Το Final 4 του Ολυμπιακού άρχισε με την βράβευση του Γιώργου Μπαρτζώκα ως καλύτερου προπονητή της εφετινής Ευρωλίγκας. Το βραβείο του απονεμήθηκε μετά από σχετική ψηφοφορία στην οποία πήραν μέρος όλοι οι προπονητές των ομάδων της διοργάνωσης. Κάποιοι θα πουν ότι θα πρεπε ενδεχομένως η διοργανώτρια αρχή να περιμένει την έκβαση του Final 4 και να συνυπολογίσει τι θα συμβεί σε αυτό πριν την απονομή του βραβείου. Δεν παίζει ρόλο. Ο Μπαρτζώκας είναι ο καλύτερος της χρονιάς ό,τι και να συμβεί στο Βελιγράδι: αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν όσοι τον ψήφισαν και έχουν δίκιο. Δεν μπορώ να γνωρίζω το σκεπτικό του καθενός προπονητή που ψήφισε. Βλέπω όμως πολλούς λόγους που μαρτυρούν ότι στη θέση του Μπαρτζώκα δεν θα μπορούσε να είναι φέτος άλλος.
Η συνταγή και η εκτέλεση
Ο Ολυμπιακός επιστρέφει στο Final 4 σε μια στιγμή που αυτό έμοιαζε πολύ δύσκολο να συμβεί κι αυτό το χρωστά πολύ στον προπονητή του – θα έλεγα αποκλειστικά, αν δεν μείωνα με αυτό τον τρόπο τους αδερφούς Αγγελόπουλους, δυο διοικητικούς ηγέτες του που έχουν μεγάλο μερίδιο στην επιτυχία του και φυσικά τον ιδρώτα των παικτών του χωρίς τον οποίο δεν θα γινόταν τίποτα. Στην προκειμένη περίπτωση και χωρίς την παρουσία του προπονητή δεν θα γινόταν ό,τι έγινε για ένα λόγο: γιατί ενώ υπήρχε η συνταγή, έλειπε για χρόνια αυτός που θα μπορούσε να αναλάβει την εκτέλεση.
Δεν βρισκόμαστε ούτε στη δεκαετία του ’90 (όταν το ελληνικό πρωτάθλημα ήταν από τα καλύτερα στην Ευρώπη), ούτε καν στη δεκαετία 2000-10 (όταν ο Ολυμπιακός και ο ΠΑΟ συγκαταλέγονταν κάποια χρόνια μεταξύ των πλουσιότερων ομάδων στην Ευρώπη). Η ελπίδα για να ξαναδούμε μια ελληνική ομάδα στο Final 4 ήταν κάποιος να μπορέσει να εκτελέσει την συνταγή που χάρισε στον Ολυμπιακό (και μόνο) τις τελευταίες παρουσίες του στη διοργάνωση μετά το 2012. Σε όλα τα Final 4 που ο Ολυμπιακός πήγε έκτοτε, έφτασε όχι γιατί είχε πολλά χρήματα για ξόδεμα, αλλά γιατί είχε τεχνογνωσία. Δηλαδή σχέδιο. Κι αυτό ήταν που έφερε ξανά ο Μπαρτζώκας. Κι αυτό ήταν που από όσους τον ψήφισαν βασικά εκτιμήθηκε.
Η ποιότητα και η καταληλότητα
Οι συνάδερφοί του διέκριναν αυτή κυρίως τη διαφορά: ο Ολυμπιακός αντίθετα από την Μπαρτσελόνα, την Ρεάλ και την Εφές κατάφερε να φτάσει στο Final 4 χάρη στην δημιουργία μιας ομάδας, η σύσταση της οποίας είναι καθαρά αποτέλεσμα επιλογών του προπονητή του, που βασίζονται στη γνώση της ανάγκης. Ο,τι προέκυψε δεν έχει να κάνει τόσο με χρήματα, αλλά με ικανότητα στις επιλογές. Η Μπαρτσελόνα είναι μια ομάδα 17 παικτών. Η Ρεάλ έχει άλλους τόσους – μάλιστα για να συνέρθει αγωνιστικά έδιωξε και κάποιους. Κανένας δεν λέει ότι ο Γιασκεβίτσιους και ο Λάσο έχουν εύκολη δουλειά, όμως η δυσκολία τους έχει να κάνει κυρίως με το πώς ξοδεύουν τα πολλά χρήματα που έχουν στην διάθεσή τους: ειδικά ο Γιασκεβίτσιους αγοράζει ό,τι βρει στη λογική του όλοι είναι χρήσιμοι – έχει πχ έξι περιφερειακούς. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον Αταμάν: η προσωπική του συμβολή είναι μεγάλη, αλλά η Εφές είναι η ομάδα του Μίσιτς και του Λάρκιν, που είναι δυο ακριβοπληρωμένοι σταρ – χωρίς αυτούς η Εφές δεν θα έφτανε στο θρόνο της Ευρώπης. Κι ο Ολυμπιακός έχει φυσικά παίκτες σημαντικότατους, αλλά χωρίς τον προπονητή του δεν θα είχε αυτή την ομάδα: οι επιλογές (καλές ή λιγότερο καλές) θα ήταν άλλες, διότι θα τις έκανε άλλος: δεν αποκτήθηκε κανένας γιατί υπήρχαν λεφτά και η ομάδα μπορούσε να γεμίσει – αποκτήθηκαν παίκτες που έπρεπε να συμπληρώσουν το παζλ. Χωρίς αυτούς θα ήταν άλλο και το μπάσκετ που η ομάδα θα έπαιζε, ακόμα κι αν στη θέση του υπήρχαν καλύτεροι. Ο Μπαρτζώκας έδειξε πως το θέμα δεν είναι πάντα η ποιότητα: η καταλληλότητα είναι κάτι πιο σημαντικό.
Η απόλυτη επίδραση
Οι προπονητές των ομάδων δεν γίνεται να μην προσέξουν πόσο μεγάλή είναι η επίδραση του προπονητή του Ολυμπιακού στην επιτυχία της ομάδας να φτάσει στο Βελιγράδι πρώτα από όλα γιατί η εφετινή ομάδα του Ολυμπιακού δεν είναι μονοδιάστατη – κι αυτό είναι το βασικότερο έργο του προπονητή της. Αν ο Ολυμπιακός ήταν μια σκληρή αμυντική ομάδα (όπως η Μπάγερν που κράτησε τη Μπάρτσα στους 40 πόντους πχ) μάλλον ο Μπαρτζώκας θα έχανε τον σχετικό τίτλο από τον Τρινκέρι: η ομάδα του Ιταλού κόντρα σε θηρία έπαιξε άμυνα καλύτερη. Αν ο Ολυμπιακός ήταν μια επιθετική μηχανή, ο Μπαρτζώκας θα συγκρίνονταν με κάποιους, όπως ο Ομπράντοβιτς πχ, που έφτιαξαν ομάδες επιθετικότερες.
Αλλά ο Ολυμπιακός του Μπαρτζώκα φέτος είχε χάρη στον προπονητή του μια σπάνια δυνατότητα μεταλλάξεων: πήρε ματς με την υποδειγματική άμυνά του, αλλά κέρδισε και άλλα βασιζόμενος στο επιθετικό του κρεσέντο – ένα τέτοιο ήταν το πιο κρίσιμο με τη Μονακό στα play off. Ο Ολυμπιακός ήταν ομαδικός, σε σημείο να έχει συχνά εξι και επτά παίκτες με διψήφιο νούμερο πόντων, αλλά ήταν και ομάδα μονάδων, όποτε αυτό χρειάστηκε. Επαιξε ένα μπάσκετ απρόβλεπτο και παρόλα αυτά αποτελεσματικό: νομίζω ότι εξέπληξε ακόμα και όσους τον Μπαρτζώκα τον ξέρουν καλά – κυρίως αυτούς. Και φυσικά δια μέσου του παιγνιδιού παρουσίασε και παίκτες που βελτιώθηκαν μολονότι δεν είναι νεούδια. Φτασμένοι παίκτες έβαλαν στο εφετινό τους παιγνίδι πολλά: ο Βεζένκοφ έχει σκληρύνει και αμυντικά, ο ΜακΚίσικ διόρθωσε το τρίποντο, ο Ντόρσεϊ έγινε πιο ομαδικός, ο Φαλ περισσότερο μαχητής – όλα αυτά δεν πέρασαν απαρατήρητα.
Ελληνας και Ευρωπαίος
Επιπλέον ο Μπαρτζώκας άξιζε το βραβείο γιατί πολλές φορές αντιμετώπισε τον πιο δύσκολο αντίπαλο που έχει κάθε προπονητής δηλαδή τον εαυτό του. Θύμωσε με τον εαυτό του, βγήκε από τα ρούχα του, σε κάποια ματς δεν κατάφερε να κρατήσει τα νεύρα του, αλλά πάντα επέστρεψε βρίσκοντας λογική, ηρεμία, καθαρό μυαλό. Φέτος ήταν ο πιο Ελληνας προπονητής, γιατί παρασύρθηκε ουκ ολίγες φορές από το πάθος του με τρόπο που θα έκανε και το Γιάννη Ιωαννίδη να του πει ηρέμισε, και την ίδια στιγμή ήταν ο πιο ευρωπαίος προπονητής γιατί η ομάδα του έπαιξε μοντέρνο μπάσκετ μακριά από την ευκολία της μονοδιάστατης άμυνας και την αχαρακτήριστη βραδύτητα του παιγνιδιού που από ελληνικές ομάδες έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε. Αυτά δεν ξέρω αν όσοι τον ψήφισαν τα ξέρουν: σημασία έχει ότι στην περίπτωση του ισχύουν.
Ηταν αμήχανος στη βράβευση από την γυναίκα του Ντούντα. Δεν έχει σημασία. Περιμένουμε απόψε από αυτόν ένα ακόμα σπουδαίο κοουτσάρισμα: ο Ολυμπιακός το έχει ανάγκη. Όπως πάντα είχε μέσα στη χρονιά ανάγκη τον προπονητή του: χωρίς τη δική του συγκέντρωση νίκες δεν έρχονται. Το ‘χουμε δει κι αυτό…
