Η Ρεάλ Μαδρίτης κέρδισε το πρωτάθλημα Ισπανίας κάνοντας ένα εντυπωσιακό σερί από δύσκολες νίκες μετά την επανέναρξη της Λα Λίγκα. Μια σειρά από νίκες που αρέσουν σε αυτό τον καταπληκτικό ποδοσφαιράνθρωπο που λέγεται Ζινεντίν Ζιντάν και που για κάποιο περίεργο λόγο δεν κατατάσσει κανείς μεταξύ των μεγάλων τεχνικών του ποδοσφαίρου του καιρού μας, ενώ είναι βέβαιο ότι έχει αρετές που δεν έχει ίσως κανείς άλλος. Ο προβληματισμός μου είναι γιατί συμβαίνει αυτό, ενώ όλοι συμφωνούν ότι η συμβολή του στις επιτυχίες της Ρεάλ είναι καθοριστική. Εφυγε αφήνοντας τη Βασίλισσα πρωταθλήτρια Ευρώπης. Γύρισε τον Μάρτιο του 2019 και βρήκε μια ομάδα διαλυμένη – ούτε καν δεύτερη στο πρωτάθλημα. Για να πανηγυρίσει μαζί της το πρωτάθλημα ένα χρόνο αργότερα. Θα μπορούσε ποτέ να χάσει τον τίτλο από την Μπαρτσελόνα του Κίκε Σετιέν; Ούτε για αστείο! Αλλά για τη Μπάρτσα και τα λάθη της θα σας πω την άλλη εβδομάδα: σήμερα χειροκροτώ από καρδιάς τον μεγάλο Ζιζού. Και προβληματίζομαι.
Καθαρίζοντας τα αποδυτήρια
Υπάρχει μια καταπληκτική σκηνή που έχουν καταγράψει κάμερες και που βοηθά να γίνει κατανοητή η τρομερή προσωπικότητα του προπονητή Ζινεντίν Ζιντάν. Η σκηνή διαδραματίζεται στα αποδυτήρια της Ρεάλ Μαδρίτης στο ημίχρονο του τελικού του Τσάμπιονς λιγκ εναντίον της Γιουβέντους, όταν το αποτέλεσμα ήταν ακόμα 1-1. Αρχικά, ο Ζιντάν καλεί τους παίκτες να πάρουν αναπνοές και να ησυχάσουν μιλώντας σχεδόν ψιθυριστά: για να τον ακούσουν σωπαίνουν σχεδόν όλοι. Του απαντά μόνο ο Σέρχιο Ράμος που τον ρωτά τι νομίζει πως η ομάδα πρέπει να αλλάξει. Ο Ζιντάν δεν απαντά, αλλά περπάτα σιωπηλά, με τα χέρια στις τσέπες. Αρχίζει και μαζεύει (!) τις πεταμένες πετσέτες και τους επιδέσμους που υπάρχουν στο πάτωμα, σαν να θέλει να δει να επανέρχεται στα αποδυτήρια η τάξη και η καθαριότητα.
Μετά από τρία λεπτά, όταν φαίνεται ότι η τάξη έχει αποκατασταθεί, μιλάει και με ήρεμο τόνο, χωρίς καμία έμφαση κάνει δυο τακτικές παρατηρήσεις: λέει στην ομάδα να επιτεθεί πιο πολύ από το πλάι και να επωφεληθεί από τους χώρους που έχει εκεί και ζητά από τον Καρμπαχάλ και τον Μαρσέλο να ζητήσουν περισσότερο τη μπάλα και να μην κρύβονται. Καμία από τις οδηγίες του δεν έχει κάτι το σύνθετο και όλες αφορούν τους τρόπους επίθεσης. Και στο τέλος μόνο ανεβάζει τον τόνο της φωνής του και καταλήγει να μιλά σε όλους σαν μόνο αυτός να ξέρει ποια είναι η δυσκολία. «Παιδιά, είναι ένας τελικός. Υπάρχει στρες, και το πράγμα σας μοιάζει δύσκολο, σαν ταλαιπωρία. Το καταλαβαίνω αλλά το μόνο που πραγματικά χρειάζεται είναι ηρεμία. Θα πετύχουμε ένα γκολ και όλα θα γίνουν εύκολα. Θα κερδίσουμε το παιχνίδι βάζοντας τουλάχιστον τρία γκολ. Και ποτέ δεν ξεχνάμε ότι είμαστε οι καλύτεροι».
Τα πάντα όλα
Αν σε κάποιον όλα αυτά ακούγονται συνηθισμένα πρέπει να πω ότι σε αυτό το βίντεο υπάρχουν τα πάντα που έχουν ένα κάνουν με τον Ζιντάν: υπάρχει η πρακτικότητα του τεχνικού που έχει μια απλή τακτική λύση, υπάρχει η ικανότητα να μετριάσει την ένταση και να απαλύνει τους φόβους των παικτών μεταδίδοντας ηρεμία, υπάρχει η ικανότητα να μεταφέρει την πεποίθηση ότι τα πράγματα θα πάνε όπως πρέπει, υπάρχει μια τρομερή αισιοδοξία και υπάρχει και η ίδια η υπονόμευση της δραματικότητας του τελικού: είναι ένα ματς και τίποτα άλλο – το να υπάρχει τάξη στα αποδυτήρια μοιάζει για τον ίδιο πιο σημαντικό από ένα τελικό!
Αν τα έκανε ή τα έλεγε άλλος σε αυτούς τους τόνους και με αυτούς τους τρόπους όλα θα φαινόταν ρηχά – μπορεί κι αστεία. Αλλά όταν τα λέει ο Ζιντάν υπάρχει σε όλα κάτι παράξενο και μαγικό, κάτι που σε βοηθά να διακρίνεις την καταπληκτική σχέση του με την ίδια τη νίκη: υπάρχει μια φυσική χημεία μαζί της, μια σχεδόν εσωτερική σύνδεση, μια μοναδική βεβαιότητα ότι αυτή θα ρθει γιατί γνωρίζει πως αυτός ο τύπος την περιμένει. Είναι σαν ο Ζιντάν να έχει συμφωνήσει από πριν με την ίδια τη νίκη και στη συνέχεια να εξηγεί με απλά λόγια στους παίκτες του ότι πρέπει να παίζουν σαν να την κρατάν από το χέρι: είναι μόνο δική τους απλά γιατί είναι οι καλύτεροι. Ποιος θα του φέρει αντίρρηση;
Μετράνε μόνο οι παρόντες
Η Ρεάλ ήταν αδύνατο να χάσει το ισπανικό πρωτάθλημα από τη στιγμή που προσπέρασε την Μπαρτσελόνα. Ο Ζιντάν έπρεπε απλά να πείσει τους παίκτες του ότι είναι καλύτεροι από κάθε αντίπαλο κι ότι το μόνο που έπρεπε να κάνουν είναι τη δουλειά τους, δηλαδή να είναι παρόντες σε μια σειρά από ραντεβού με νίκες του χεριού τους – εύκολες πρώτα από όλα για τον ίδιο τον προπονητή. Φυσικά για να γίνει αυτό το μεγάλο σερί χρειάστηκε ο ίδιος να αφήσει τελείως στην άκρη τον Μπέιλ και τον Χάμες, να εμπιστευτεί τους παλιούς που ξέρουν τη δουλειά, να βρει πάλι ένα κώδικα επικοινωνίας με τον Ιτσκο που κάπου είχε χαθεί, να «ντοπάρει» ψυχολογικά δυο γερόλυκους όπως ο Μπενζεμά και ο Μόντριτς, να θυμίσει στο Ράμος να συμπεριφερθεί ως αρχηγός, να διαγράψει από την εξίσωση τον μονίμως τραυματία Αζάρ: για τον Ζιντάν μετράνε μόνο οι παρόντες.
Ολα αυτά (τα οποία μάλιστα κάπως μειωτικά τα αποκαλούμε «διαχείριση») είναι για τον Ζιζού εύκολα, απλά, συνηθισμένα. Όταν δε σε αγγίζει το στρες του τελικού του Τσάμπιονς λιγκ, τις διάφορες Βιγιαρεάλ, Χετάφε, Οσασούνα, Βαγιαδολίδ δεν τις θεωρείς τίποτα περισσότερο από παρτενέρ απαραίτητες στο δικό σου ταξίδι προς ένα ακόμα θρίαμβο. Θυμίζω ότι τον περασμένο Ιανουάριο η Ρεάλ είχε κερδίσει στο Κατάρ και τον ισπανικό εμφύλιο που λέγεται σουπερκάπ. Πάλι διαδικαστικά, πάλι «εύκολα» για όσους δεν βλέπουν το χέρι του.
Μπροστά στα μάτια μας
Γιατί δεν συγκαταλέγουμε τον Ζιντάν στους μεγάλους προπονητές; Ισως να φταίει ότι ο Ζιντάν δεν έχει την εξωστρέφεια του Γιούργκεν Κλοπ και το χάρισμα να σε πείθει ότι είναι ιδιοφυΐα, όπως ο Πεπ Γκουαρντιόλα. Σίγουρα ο Ζιζού δεν έχει την θεατρικότητα του Μουρίνιο και δεν κουβαλάει μια παράξενη ιστορία από αυτές που μας ενθουσιάζουν: την δική του ιστορία την έχουμε δει να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Όμως ο βασικός λόγος για αυτό είναι η ίδια η Ρεάλ: στο φαντασιακό μας υπόβαθρο είναι μια ομάδα που δεν έχει ποτέ προπονητή γιατί είναι σαν να μην τον χρειάζεται. Το ότι δεν είναι έτσι μπορεί να μας το εξηγήσει ο Λοπερτέγκι ή ο Σολάρι που ως διάδοχοι του Ζιζού σπάσανε τα μούτρα τους. Κυρίως γιατί δεν είχαν το δικό του μεγάλο χάρισμα: την ευκολία να κάνει τα πιο δύσκολα να φαίνονται τρομερά απλά…
