Το βλέμμα της ήταν και πάλι ατσάλινο, βλέμμα ανθρώπου προσηλωμένο στο μεγάλο στόχο. Κόντρα στην μόδα του καιρού μας, που θέλει τις αθλήτριες να χαριεντίζονται με τις κάμερες, η Κατερίνα Στεφανίδη κοιτάζει μόνο τον πήχη: αυτός είναι ο μεγάλος της αντίπαλος. Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στίβου του Λονδίνου έγραψε μια ακόμα τεράστια ιστορία με μόλις τέσσερα προσωπικά κι επιτυχημένα άλματα. Πέρασε με την πρώτη τα 4.65 μ φωνάζοντας «είμαι εδώ»: όσες αθλήτριες μοχθούσαν για να δουν τον πήχη να ανεβαίνει ψηλά, κατάλαβαν ότι ήταν απλώς κομπάρσοι στο μεγάλο βράδυ της Ελληνίδας. Με το δεύτερο, και πρώτο στα 4.75 μ, ξεκαθάρισε ότι ο στόχος της δεν ήταν απλώς η διάκριση, αλλά η αδιαπραγμάτευτη πρωτιά: όλα, εξήγησε, ήταν απλώς θέμα χρόνου. Όταν με το τρίτο της μόλις άλμα πέρασε αμέσως τα 4.82μ το χρυσό ήταν δικό της, αφού η αμερικάνα κουκλάρα Σάντι Μόρις δεν μπορούσε να την ανταγωνιστεί: όπως και στο Ρίο, πριν ένα χρόνο, λύγισε κι έμεινε στην άκρη περιμένοντας κι αυτή να την χειροκροτήσει. Το τέταρτο άλμα, στα 4.91 μ, το έκανε με το χρυσό μετάλλιο στο στήθος, εντελώς για την πάρτη της, για να βελτιώσει την επίδοσή της, για να δώσει στην βραδιά της λίγη παραπάνω μεγαλοπρέπεια αφήνοντας τις ανταγωνίστριές της 15 και πλέον πόντους πίσω: βλέποντας την να το περνάει, καμία από όσες στον τελικό βρέθηκαν μαζί της δεν στεναχωρήθηκε για την ήττα - μπροστά στον καλύτερο μπορείς μόνο να υποκλιθείς. Μετά, ως πραγματική σταρ, η ελληνίδα, δοκίμασε να περάσει για πρώτη φορά τα 5 μέτρα: δεν τα κατάφερε, γιατί δεν χωράνε δυο μεγάλοι θρίαμβοι σε μια σελίδα ιστορίας. Θα πετάξει πάνω από τα 5 μέτρα κάποια άλλη φορά και θα ναι κι εκείνη η βραδιά υπέροχη: δεν υπάρχουν όρια για το κορίτσι που έμαθε να πετάει. «Ηθελα μόνο λίγο περισσότερο ανταγωνισμό» δήλωσε στο τέλος σχεδόν με παράπονο.

Όχι πάντα τις αρετές

Πάντα πίστευα ότι οι έλληνες αθλητές του στίβου αντιπροσωπεύουν, με την μοναχικότητα της προσπάθειας τους για διάκριση, πολλά στοιχεία της Ελλάδας μας, όχι όμως μόνο και απαραίτητα τις αρετές της. Αλλοι αντιπροσώπευσαν την Ελλάδα της πίστης και της επιμονής, άλλοι την Ελλάδα της κουτοπονηριάς και της ευκολίας, άλλοι την Ελλάδα που ματώνει κι άλλοι την Ελλάδα που για μια πρωτιά μπορεί και να πουλήσει την ψυχή της στο διάβολο. Αλλοι συγκίνησαν κατά καιρούς με την μεθοδικότητα τους κι άλλοι κέρδισαν απλά για ένα γαμώτο – όπως γλυκά είχε πει κάποτε η Βούλα Πατουλίδου. Η Κατερίνα Στεφανίδη, με την τεράστια πλέον καριέρα, εμφανίστηκε σε μια στιγμή, που την είχαμε ανάγκη, για να γίνει η καλύτερη εκπρόσωπος μιας Ελλάδας, που βλέπει τα παιδιά της να φεύγουν στο εξωτερικό και να προκόβουν – δεν ξέρω αν είναι η σημαντικότερη ελληνίδα αθλήτρια όλων των εποχών, όπως μαρτυρούν οι επιτυχίες της, αλλά σίγουρα είναι η αντιπροσωπευτικότερη εκπρόσωπος μιας Ελλάδας πραγματικής, κι όχι μιας Ελλάδας που κάπου παλεύει, μόνη κι έρημη, στην φαντασία μας. Η Κατερίνα Στεφανίδη είναι η γοητευτική πλευρά μιας ιστορίας που μας πονάει, ενώ θα έπρεπε να μας κάνει να φουσκώνουμε από υπερηφάνεια: είναι το κορίτσι που για να μάθει να πετάει έπρεπε να φύγει από δω και να πάει στο εξωτερικό να προκόψει. Όπως τόσα και τόσα ελληνόπουλα στα χρόνια της κρίσης.

Μια διαδικασία απόφασης

Τι σημαίνει «κρίση»; Στο κουρασμένο μυαλό όλων μας σημαίνει πλέον μόνο «δυσκολία», «καταστροφή», «διάλυση». Στην πραγματικότητα, όμως, κρίση σημαίνει και «στιγμή και διαδικασία απόφασης» – κρίση είναι, θα λεγα, κυρίως αυτή η στιγμή. Η Κατερίνα Στεφανίδη ακολουθώντας μια τέτοια διαδικασία απόφασης έφυγε από την Ελλάδα, πήγε στις ΗΠΑ, τελειοποίησε την τεχνική της, ολοκληρώθηκε ως άνθρωπος, ως αθλήτρια και ως επιστήμονας, έμαθε να πετάει και πάντα, συμβολικά και υπέροχα, δείχνει στην φοβισμένη μας χώρα πως δεν πρέπει να φοβάται πλέον τα άλματα: κανένας πήχης δεν μπορεί να σε τρομάξει, όταν μαθαίνεις να πετάς. Η Κατερίνα Στεφανίδη δεν είναι απλά η ελληνίδα αθλήτρια, που κέρδισε χρυσό στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα: είναι μια Θεά που ήρθε να απαλύνει τον πόνο, όσων είδαν αυτά τα χρόνια τα παιδιά τους να ξενιτεύονται, αναζητώντας ό,τι η χώρα δεν μπορεί να τους προσφέρει, δηλαδή μια ευκαιρία για άλματα. Οι επιτυχίες της Κατερίνας Στεφανίδη είναι όμοιες με τις επιτυχίες όλων αυτών των ελλήνων επιστημόνων, που χρειάστηκε ν αφήσουν την Ελλάδα για να βρουν μακριά της ευκαιρίες για να μεγαλουργήσουν. Ν αφήσουν την Ελλάδα, είπα: συγχωρείστε με. Να την πάρουν μαζί τους έπρεπε να πω.

Κουβαλάει την Ελλάδα

Η Κατερίνα Στεφανίδη κουβαλάει την Ελλάδα εκεί ψηλά στους ουρανούς των ΗΠΑ, του Ρίο, του Λονδίνου, της γης ολόκληρης. Κουβαλάει την Ελλάδα, όπως οι γιατροί που τα τελευταία χρόνια έφυγαν από δω, οι μηχανικοί, οι μαθηματικοί, οι αρχιτέκτονες, όλοι οι επιστήμονες: αυτοί και οι δικοί τους άνθρωποι θα πρέπει να καταλαβαίνουν και να χαίρονται τις επιτυχίες της μεγάλης αυτής Ελληνίδας περισσότερο από όλους μας. Εμείς μπορούμε γοητευμένοι να παρακολουθούμε τα κατορθώματα της, να αγωνιούμε πριν από τα άλματά της και να τα χειροκροτούμε: οι άλλοι, όσοι έχουν στο εξωτερικό παιδιά, αδέρφια, φίλους κι έρωτες με αυτά τα άλματα, που εμείς θαυμάζουμε, ζουν πλέον καθημερινά. Δεν χρειάζεται να αγωνιούν: και οι δικοί τους ήρωες, όπως ακριβώς και η Κατερίνα Στεφανίδη, έχουν μάθει να πετάνε και να μην φοβούνται κανένα πήχη. Ακόμα κι όταν τον ακουμπάνε, αυτός, από σεβασμό στην προσπάθειά τους, δεν πέφτει ποτέ.

Ψηλά τον πήχη

Ολος ο χθεσινός της αγώνας της έχει κάτι το συμβολικό. Το πρώτο της άλμα είναι ακριβώς η επίδοση που είχε όταν έφυγε από την Ελλάδα: χωρίς αυτό δεν θα υπήρχαν τα επόμενα, χωρίς τα επόμενα αυτό δεν θα ήταν παρά μια ένδειξη δυνατοτήτων. Επειδή αξιοποίησε μακριά μας αυτές τις δυνατότητες η Κατερίνα Στεφανίδη εμφανίζεται σαν αρχάγγελος για να σώσει κάθε φορά την αθλητική αξιοπρέπεια της χώρας. Χρυσή Ολυμπιονίκης στο Ρίο, χρυσή και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο Λονδίνο, μας φωνάζει, την ώρα που πετάει, να μην φοβόμαστε τίποτα: η γη είναι πολλή μικρή για μας τους Ελληνες – αυτή είναι που πρέπει να έχει πρόβλημα τι θα κάνει μαζί μας. Συγκεντρωμένη, προσηλωμένη, ανίκητη, η αθλήτρια μας έρχεται για να μας θυμίσει συγχρόνως ότι όλα αυτά τα παιδιά, που, όπως αυτή, φύγανε από την Ελλάδα, όπου κι αν βρίσκονται, τα άλματα τους τα έχουν ήδη κάνει: χάρη στην σκληρή τους προσπάθεια, όλα είναι άλματα επιτυχημένα, όπως τα χθεσινά που έδωσαν το χρυσό.Η Κατερίνα Στεφανίδη δεν είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας της κρίσης. Είναι εκπρόσωπος μιας Ελλάδας, που με τα παιδιά της έχει κατακτήσει τον κόσμο ολόκληρο, και τον προκαλεί τον κόσμο να βάλει τον πήχη, όσο ψηλά θέλει, για να τον ξεπεράσει πάλι και πάλι με σκληρή δουλειά και προσωπικές υπερβάσεις.

Με όπλο το μυαλό, τα πόδια στη γη, το βλέμμα στο στόχο, η γενιά της Κατερίνας άνοιξε τα φτερά της. Και δεν την πιάνει κανείς...