις. Στο δεύτερο αντιθέτως είδαμε μια ενδεκάδα που ήταν αδύνατο να ανταποκριθεί στις ανάγκες του ματς. Για μια ακόμα φορά οι χειρότεροι ήταν αυτοί που πέρασαν στο γήπεδο ως αλλαγές. Είναι κι αυτό κάτι που το είδαμε να επαναλαμβάνεται σε όλα τα ματς του ομίλου: μαζί με τα γκολ στο φινάλε, τα συνήθως άσχημα ξεκινήματα και τις ασταμάτητες αλλαγές στην ενδεκάδα.   

Το γκολ που στοίχισε

Τώρα που ο όμιλος ολοκληρώθηκε κι έχοντας δει και την Ναντ στο Καραϊσκάκη να κερδίζει χωρίς να κάνει απολύτως τίποτα (ο προπονητής της χρησιμοποίησε στο δεύτερο ημίχρονο τον Μπλας, τον καλύτερο του παίκτη, κι αυτός αρκούσε…) καταλήγω στο συμπέρασμα πως το γκολ που περισσότερο στοίχησε στον πρωταθλητή, δεν ήταν το γκολ που δέχτηκε από την Φράιμπουργκ πριν μια εβδομάδα γιατί στη Γερμανία η ισοπαλία, έστω και με πικρή γεύση, δεν είναι κακό αποτέλεσμα διότι καμία άλλη ομάδα εκεί δεν γλύτωσε. Το γκολ που στοίχισε ήταν αυτό που δέχτηκε στο πρώτο ματς του ομίλου από τη Ναντ στις καθυστερήσεις. Εκείνη η νίκη των Γάλλων που επέστρεψαν στην Ευρώπη μετά από πολλά χρόνια τους έδωσε ηθικό, σιγουριά και στόχο: ό,τι δεν είχε ο Ολυμπιακός. Εκείνη η ήττα του προκάλεσε ένα πλήθος από προβλήματα. Ο τότε κόουτς Κάρλος Κορμπεράν έχασε την όποια εμπιστοσύνη του είχε η ομάδα, με την Φράιμπουργκ εμφανίστηκε στο Καραϊσκάκη ένας Ολυμπιακός τρομοκρατημένος από την ευθύνη, κι ο Κορμπεράν απολύθηκε για να ρθει ο Μίτσελ, αλλά στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις είναι δύσκολο να κάνεις διαρκώς νέα ξεκινήματα. Ο Ολυμπιακός πλήρωσε πολύ ακριβά εκείνο το γκολ στη Γαλλία. Η συνέχεια του ομίλου δείχνει ότι εκεί εγκατέλειψε κάθε πιθανότητα να συνεχίσει: για να πάρεις προκρίσεις χρειάζεται πρώτα να λειτουργεί το μυαλό, να υπάρχει σχέδιο, να ξέρεις από πριν ποια ματς είναι απαραίτητο να χτυπήσεις. Ο Ολυμπιακός έψαχνε απλά στον όμιλο σημάδια βελτίωσης – δηλαδή μια νίκη. Σύμφωνα με διάφορες θεωρίες αυτή θα τον απάλλασσε από προβλήματα όπως το άγχος, η αδυναμία διαχείρισης της πίεσης κτλ. Δεν συμφωνώ: και με μια νίκη πάλι τα άγχη του θα ήταν τεράστια – δεν φέρνουν σιγουριά οι νίκες, αλλά το οργανωμένο παιγνίδι. Αλλά λίγοι το καταλαβαίνουν.

Κανένα απολύτως συμπέρασμα

Ηθελα να γράψω ένα απολογισμό της ευρωπαϊκής σεζόν του Ολυμπιακού αλλά ούτε κι αυτό έχει νόημα. Απολογισμός μπορεί να γίνει σε κάτι που προγραμματίστηκε, δομήθηκε και κάπου στηρίχτηκε: σε αυτή την περίπτωση μπορεί να επισημάνεις τι πήγε καλά και τι όχι. Ο Ολυμπιακός φέτος πήγαινε συνεχώς στα τυφλά – το καλοκαίρι αγωνίστηκε στα προκριματικά με μια ομάδα που θα άλλαζε ριζικά ακόμα κι αν έπιανε κάποιο από τους στόχους της: έτσι έγινε και δεν έχει ξαναγίνει. Στη συνέχεια έπαιξε έξι ματς στον όμιλο με δυο προπονητές που αναζητούσαν συνεχώς μια νίκη μπερδεύοντας προτεραιότητες: η δική μου εντύπωση είναι ότι για δυο νίκες παραπάνω στο πρωτάθλημα ο εφετινός Ολυμπιακός θα έχανε ευχαρίστως όλα τα ματς. Με μια τέτοια προσέγγιση τι απολογισμός να γίνει; Και τι να κρατήσει κανείς; Πάρτε για παράδειγμα το χθεσινό τελευταίο ματς, που ήταν κάτι σαν καλοκαιρινό φιλικό. Υπάρχει πραγματικά κάποιος που πιστεύει πως η όποια αξιολόγηση έγινε για την απόδοση όσων μικρών ή αναπληρωματικών είδαμε μπορεί να οδηγήσει σε κάποιο συμπέρασμα; Πολύ αμφιβάλω.   

Κάθε φορά που υπάρχει μια αποτυχία ελληνικής ομάδας συνηθίζουμε να λέμε ότι αποτελεί πάθημα που έγινε μάθημα. Φέτος δεν ξέρω τι μάθημα πήρε ο Ολυμπιακός: τα παθήματα του υπήρξαν αρκετά. Θα πρέπει να γίνει πάνσοφος. Αλλά δεν είμαι και βέβαιος. Διότι όσα λάθη έγιναν φέτος έγιναν στο όνομα καλών προθέσεων κι όταν αυτό υπάρχει δεν περιμένω αυτοκριτική: το μόνο που προκύπτει είναι παράπονο. Η διοίκηση του Ολυμπιακού προσπάθησε να φανεί συνεπής στην γενική απαίτηση αλλαγής όλης της ομάδας – όχι μόνο των παικτών της, αλλά και της νοοτροπίας της και της κατασκευαστικής λογικής της. Όλα αυτά πληρώνονται. Και πληρώθηκαν πανάκριβα.

Το τι χρειάζεται είναι απλό

Δεν έχει νόημα να σταθείς σε τι πήγε λάθος: σχεδόν όλα πήγαν λάθος, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και χειρότερα – υπάρχει πχ πάντα η πιθανότητα του αποκλεισμού πριν τους ομίλους. Προτιμώ αντί απολογισμού να θυμίσω κάποια πράγματα που στην πορεία έχουν ξεχαστεί και που αφορούν την συμμετοχή μιας ομάδας στην Ευρώπη. Για να διακριθείς στην Ευρώπη, η ομάδα σου πρέπει να είναι σχεδόν έτοιμη τον Ιούλιο και πρέπει να είναι η ομάδα που έκανε ένα καλό πρωτάθλημα – τόσο καλό ώστε να βγει στην Ευρώπη: το ό,τι ο Πέδρο Μαρτίνς το καλοκαίρι του 2018 απέκλεισε την Μπέρνλι με μια ομάδα ολοκαίνουργια και στη συνέχεια ο Ολυμπιακός μπήκε σε όμιλο κι απέκλεισε τη Μίλαν είναι ένα από τα θαύματα που δεν του αναγνωρίστηκαν.

Για να διακριθείς στην Ευρώπη πρέπει οι όποιες σοβαρές μεταγραφικές προσθήκες να γίνουν πολύ νωρίς ώστε οι παίκτες να προσαρμοστούν, όσο γίνεται. Για να είσαι στην Ευρώπη αξιόπιστος πρέπει να έχεις μια άμυνα που να είναι η καλύτερη γραμμή της ομάδας και μια ομάδα που να μπορεί την άμυνα αυτή να την βοηθήσει σοβαρά να ανταπεξέλθει σε πιέσεις, που ελάχιστα έχουν να κάνουν με αυτές που δέχεται στο ελληνικό πρωτάθλημα. Η Μπριζ προκρίθηκε φέτος στους 16 του Τσάμπιονς λιγκ γιατί σε 5 από τα 6 ματς που έδωσε δεν δέχτηκε γκολ και η Ατλέτικο Μαδρίτης τερμάτισε τελευταία στον όμιλό της γιατί δέχτηκε γκολ σχεδόν σε όλα. Δεν υπάρχουν ούτε μαγικές φανέλες, ούτε προηγούμενες αποδόσεις που καθορίζουν τις μελλοντικές: η Ευρώπη θέλει ομαδικότητα, σοβαρότητα, τακτική, παίκτες που τρέχουν πολύ κι έχουν και φιλοδοξίες. Στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις προχωράνε ομάδες που δεν χαρίζουν γκολ, που σκοράρουν όταν έχουν τη δυνατότητα και που είναι προσηλωμένες στο σκοπό: αν παίζεις στην Ευρώπη, αλλά στο μυαλό σου μετρά περισσότερο το ντέρμπι της Κυριακής καλύτερα μην να μην παίζεις – χάνεις το χρόνο σου.

Στην Ευρώπη για να διακριθείς χρειάζεται σκληρότητα, αντεπιθέσεις και τρόπος να περιορίζεις τις αρετές του αντιπάλου: στον όμιλο έχεις πάντα μια ομάδα ακριβότερη και ποιοτικότερη – μπορεί και δυο. Και σίγουρα έχεις κάποια που την τέχνη να μην σε αφήνει να παίξεις την ξέρει.

Κάτι να θυμούνται

Καταλαβαίνω όποιον λέει πως αυτό το ποδόσφαιρο του τρεξίματος, της έντασης, της προσοχής, της σκοπιμότητας δεν του αρέσει: είναι δικαίωμά του, αφορά την αισθητική απόλαυση και το γούστο – σεβαστά όλα. Αλλά στην Ευρώπη με «δεκάρια» που κάνουν μαγικά και «εξτρέμ» που χαλάνε κόσμο δεν διακρίνεσαι. Με παίκτες που περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να κάνουν ένα κόλπο ίσως κερδίσεις τη Λαμία: σίγουρα όχι την Φράιμπουργκ, την Καραμπάκ και τη Ναντ. Με παίκτες που τρέχουν, πιέζουν, εκμεταλλεύονται στιγμές κι έχουν ένα σαφές πλάνο που είναι ικανοί να εκτελέσουν μπορεί να παίξεις στα ίσια με την Μπάγερν, που την Φράιμπουργκ δύσκολα την βλέπει, να συντρίψεις την Κράσνονταρ, που ήταν καλύτερη από την Καραμπάκ, να κερδίσεις την Μαρσέιγ που ήταν ακριβότερη και ποιοτικότερη από τη Ναντ. Αλλά από τότε που συνέβαιναν αυτά, ( από τότε που υπήρχε δηλαδή προπονητής, πλάνο, σταθερή ενδεκάδα, παίκτες με προσωπικότητα και οπαδοί που καταλάβαιναν τι είναι σημαντικό και τι όχι) είναι σαν να έχουν περάσει δεκαετίες. Η τύχη του Ολυμπιακού θα είναι οι άνθρωποι της διοίκησης του, αυτό που κάποτε με δυσκολία έχτισαν, σήμερα να το θυμούνται…