Καθώς το lockdown παρατείνεται είναι λογικό να μεγαλώνει στη χώρα και ο αριθμός όσων για αυτό γκρινιάζουν. Γκρινιάζουν μαγαζάτορες που έχουν υποχρεωθεί να κλείσουν τις δουλειές τους εδώ και μήνες. Γκρινιάζουν γονείς που δυσκολεύονται με τα παιδιά συνεχώς σπίτι. Γκρινιάζουν όσοι θέλουν να κάνουν ταξίδια στο εσωτερικό της χώρας και δεν μπορούν. Γρινιάζουν οι κυνηγοί και γκρινιάζουν και οι ψαράδες. Γκρινιάζουν όσοι δεν μπορούν να καταλάβουν πότε όλα αυτά θα τελειώσουν και απελπίζονται.
Είναι πολλοί αυτοί που γκρινιάζουν και διακρίνω ότι τελευταία όλο και περισσότεροι ενδιαφέρονται για την γκρίνια τους. Η κυβέρνηση προσπαθεί να τους καθησυχάσει, η αντιπολίτευση τους κλίνει το μάτι σιγοψιθυρίζοντας πως «θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο» χωρίς να λέει τι και τα τηλεοπτικά κανάλια μοιάζουν έτοιμα να προβάλουν την γκρίνια τους: η αγανάκτηση, η πίκρα, η οργή «πουλάνε» πάντα σε αυτή τη χώρα, που συμπαθεί όσους ορκίζονται πως υποφέρουν ακόμα κι αν υποφέρουν από έρωτα. Δεν μου κάνει εντύπωση: εντύπωση μου κάνει πως όλοι αυτοί ξεχνούν όλους τους υπόλοιπους.
Φυσικά υπάρχουν αυτοί που κάνουν φασαρία γκρινιάζοντας, αλλά υπάρχουν και πολλοί πολλοί άλλοι που μήνες τώρα συμπεριφέρονται υποδειγματικά. Υπάρχουν ελεύθεροι επαγγελματίες, που καταλαβαίνουν το είδος του προβλήματος και προσπαθούν στοϊκά να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που κάνοντας μαθήματα στα παιδιά με τηλεδιδασκαλία δίνοντας τον καλύτερο εαυτό τους. Υπάρχουν γονείς, που χωρίς να καταριούνται κανένα, άλλαξαν τα καθημερινά τους προγράμματα για να μείνουν σπίτι με τα παιδιά τους. Υπάρχουν παππούδες και γιαγιάδες που έχουν να δουν για μήνες τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους: πονάνε μέσα τους, αλλά το κάνουν βουβά κι ανομολόγητα. Υπάρχουν αυτοί που σέβονται τα μέτρα στοϊκά, που στέλνουν πάντα sms στο 13800, που δεν κυκλοφορούν, παρά μόνο για να πάνε στη δουλειά τους. Υπάρχουν αυτοί που ακούν τις ενημερώσεις του κ. Νίκου Χαρδαλιά και του κ. Γκίγκα Μαγιορκίνη με την ελπίδα ότι κάτι αύριο θα ανοίξει, χωρίς να βρίζουν από απόγνωση. Εχω μάλιστα την εντύπωση πως όλοι αυτοί είναι και περισσότεροι από τους άλλους.
Δεν βρισκόμαστε στην ωραία εκείνη κατάσταση που ζήσαμε την περασμένη άνοιξη όταν όλοι είχαμε καταλάβει πως είναι μια στιγμή για θυσίες, μικρές ή μεγάλες. Υπάρχουν πολλοί που έχουν κουραστεί και που θα ήθελαν να ανοίξουν όλα κι «όποιος είναι να πεθάνει, ας πεθάνει». Υπάρχουν πολλοί που από πίκρα για ό,τι συμβαίνει είναι έτοιμοι να δεχτούν την οποιαδήποτε θεωρία συνομωσίας που κάπως ελαφραίνει το βάρος που τους ψυχοπλακώνει. Υπάρχουν πολλοί που ξημεροβραδιάζονται στα social media, βρίζοντας τα μέτρα και όσους τα αποφάσισαν, σχεδόν ξεχνώντας ότι το πρόβλημα είναι ένας ιός που σκοτώνει καθώς μεταδίδεται ταχύτατα και μεταλλάσσεται.
Αλλά δίπλα σε αυτούς υπάρχουν κι άλλοι πολλοί. Υπάρχουν αυτοί που χάρη σε αυτή την απίθανη ιστορία που ζούμε κατάλαβαν την αξία της προστασίας της ανθρώπινης ζωής και επαναπροσδιόρισαν τις αξίες τους. Υπάρχουν αυτοί που νιώθουν ότι με τις θυσίες που κάνουν βοηθούν ανθρώπους που αγαπούν να μην υποφέρουν σε κάποια ΜΕΘ. Υπάρχουν αυτοί που ενημερώνονται, ακούν τους ειδικούς, προσπαθούν να κατανοήσουν την δυσκολία μπροστά την οποία βρίσκεται ολόκληρη η ανθρωπότητα. Δεν είναι άνθρωποι που χαίρονται με ό,τι συμβαίνει. Αλλά θέλουν με την συμπεριφορά και τον τρόπο τους να βοηθήσουν τους επιστήμονες να φέρουν σε πέρας σχέδια που ένα μόλις χρόνο πριν ήταν δύσκολο κάποιος έστω να τα φανταστεί.
Η κούραση δημιουργεί δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις όρεξη για ανυπακοή. Υπάρχουν πολλοί που τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά έψαξαν και βρήκαν τρόπους να γιορτάσουν με φίλους, που είχαν να τους δουν καιρό: έχουν την συνείδησή τους ήσυχοι γιατί απλά γιόρτασαν – έκαναν, κατά τη γνώμη τους, ό,τι η περίσταση απαιτούσε. Υπάρχουν πολλοί που περπατούν στο δρόμο με μάσκες κατεβασμένες, που ψάχνουν ένα εστιατόριο που έχει μια κρυφή αίθουσα και πάνε σε αυτό με τους κολλητούς τους, που έχουν ανακαλύψει ένα καφέ στο οποίο μπορεί να περάσουν ένα μισάωρο διαβάζοντας εφημερίδες, όπως τον καιρό που ήταν τα πάντα ανοιχτά. Υπάρχουν πολλοί που από αντίδραση και μόνο έτρεξαν στις πολιτικές πορείες πριν δυο μήνες και στις εκκλησίες τη μέρα των Φώτων. Υπάρχουν πολλοί που λένε από τώρα πως αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί μέχρι το Πάσχα, αυτή τη φορά δεν πρόκειται να σεβαστούν κυβερνητικές οδηγίες και θα φύγουν για να εξοχικά γιατί «δεν είναι ζωή αυτή». Αλλά ενώ είναι πολλοί και κάνουν και μεγάλη φασαρία δεν είναι πιο πολλοί από τους άλλους που ακολουθούν άλλο δρόμο.
Αναφέρομαι στους πολλούς που πέρασαν τις γιορτές μόνοι στο σπίτι με την οικογένεια δείχνοντας υπευθυνότητα και σοβαρότητα. Στους πολλούς, που δεν έτρεχαν στις πορείες, όχι γιατί είναι λιγότερο δημοκράτες από όσους σε αυτές πήγαν, αλλά γιατί πιστεύουν πως στις παρούσες συνθήκες πρέπει να προσαρμοστείς κι όχι να εκφράσεις επικίνδυνες αντιθέσεις, που δεν έχουν και νόημα. Μιλάω για όσους δεν πήγαν στις εκκλησίες, γιατί πιστεύουν στο Χριστό και στο «Αγαπάτε αλλήλους», που ακόμα και οι φιλάνθρωποι, κατά τα άλλα, παππάδες ξέχασαν. Μιλάω για όσους έχουν αποφασίσει πως θα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να σταματήσει αυτό το κακό, διότι την παρούσα στιγμή δεν υπάρχει καμία άλλη προτεραιότητα. Μιλάω για αυτούς που δεν γκρινιάζουν μολονότι τους λείπει η παλιά ζωή τους. Που τους λείπουν οι αγκαλιές και τα φιλιά, τα σινεμά και τα θέατρα, τα καφέ και τα εστιατόρια. Και που κάνουν την καρδιά τους ακόμα κι αν ο κόσμος τους μοιάζει ξαφνικά κατασκότεινος. Βλέπουν τι συμβαίνει παντού. Και προχωράνε.
Διακρίνω μια μεγάλη διάθεση συμπαράστασης σε όσους φωνάζουν πως δεν μπορούν άλλο. Οι πολιτικοί τους συμπαραστέκονται ή τους νουθετούν, οι δημοσιογράφοι καταγράφουν την πίκρα και την αγανάκτησή τους, οι παπάδες μοιάζουν έτοιμοι να ευλογήσουν την επανάστασή τους. Όμως θα θελα να πω σε όλους όσους πιστεύουν πως πρέπει να αφιερώσουν σε αυτούς τους κουρασμένους την κατανόηση τους ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι που καταθέτοντας την θέλησή τους να υπερασπιστούν όσο πιο πολύ γίνεται ανθρώπινες ζωές, αξίζουν τουλάχιστον σεβασμό. Κι ένα μπράβο. Γιατί χωρίς να διατυμπανίζουν τη δυσκολία που ζουν και χωρίς να δηλώνουν ήρωες, κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν ως υπεύθυνοι πολίτες. Είναι σιωπηλοί, αξιοπρεπείς και για αυτό υπέροχοι. Γιατί καταλαβαίνουν ότι πρέπει ν’ αντέξουν…
(Βημαγκαζίνο, Ιανουάριος του 2021)
