Δεν ξέρω πόσοι το ξέρετε αλλά σήμερα γιορτάζουν οι πολύτεκνοι: η πρώτη Κυριακή του Νοέμβρη είναι αφιερωμένοι σε αυτούς τους μοντέρνους ήρωες. Το γεγονός μου θύμισε ένα παλιότερο κείμενο που έχω γράψει όταν γινόταν συζητήσεις για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας. Αλλά και για το πόσο δύσκολο και σπουδαίο είναι να είσαι γονιός. 

Τις συζητήσεις για το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας μας τις έχετε ακούσει: είναι επαναλαμβανόμενες και προκύπτουν κάθε φορά που κάποιος πολιτικός θέλει να πει κάτι ώστε να δείχνει σοβαρός. Συνήθως όποιος μιλά για αυτό το χαρακτηρίζει «βόμβα στο μέλλον της χώρας». Προσθέτει και στοιχεία ολόσωστα. Τονίζει πχ ότι πέρυσι έγιναν λιγότεροι γάμοι από πρόπερσι, ότι γεννήθηκαν λιγότερα παιδιά, ότι οι θάνατοι είναι εδώ και χρόνια σταθερά περισσότεροι από τις γεννήσεις, ότι «δεν χρειάζονται στατιστικές καθώς η χώρα γερνάει και το βλέπουμε». Πάντα σε όλα αυτά υπάρχει και προβληματισμός για το τι μέτρα χρειάζονται ώστε να αντιστραφεί η τάση κτλ κτλ.

Το δημογραφικό επανέρχεται στην επικαιρότητα διαρκώς, ενώ αντιθέτως κάποιες άλλες ειδήσεις σχετικές με την αγία ελληνική οικογένεια δεν προβάλλονται. Για παράδειγμα δεν πιστεύω πως είδατε μια τρομερή είδηση που έγινε γνωστή πριν δυο περίπου εβδομάδες χάρη στην Ελληνική Αστυνομία και τις περιοδικές ανακοινώσεις της. Ποια είναι η είδηση αυτή; Ότι μέχρι τις αρχές του Σεπτέμβρη οι συλλήψεις γονέων από την αρχή της σεζόν για αδικήματα που σχετίζονται με την ιδιότητα τους ξεπέρασαν τις 1400! Ναι καλά διαβάσατε: 1400 γονείς, (δηλαδή πάνω από έξι καθημερινά), έχουν συλληφθεί τον τρέχον έτος για αδικήματα όπως η κακοποίηση και η παραμέληση τέκνων! Κι αν νομίζετε μεγάλο το νούμερο θέλω να σας ζητήσω την προσοχή σε κάτι άλλο συγκλονιστικότερο: στην τελευταία έρευνα που έγινε με θέμα την οικογένεια, δηλαδή τις σχέσεις γονέων και παιδιών αλλά και των ζευγαριών μεταξύ τους, το  86% των γονέων νιώθουν τύψεις και ενοχές ότι δεν είναι καλοί σε αυτό που κάνουν! Η έρευνα έγινε από το Project Parenting πριν μερικά χρόνια και πήραν μέρος σε αυτή πάνω από χίλια ζευγάρια. Η δε απάντηση δεν σχετίζεται με την δυνατότητα παροχής μιας κάποιας πολυτέλειας στα παιδιά, αλλά αποκλειστικά με την αξιολόγηση της συναισθηματικής σχέσης. Αυτό το 86% δεν δηλώνει τύψεις και ενοχές γιατί δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να προσφέρει στα παιδιά του όσα θα ήθελε, αλλά αναφέρεται στην δυσκολία μιας καλής συναισθηματικής σχέσης αναλαμβάνοντας τίμια την ευθύνη της αποτυχίας. Οι συγκεκριμένοι γονείς δηλώνουν στην πραγματικότητα πως δεν κατάφεραν να χτίσουν με τα παιδιά τους την σχέση που θα ήθελαν: και είναι πάνω από 8 στους 10.

Σαφώς και υπάρχει δημογραφικό πρόβλημα. Οι νεότεροι άνθρωποι ολοένα και σπανιότερα παντρεύονται για να κάνουν ένα παιδί, όπως ακούγαμε μέχρι πρόσφατα. Ομολογώ πως αυτό ως δήλωση δεν μου άρεσε πολύ – στο μυαλό μου πρέπει να παντρεύεσαι για να ζήσεις την ζωή σου με κάποιον που αγαπάς κι όχι για να κάνεις ένα παιδί. Η προσέγγιση αυτή υπήρξε απλά ένας λόγος που είχαμε το μπουμ των διαζυγίων ήδη από την δεκαετία του 90 κι έπειτα: πολλά ζευγάρια αποκτώντας το παιδί που ήθελαν έχαναν τον λόγο να είναι μαζί. Εξυπακούεται όμως πως αν δεν θες να παντρευτείς έστω για να κάνεις ένα παιδί, μάλλον δεν παντρεύεσαι καθόλου! Σήμερα οι νεότεροι φοβούνται τις δεσμεύσεις - φυσικά δυσκολεύονται και οικονομικά. Σιγά σιγά φτάνουν και να φοβούνται να γίνουν γονείς. Η περιπέτεια τους φαίνεται αρκετά σκληρή. Κι όπως μαθαίνουμε από τις ανακοινώσεις της ΕΛ.ΑΣ, πολλοί δεν έχουν απλά δυσκολία στο να μεγαλώσουν τα παιδιά, αλλά κάνουν με την συμπεριφορά τους και τα πράγματα χειρότερα. Τα παραμελούν και τα κακοποιούν. Η υποψία μάλιστα που υπάρχει είναι ότι αυτοί που λογοδοτούν στην δικαιοσύνη είναι λιγότεροι από όσους την γλυτώνουν παρά την άθλια συμπεριφορά τους.

Είναι τόσο δύσκολο να είσαι γονιός; Ναι είναι. Διότι δεν παρακολουθείς μαθήματα για το πώς θα γίνεις γονιός. Παρά τα πολλά βιβλία με συμβουλές που κυκλοφορούν δεν έχει γραφτεί ακόμα ο αλάνθαστος οδηγός επιτυχίας. Οσα ξέρεις ή νομίζεις πως ξέρεις τα έχεις διδαχτεί από την μάνα σου και τον πατέρα σου που σε μεγάλωσαν όμως το έκαναν σε εποχές που ελάχιστη σχέση έχουν με την σημερινή. Εσύ ο ίδιος, όταν αναλογίζεσαι την παιδική σου ηλικία, πάντα καταλήγεις στο συμπέρασμα πως ήσουν ολότελα διαφορετικός από το παιδί σου. Η μαμά και ο μπαμπάς σου έβλεπαν το κοριτσάκι τους να παίζει με κούκλες και το αγοράκι τους να παίζει με «στρατιωτάκια» κι αυτοκινητάκια. Σήμερα εσύ βλέπεις το παιδί σου να κάνει ό,τι θέλει το τάμπλετ – το οποίο χειρίζεται καλύτερα από σένα. Οι εποχές αλλάζουν και ό,τι προηγήθηκε δυστυχώς δεν είναι πια σε τίποτα χρήσιμο όταν μιλάμε για ανατροφή – ακόμα και για εκπαίδευση παιδιών. Όμως όπως δυστυχώς ανακαλύπτουμε το πρόβλημα της εκπαίδευσης δεν αφορά μόνο τα παιδιά: αφορά και τους γονείς.

Υπάρχει κάποιος τρόπος να εκπαιδευτούν οι άνθρωποι στο πως θα γίνουν γονείς; Νομίζω μόνο ο ένας. Η μόνη λύση είναι να ξέρεις να αγαπάς, να μαθαίνεις να αγαπάς από παιδί. Η αγάπη είναι ο τρόπος. Τα τελευταία χρόνια μιλάμε πολύ για σχέσεις, για έρωτες, για πάθη – ακόμα και για το ποιοι πρέπει να μπορούν και να παντρεύονται, λες και μας πέφτει λόγος. Αλλά στο μεταξύ χάσαμε το νόημα της αγάπης. Ξεχάσαμε ότι τελικά η αγάπη είναι μια γλώσσα – ίσως η μόνη αναλλοίωτη στο πέρασμα των χρόνων. Είναι μια γλώσσα που δεν έχει αργκό, δεν έχει σύνθετες εκφράσεις, δεν έχει περικοκλάδες και βερμπαλισμούς και ξενικές λέξεις. Είναι ατόφια και όταν την κατέχεις σου επιτρέπει να δίνεις ό,τι έχεις και δείχνεις ό,τι χρειάζεσαι. Αν την αγάπη ως γλώσσα την ξέρεις μπορείς να γίνεις μια χαρά γονιός.

Σκεφτείτε λίγο αυτούς τους έξι που συλλαμβάνονται καθημερινά γιατί κακοποιούν τα παιδιά τους ή γιατί τα παραμελούν ή γιατί τα εκμεταλλεύονται. Θα το έκαναν αν τα αγαπούσαν; Ποτέ. Αλλά δείτε και την μεγάλη εικόνα. Θα υπήρχε στην χώρα ελάττωση των γάμων και των γεννήσεων αν ξέραμε να αγαπάμε; Όχι φυσικά. Αν ξέραμε την γλώσσα της αγάπης θα λαχταρούσαμε τον σύντροφο ή την σύντροφό μας, θα θέλαμε να είμαστε διαρκώς μαζί, θα μετρούσαμε τις ώρες μέχρι να βρεθούμε, θα συγχωρούσαμε και θα ήμασταν μεγαλόκαρδοι μπροστά σε λάθη. Και ναι θα μεγαλώναμε παιδιά που θα ήταν η επιβράβευση της αγάπης μας και θα τα αγαπούσαμε χωρίς να σκεφτόμαστε πόσο θα μας κοστίσουν τα φροντιστήρια τους.

Δεν υπάρχει δημογραφικό πρόβλημα και δεν υπάρχει καν πρόβλημα ενδοοικογενειακής βίας. Απλά έχουμε ξεχάσει να αγαπάμε. Η ίσως δεν εκπαιδευτήκαμε να αγαπάμε. Γιατί αν η αγάπη είναι μια γλώσσα κανείς δεν μαθαίνει μια γλώσσα αν δεν του την διδάξουν…

(ΒHMAγκαζίνο Οκτώβριος του 2025)