Όταν ήρθε στην Ελλάδα ο Ματίας Αλμέιδα το μόνο για το οποίο ήμουν βέβαιος ήταν ότι για αυτόν ότι οι πρώτοι του μήνες εδώ θα ήταν και οι πιο δύσκολοι και ότι το γεγονός ότι η ΑΕΚ δεν έχει να δώσει ευρωπαϊκά ματς καλοκαιριάτικα ήταν η τύχη του. Αν η ΑΕΚ είχε προκριματικούς, το πιθανότερο είναι να είχε την τύχη του Οσκαρ Καρντόζο πχ. Μετά από ένα αποκλεισμό εξαιτίας μιας σχεδόν βέβαιης ανετοιμότητας (κανείς δεν μπορεί να φτιάξει από την αρχή μια ομάδα μέσα σε τριάντα μέρες) ο Αλμέιδα θα έφευγε μετά από μια ήττα στο ελληνικό πρωτάθλημα (με το Βόλο πχ) χωρίς κανείς να είχε καταλάβει τι ήθελε να κάνει. Και βλέποντας το ποδόσφαιρο που παίζει η ΑΕΚ θα ήταν κρίμα.
Τι έκανε το καλοκαίρι
Ας τα πάρουμε με την σειρά για να τον καταλάβουμε και να τον αποκωδικοποιήσουμε. Τι έκανε ο Αλμέιδα το καλοκαίρι; Τρία πράγματα. Πρώτα από όλα δουλειά πολύ στη φυσική κατάσταση – ο χρόνος αξιοποιήθηκε για να παρουσιαστεί μια ομάδα, που να χαίρεται να τρέχει κι αυτό φαίνεται. Δεύτερον έμαθε τους ποδοσφαιριστές που βρήκε. Στα φιλικά πήραν όλοι τον χρόνο τους και ο Αλμέιδα επέμεινε με όσους δεν καταλάβαινε πολύ, σε σημείο που κάποιοι νόμιζαν πως αυτοί θα είναι και οι βασικοί του – έπαιξε πχ πολύ ο Μάνταλος, ενώ πήρε ευκαιρίες ακόμα κι ο Αμραμπατ, που ήθελε να φύγει. Τέλος ο Αργεντίνος έκανε επιλογές – κι όχι απλά μεταγραφές. Δεν άφησε τον Δημήτρη Μελισσανίδη να κάνει το ξήλωμα που στην ΑΕΚ έλεγαν πως θα γίνει μετά την περσινή παταγώδης αποτυχία, ευλόγησε την φυγή παικτών, η παρουσία των οποίων δεν έχει σχέση με το ποδόσφαιρο που έχει στο μυαλό του (Βράνιες, Καρίμ, Κρικόβιακ, Μισελέν, Σιμόες κτλ), επέμενε στην απόκτηση του Πινέδα έστω και με μορφή δανεισμού, είπε ναι στις προσθήκες παικτών που ξέρουν το ελληνικό πρωτάθλημα (Γκατσίνοβιτς, Φαν Φερτ) και ζήτησε φυσικά καινούργια στόπερ κι ένα νέο κόφτη αφού με τους περσινούς, που έπαιζαν σε αυτές τις θέσεις, ήταν αδύνατο να γίνει όχι πρωταθλητισμός, αλλά ομάδα κανονική: πάντα το έλεγα.
Κάποιος που έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στην Ιταλία ξεκινά από την άμυνα: όταν ο Αλμέιδα παρουσίαζε το καλοκαίρι μια άμυνα με τρεις κεντρικούς αμυντικούς δεν το έκανε τελικά γιατί έτσι και μόνο ήθελε να παίξει η ΑΕΚ, αλλά γιατί έπρεπε να διώξει από τους παίκτες της το φόβο ότι μετά από κάθε μπάλα που χάνεται στην επίθεση ακολουθεί μια ευκαιρία του αντιπάλου. Αυτός ο φόβος είχε καταστρέψει για τρία χρόνια την ΑΕΚ κι έπρεπε να αντιμετωπιστεί: ας μην ξεχνάμε πως δεν υπήρχε κι ο Μουκουντί. Αυτός αλλά και οι άλλες προσθήκες στο τέλος των μεταγραφών, παίκτες όπως ο Ελίασον κι ο Σιντιμπέ που ακόμα δεν έχουμε δει, δεν ήταν «κερασάκια στην τούρτα», αλλά παίκτες που ο κόουτς θεώρησε απαραίτητους, με βάση τη γνώση της ομάδας που απέκτησε στην προετοιμασία,.
Αργεντίνος και κοσμοπολίτης
Ο Αλμέιδα κουβαλάει δυο ψυχές: μια αργεντίνικη και μια κοσμοπολίτικη – μην ξεχνάμε ότι έπαιξε μπάλα και στη Νορβηγία. Στην Αργεντινή απέκτησε την βασική ιδέα για το τι είναι ποδόσφαιρο: δεν είναι σπορ επίδειξης, αλλά αποτελέσματος. Το αποτέλεσμα έρχεται με τρόπους που δίδαξαν προπονητές όπως ο Μενότι κι ο Κάρλος Μπιάνκι. Αν αυτοί αγαπούσαν μια βασική διάταξη, αυτή ήταν το λατινοαμερικάνικο 4-2-2-2 ή το 4-1-3-2, που είναι μια μικρή παραλλαγή του. Και στα δυο σχήματα το βασικό είναι να υπάρχουν πέντε παίκτες που πιέζουν (με ή χωρίς τη μπάλα) και πέντε παίκτες που αμύνονται, έτσι ώστε ποτέ ο αντίπαλος να μην έχει αριθμητικό πλεονέκτημα: ομάδα που να έχει έξι κυνηγούς δεν έχει βρεθεί ακόμα. Σε αυτό το ποδόσφαιρο οι ρόλοι των ποδοσφαιριστών έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις γραμμές: αυτό είναι το πιο ενδιαφέρον. Η αγάπη για τους ρόλους.
Στην Ιταλία ο Αλμέιδα είχε την τύχη να δουλέψει με πολλούς. Από τον Εκτορ Κούπερ πχ κατάλαβε ότι η πειθαρχεία δεν μπορεί να είναι μόνο αγωνιστική: κάποτε για να πάει στην Ιντερ και να δουλέψει μαζί του δέχτηκε μείωση αποδοχών! Νομίζω ωστόσο πως αυτός που επηρέασε πιο πολύ τη σκέψη του ήταν ο Σβεν Γκόραν Ερικσον με τον οποίο συνεργάστηκαν στη Λάτσιο. Ο Ερικσον, που ξεκίνησε να δουλεύει ως προπονητής από 22 χρονών, πίστευε ότι το πώς χρησιμοποιείς ένα ποδοσφαιριστή, μετρά πιο πολύ από το σε ποια γραμμή τον χρησιμοποιείς. Όταν κάποτε είχαμε δει τη δουλειά του με το Νίκο Αναστόπουλο μας είχε πει πως κάθε παίκτης μπορεί να συνυπάρξει με ένα που έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά αρκεί οι δυο τους εντός της ομάδα να κάνουν διαφορετικά πράγματα. Μας είχε φέρει το παράδειγμα του Γκούλιτ και του Μαντσίνι που είχε στην Σαμπντόρια. Θεωρητικά ήταν αδύνατο να παίξουν μαζί. Πρακτικά από τη στιγμή που ο πρώτος δέχτηκε να παίξει σέντερ φορ δεν υπήρξε πρόβλημα: η Σαμπντόρια πήρε και το κύπελλο εκείνη τη χρονιά.
Ο Ερικσον πίστευε περισσότερο στις αποστολές των παικτών και λιγότερο στις θέσεις. Του άρεσε να πείθει τους παίκτες να αλλάζουν καριέρα: έκανε πχ τον Μιχαήλοβιτς λίμπερο ενώ ο Σέρβος έπαιζε αριστερό χαφ! Στη Λάτσιο ο Ερικσον βρήκε τον Πάβελ Νέντβεντ που είχε κάνει ένα σπουδαίο πρωτάθλημα ως αριστερός ενδιάμεσος στο 4-3-3 και τον έκανε αριστερό ακραίο χαφ, σε ένα δικής του έμπνευσης 4-5-1 που δεν είχε καθαρούς ακραίους – συχνά τη δουλειά που έκανε στα αριστερά ο Τσέχος την έκανε στα δεξιά ο Ντέγιαν Στάνκοβιτς. Ο Ερικσον τα έκανε αυτά γιατί ήθελε να χωρέσει και τον Χουάν Σεμπάστιαν Βερόν και τον άνθρωπό του στο γήπεδο Ρομπέρτο Μαντσίνι, αλλά και τον Σιμεόνε. Ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό, πέρα από το τρέξιμο όλων, ήταν και η γνώση των αποστολών: ο Νέντβεντ έπρεπε να συγκλίνει και να απειλεί, ο Βερόν έπρεπε να γυρνά πίσω για να πάρει τη μπάλα, ο Σιμέονε έπρεπε να πατάει περιοχή, πράγμα που ως τότε δεν έκανε. Εκείνη η μεσαία γραμμή της Λάτσιο (με Μαντσίνι, Νέντβεντ, Στάνκοβιτς, Βερόν, Σιμεόνε) έμοιαζε γεμάτη ίδιους παίκτες. Και ήταν παρόλα αυτά εξαιρετική, αν και ακατανόητη από τους Ιταλούς δημοσιογράφους που δεν μπορούσαν να καταλάβουν το σχήμα της.
Η Λάτσιο εκείνη, που πήρε ένα πρωτάθλημα το 1999 ενώ έπρεπε να πάρει τρία και κέρδισε διεθνείς τίτλους που ποτέ δεν φανταζόταν, είχε βέβαια τεράστιες πολυτέλειες (τους Σάλας, Βιέρι, Λομπάρντο, Μιχαήλοβιτς, Σαμότ, δεν τους ανέφερα καν), αλλά κυρίως είχε μια ποικιλία στο παιγνίδι της που την έκανε εξαιρετικά θεαματική. Ηταν πχ μια από τις λίγες ομάδες που θυμάμαι που τα στόπερ της (ο Νέστα και ο Σταμ μετά) έπαιρναν πιο πολλές επιθετικές πρωτοβουλίες από τους ακραίους μπακ: έπρεπε να δω τον Βίντα να το κάνει για να το ξαναθυμηθώ.
Στα βήματα των άλλων
Σε πολλά από όσα κάνουν οι παίκτες της ΑΕΚ τώρα βλέπω κινήσεις που μου θυμίζουν εκείνη την ομάδα – χωρίς μάλιστα ο Αλμέιδα εκείνη την ομάδα (τη δυνατότερη στην οποία ποτέ αγωνίστηκε) να θέλει να την κοπιάρει: απλά χρησιμοποιεί, όσα φαίνεται ότι τότε του είχαν αρέσει. Ο Γκατσίνοβιτς πχ είναι σαν να παίζει σε ένα χώρο στον οποίο ο Αλμέιδα του έχει ζητήσει, σχεδιάζοντας διαδρόμους, ώστε ο παίκτης να πατάει στα βήματα του Νέντβεντ. Ο Πινέδα είναι κάτι ανάμεσα στον Βερόν (για τον τρόπο που γυρνά για να οργανώσει) και στον Στάνκοβιτς (που όπως κι αυτός έφτανε στο γκολ κυνηγώντας τις περίφημες δεύτερες μπάλες). Η δε συνύπαρξη του Αραούχο και του Λιβάι Γκαρσία μου θυμίζει την παράξενη συνύπαρξη του Σάλας με τον Βιέρι – ο Χιλιανός γυρνούσε στα πέριξ της περιοχής κι ο Μπόμπο την γέμιζε: όταν μάλιστα έφυγε τη δουλειά την έκανε καλά κι ο Σιμόνε Ιντζάγκι. Με αυτόν σέντερ φορ η Λάτσιο κατέκτησε το πρωτάθλημα γιατί είχε καταλάβει την αποστολή.
Για την ώρα η περίπτωση του Λιβάι Γκαρσία είναι το μεγαλύτερο από τα πολλά στοιχήματα που κέρδισε ο Αλμέιδα. Χρησιμοποιώντας τον ως φορ έκανε κάτι απλό: του περιόρισε το χρόνο που παίζει με τη μπάλα – τον υποχρέωσε να σταματήσει τη σπατάλη των δυνάμεων που ο ίδιος θεωρούσε τρόπο παιγνιδιού, μάλλον γιατί δεν είχε δουλέψει με προπονητή.
Χαίρεται ο κόσμος
Δεν είναι άγιος, ούτε θαυματοποιός ο Αλμέιδα. Είχε προβλήματα αλκοολισμού, το αίμα του καίει, ήθελε μια νέα αρχή όμως κι έπεσε στη δουλειά με τα μούτρα. Δεν ξέρω τι θα καταφέρει στο τέλος. Βλέπω όμως ότι ο κόσμος της ΑΕΚ μετά από χρόνια ξαναχαίρεται το ποδόσφαιρο: είναι δύσκολο να θυμηθώ από πότε είχε αυτό να συμβεί – ίσως από τις χρονιές του Σέρα Φερέρ. Στην Ελλάδα αυτό το θεωρώ σημαντικότερο από το πρωτάθλημα. Το οποίο η ΑΕΚ θα το κερδίσει αν μπορεί να τρέχει όσο τρέχει μέχρι το τέλος της σεζόν. Οι ομάδες του Ερικσον άδειαζαν κομμάτι μετά την άνοιξη. Αλλά κι αυτό ο Ματίας το ξέρει. Όπως θυμάται τα καλά, σίγουρα θυμάται και τα άλλα…
