Ο ΠΑΟΚ και η ΑΕΚ χθες βράδυ είχαν στους ομίλους του Γιουρόπα λιγκ δύο παιχνίδια που όφειλαν να κερδίσουν. Σίγουρα οι αντίπαλοι τους δεν ήταν οι πιο δυνατές ομάδες που θα αντιμετωπίσουν φέτος, αλλά η υποχρέωση της νίκης μεγάλωνε την δυσκολία των παιχνιδιών. Η Ζόρια δεν είναι ευρωπαϊκό μεγαθήριο, αλλά για να βρεις νίκη ελληνικής ομάδας στην Ουκρανία πρέπει να πας χρόνια πίσω – στο Μέταλιστ – Ολυμπιακός (0-1). Η PSV είναι μια ωραία παρέα πιτσιρικάδων, αλλά ο ΠΑΟΚ με τους Ολλανδούς είχε συχνά πυκνά προβλήματα. Οφείλω να τονίσω ότι και οι δύο ελληνικές ομάδες τα κατάφεραν άριστα. Οι υποχρεωτικές νίκες δεν είναι ποτέ εύκολες. Κι αυτές προέκυψαν έπειτα από εμφανίσεις που μαρτυρούν μεγάλη πρόοδο. Σε σχέση με τα ματς που έδωσαν ο ΠΑΟΚ με την Ομόνοια και η ΑΕΚ στη Μπράγκα τα χθεσινά είναι σχεδόν αψεγάδιαστα.
Η μεταμόρφωση στο δεύτερο ημίχρονο
Ας δούμε πάλι τη μικρή και τη μεγάλη εικόνα: πρώτα τη μικρή. Το ματς του ΠΑΟΚ με την PSV ήταν το πρώτο εντός έδρας του Δικεφάλου με προπονητή τον Πάμπλο Γκαρσία. Η μεταμόρφωση της ομάδας σε σχέση με το πρώτο ημίχρονο καθιστά το ματς τόσο εντυπωσιακό ώστε δύσκολα θα το ξεχάσει όποιος το είδε.
Τι έγινε στο τέλος του πρώτου ημιχρόνου; Κάτι πολύ απλό. Ο προπονητής του ΠΑΟΚ κατάλαβε ότι μια ομάδα πρέπει να παίζει με έντεκα παίκτες που τρέχουν κι έβγαλε από το ματς δυο που περπατούσαν: τον βαρύ Μπίσεσβαρ και τον ακόμα εκτός κλίματος Τσόλακ. Ο ΠΑΟΚ είχε και στο πρώτο ημίχρονο την πρέπουσα για την περίπτωση σύνθεση των γραμμών: η τετράδα της άμυνας (με Ροντρίγκο, Βαρέλα, Κρέσπο, Γιαννούλη) ήταν η κατάλληλη και δεν χρειαζόταν να βγει ψηλά κόντρα στους άπειρους αλλά γρήγορους μικρούς των Ολλανδών και η μεσαία γραμμή (με Σβαπ, Ελ Καντουρί, Ντόουγκλας) ήταν αρκετά δημιουργική, αλλά στην επίθεση ο Ζίφκοβιτς έψαχνε παίκτες να συνεργαστεί. Ο Γκαρσία θέλησε να δώσει μια ευκαιρία στον έμπειρο Μπίσεσβαρ και στον νεοφερμένο Τσόλακ: τον τιμά πως κατάλαβε γρήγορα πως δεν μπορεί να επιμένεις πολύ σε όσους δεν μπορούν να σε βοηθήσουν, παρά τις καλές τους προθέσεις. Όταν ο Ζίφκοβιτς βρήκε δυο συμπαίκτες ικανούς να τρέξουν στους χώρους που οι Ολλανδοί άφηναν, δηλαδή τον Τζόλη και τον Σβιντέρσκι, έγινε πάρτι: με αυτόν μπροστάρη ο ΠΑΟΚ βάζει τέσσερα γκολ σε είκοσι λεπτά ενώ στο πρώτο ημίχρονο δεν έχει κάνει τελική προσπάθεια. Το κατορθώνει γιατί παίζει με έντεκα παίκτες, που τρέχουν, πιέζουν, μοχθούν και έχουν ενέργεια για ξόδεμα. Μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ματς και γνωρίζουν και την ομάδα.
Ο Σβαμπ ισοφάρισε στο 47’, ο Τζόλης έβαλε τέλος στο ματς γράφοντας το 3-1 στο 58΄αλλά παντού υπήρχε ο Ζίφκοβιτς που εκτός από ασίστ και ντρίπλες πέτυχε και δυο γκολ πανομοιότυπα στο 56΄και στο 66'. Ο Ζίφκοβιτς μου μοιάζει ο καλύτερος επιθετικός που ήρθε στην Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι: μια πραγματικά πανέξυπνη επιλογή και μπράβο στον Ρέμπε που δεν φοβήθηκε το γεγονός ότι πέρυσι δεν έπαιζε στη Μπενφίκα. Ο ΠΑΟΚ έφτασε στο θρίαμβο με εννέα παίκτες στην ενδεκάδα που έπαιζαν και πέρυσι κι όχι τυχαία: ήταν ομοιογενής και συμπαγής. Κρίμα που η Τούμπα δεν είχε κόσμο να απολαύσει πραγματικά το καλύτερο ημίχρονο της ομάδας τον τελευταίο ενάμισι χρόνο: το στοίχημα του Γκαρσία είναι αυτό να γίνει ενενηντάλεπτο. Η PSV των πιτσιρικάδων δεν έχει ούτε την απαραίτητη εμπειρία, ούτε τις δυνατότητες να κοντράρει τον ΠΑΟΚ του δευτέρου ημιχρόνου: χθες προηγήθηκε με ένα πέναλτι στο 21΄με τον Ζάχαβι, χωρίς καλά καλά να καταλάβει πως.
Οι κατάλληλοι κυνηγοί
Η ΑΕΚ είχε λιγότερη έκρηξη, αλλά μεγαλύτερη διάρκεια. Η Ενωση ταξίδεψε στην Ουκρανία χωρις τον Μάσιμο Καρέρα, αλλά το σχέδιο της να κερδίσει τον αντίπαλο με το παράξενο όνομα Ζόρια ήταν πραγματικά ιταλικό και φυσικά του προπονητή της. Ο Καρέρα επανέφερε την πεντάδα στην άμυνα (με τον Βασιλαντωνόπουλο δεξιά, τον Ινσούα αριστερά και τους Σβάρνα, Τσιγκρίνσκι και Νεντελτσεάρου στο κέντρο) πράγμα λογικό, αφού ήθελε την καλύτερη αμυντική κάλυψη. Κυρίως όμως αυτή τη φορά ο Ιταλός βρήκε το κατάλληλο δίδυμο στην επίθεση: οι Τάνκοβιτς και Λιβάγια συνεργάστηκαν μόλις στο 6΄και η ΑΕΚ με γκολ του Σουηδού προηγήθηκε. Η ΑΕΚ του Καρέρα συνηθίζει να μπαίνει δυνατά και να ψάχνει το γρήγορο γκολ που θα τη βοηθήσει να βρει χώρους για αντεπιθέσεις, αλλά το βασικό της χθεσινής βραδιάς ήταν ότι πέρα από την πρόθεση υπήρχαν και οι κατάλληλοι παίκτες για να φέρουν σε πέρας το σχέδιο: ειδικά ο Τάνκοβιτς, σίγουρα η καλύτερη μεταγραφή της ΑΕΚ φέτος, το πρώτο μισάωρο τρέλανε τους Ουκρανούς καθώς στο 15΄και στο 18΄έφτιαξε μόνος του φάσεις για να τελειώσει το ματς! Τελικά το 0-2 έκανε ο Μάνταλος στο 34΄και η σεμνή τελετή έλαβε τέλος νωρίς. Η ΑΕΚ, που έκανε το 0-3 με τον Λιβάγια στο 53΄ήταν τόσο συγκεντρωμένη, ώστε ακόμα κι όταν στο 80΄δέχτηκε το γκολ που δέχεται σχεδόν πάντα, χρειάστηκε ένα μόλις λεπτό για να το ανταποδώσει στους Ουκρανούς: ο Βασιλαντονώπουλος μετά από πέντε πάσες βγήκε απέναντι από τον τερματοφύλακα Σεφτσένκο κι ο Λιβάγια σκόραρε το 1-4 στο ριμπάουντ.
Η επίθεση δίνει νίκες
Πάμε τώρα στη μεγάλη εικόνα. Μια μέρα πριν από τα ματς έγραφα στην εφημερίδα ότι οι δύο ομάδες έχουν τεράστιες διαφορές, αλλά και ένα κοινό στοιχείο: εξαιτίας κάποιων επιλογών των προπονητών τους, αλλά και γιατί τα ίδια τα παιχνίδια που προηγήθηκαν μας έδωσαν αφορμές, μιλάμε πολύ περισσότερο για την άμυνα τους από όσο για την επίθεση τους, η οποία επίσης μέχρι τώρα δεν είχε λάμψει. Για να κερδίσεις σε ευρωπαϊκά ματς πρέπει να σκοράρεις συχνά περισσότερα από ένα γκολ. Αν δεν μπορείς να το κάνεις η θέση σου γίνεται πραγματικά δύσκολη. Σίγουρα η ΑΕΚ κι ο ΠΑΟΚ πλήρωσαν και αμυντικές αδυναμίες κι ορθώς ο Καρέρα και ο Φερέιρα (όσο ήταν εδώ) ασχολήθηκαν πολύ με την άμυνα, είτε σε επίπεδο επιλογών παικτών αρχικής εντεκάδας (Καρέρα), είτε δουλεύοντας εξαντλητικά ένα σχήμα που θεωρούσαν κατάλληλο (Περέιρα). Ωστόσο, έγραφα, για τις γενικότερες δυσκολίες τους φταίει και η περίφημη επιθετική τους λειτουργία.
Και στις δυο περιπτώσεις το πρόβλημα έχει να κάνει σχεδόν αποκλειστικά με τις πολλές και ασταμάτητες αλλαγές. Στην ΑΕΚ ο Καρέρα έχει κάθε φορά την υποχρέωση να διαλέξει τους κατάλληλους για την περίσταση επιθετικούς από μια πεντάδα από υποψήφιους και η αλήθεια είναι ότι δεν το έχει κάνει πάντα απολύτως επιτυχημένα. Μέχρι χθες στα ευρωπαϊκά ματς είχε πάρει περισσότερα γκολ από παίκτες που έρχονται από τον πάγκο παρά απο αυτούς που είχαν ξεκινήσει ως βασικοί. Κι όχι τυχαία, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει ένα βασικό σχήμα, αυτοί που διακρίνονται περισσότερο είναι ο Τάνκοβιτς και ο Μάνταλος που έχουν ατομικές ενέργειες: χθες έπαιξαν σε ευρωπαϊκό ματς πρώτη φορά μαζί από την αρχή.
Και στην περίπτωση του ΠΑΟΚ το πράγμα είναι ανάλογο. Ο Φερέιρα ξεκίνησε στα πρώτα ματς της χρονιάς με μια σταθερή τετράδα: Πέλκας, Ζίφκοβιτς, Ακπομ, Τζόλης. Μετά πωλήθηκε ο Ακπομ, έφυγε ο Πελκας και χάθηκε ο Τζόλης. Από την αρχική τετράδα έμεινε μόνο ο Ζιφκοβιτς, που πλαισιώθηκε από τους νεοφερμένους Μουργκ και Τσόλακ, ενώ «δεκάρι» έγινε σε κάποια ματς ο Ελ Καντουρι και δικαίως αφού δημιουργεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέσο. Τόσες πολλές αλλαγές όμως ήταν δύσκολο να μην στοιχίσουν. Οι επιθετικές δυσκολίες με την Κρασνοντάρ π.χ επέβαλαν στην ομάδα να ανεβαίνει ψηλά στο γήπεδο, παίζοντας μάλιστα με τρεις κεντρικούς αμυντικούς, δηλαδή με άδειες πτέρυγες: και το πράγμα πληρώθηκε ακριβά. Χθες η ΑΕΚ έπαιξε χωρίς φορ, αλλά με τρεις κινητικούς παίκτες που είναι καλοί με τη μπάλα στα πόδια (Τάνκοβιτς, Λιβάγια, Μάνδαλος) κι ο ΠΑΟΚ με ένα απλό 4-3-3, με γρήγορους μεσοκυνηγούς. Καμιά φορά οι απλές λύσεις αρκούν. Κι αν στα ευρωπαϊκά ματς η άμυνα δίνει προκρίσεις, η επίθεση δίνει νίκες υποχρεωτικές.
Όλα γίνονται
Ο ΠΑΟΚ δεν χάνει την πρόκριση αν κερδίσει την Ομόνοια και την Γρανάδα εντός έδρας, ή αν κάνει αποτέλεσμα με την PSV. H είδηση στον όμιλό του είναι ότι μετά την ήττα από τους Ισπανούς η Ομόνοια είναι σχεδόν αποκλεισμένη. Η ΑΕΚ θέλει αρχικά δυο νίκες στα δυο επόμενα ματς στο ΟΑΚΑ με Ζόρια και Μπράγκα. Όλα μοιάζουν δυνατά. Επιτέλους.
