Κάθε φορά που βλέπω μια ταινία της Marvel στεναχωριέμαι κομμάτι που δεν είμαι δεκαπέντε χρονών. Δεν ανήκω στους ανθρώπους που θα ήθελαν να πάνε το χρόνο πίσω και να κάνουν άλλες επιλογές – πιστεύω πως ό,τι μου έχει συμβεί, σε γενικές γραμμές, ήταν για καλό. Δεν θεωρώ επίσης ότι τα παιδικά μου χρόνια ήταν η καλύτερη περίοδος της ζωής μου: ωραία ήταν, αλλά μεγαλώνοντας πέρασα καλύτερα. Αλλά κάθε ταινία της Marvel μου ξυπνά πραγματικά τη θέληση να ξαναγίνω για δυόμισι ώρες δεκαπεντάχρονο: κυρίως γιατί μόνο έτσι θα μπορούσα να χαρώ αυτές τις απερίγραπτες περιπέτειες, όσο αληθινά τους πρέπει.
Επειδή αυτό δεν μπορεί δυστυχώς να συμβεί έχω αποφασίσει να βλέπω όλα αυτά τα απίθανα μοντέρνα παραμύθια στο σινεμά και μόνο και μάλιστα νωρίς το απόγευμα – στην προβολή που γίνεται στις 5 ή στις 5,30. Παρέα με το αληθινό κοινό τους: το κοινό των πιτσιρικάδων που τρέχουν στα σινεμά έχοντας απόλυτη γνώση του τι ακριβώς θα δουν. Και δεν αναφέρομαι στην αισθητική του πράγματος, αλλά στην ίδια την ιστορία: μια ταινία όπως το Spider-Man: No Way Home για να τη χαρείς πραγματικά, χρειάζεται από τη μία να έχεις δει τις προηγούμενες ταινίες με και για το Spider Man (όλες χωρίς εξαίρεση) κι από την άλλη να έχεις διαβάσει πολλές από τις ιστορίες του. Πρέπει με άλλα λόγια να είσαι οπαδός του Πίτερ Πάρκερ και όλου του σύμπαντος στο οποίο κινείται. Και να περιμένεις τα νέα του κατορθώματα με αγωνία, ενδιαφέρον και ένα είδος θρησκευτικού φανατισμού: σαν πιστός κι όχι απλά ως φίλος του.
Πριν μερικά χρόνια
Δεν θέλω να σας γράψω κάτι για την ταινία διότι δεν έχει και πολύ νόημα – θέλω να σας πω ωστόσο πως μου κόλλησε η ιδέα ότι τις ταινίες αυτές πρέπει να τις βλέπεις σε συγκεκριμένες ώρες, σε συγκεκριμένες συνθήκες και με συγκεκριμένο κοινό: όπως για τα πιο πολλά στη ζωή μου, δεν το αποφάσισα τυχαία.
Πριν μερικά χρόνια, όταν βγήκε το πρώτο Spider Man της νέας εποχής, με τον Τόμ Χόλαντ που σε κάποιο διάβολο έχει πουλήσει τη ζωή του για να μείνει για πάντα πιτσιρίκος, το είχα δει και είχα απογοητευτεί απερίγραπτα. Εγώ είχα μείνει στην εκδοχή του Spider Man του Σαμ Ράιμι με πρωταγωνιστή τον Τόμπι Μαγκουάιερ που ναι μεν ήταν κομμάτι ξενέρωτος («σαν πάστορας» λέγεται στο τελευταίο), πλην όμως ήταν ο απόλυτος εκφραστής της ιστορίας που γνώριζα στα κόμικς που διάβαζα μικρός. Ο Πίτερ Πάρκερ του Ράιμι είχε μείνει ορφανός, είχε δυο υπέροχους θείους, τον τσιμπάει η περίφημη αράχνη κι αποκτά δυνάμεις, μένει σε μια φτωχή συνοικία στη Νέα Υόρκη και είναι ερωτευμένος με την γειτόνισσα του – έπονται για να γεμίσουν τις ιστορίες κακοί αληθινά κακοί, φίλοι που τον προδίδουν, κατορθώματα εν πολλοίς ανεξήγητα κι εν τέλει ο έρωτας, που μοιάζει να είναι το μεγαλύτερο από όλα.
Οταν είδα την τελευταία εκδοχή, αυτή με τον Τομ Χάλαντ να πηγαίνει σχολείο, να τρέχει και να τσακίζεται, να έχει μια σέξι θεία, να αντιμετωπίζει τον Iron Man ως πατρική φιγούρα και να μην βλέπει (αρχικά τουλάχιστον) πως η Ζεντάγια είναι η πιο ωραία από τις συμμαθήτριές του, με πιάσανε τα γέλια. Είχα γράψει ένα κομμάτι με τίτλο «Αδερφέ Spider Man τι σου κάνανε;» (ή κάπως έτσι) και πίστευα πως είχα εκφράσει την αγανάκτησή μου για την προδοσία του ήρωα από τη Μarvel – ως προδοσία την είχαμε εισπράξει όλοι όσοι είχαμε χαρεί με την καλούτσικη ταινία του Σάμ Ράιμι κάποτε. Τι το θελα!
Όταν το κομμάτι ανέβηκε τα σχόλια που άρχισαν να γράφονται ήταν ασταμάτητα και το 80% απολύτως – και δικαιολογημένα - κοροϊδευτικά. Ένα σωρό παιδάκια μου επισήμαναν ότι απλά είμαι ένας γέρο Boomer που δεν δικαιούμαι να μιλάω για το «Σπίντι» - και είχαν δίκιο. Κυρίως γιατί όλα αυτά τα καλόπαιδα γνώριζαν την μετάλλαξη της ιστορίας του ήρωα μετά το 2000, δηλαδή πράγματα που εγώ αγνοούσα πλήρως. Όταν ασχολήθηκα ανακάλυψα πως είχαν δίκιο: ο Πίτερ Πάρκερ του Χάλαντ δεν είχε σωστά σχέση με το δικό μου, γιατί αποτελούσε μια άλλη εκδοχή. Όπως τελικά έμαθα ένα καλοκαίρι που ασχολήθηκα σοβαρά, υπάρχουν κι άλλες διαφορετικές εκδοχές του ήρωα στα άλμπουμ που βγήκαν μετά τα 2000 και υπάρχουν και σκοτεινές εκδοχές του που θα τις δούμε (;) ίσως προσεχώς: σας σοκάρω πιθανόν αλλά υπάρχει και σειρά που Spider Man δεν είναι ο Πίτερ Πάρκερ! Ωστόσο η Marvel δεν προδίδει τίποτα: απλά οι σεναριογράφοι της, σαν υπέροχοι σεφ, παίρνουν υλικά από τα κόμικς για να παρουσιάσουν νέα πιάτα – και στη δική της περίπτωση ο σκοπός είναι η δημιουργική κουζίνα. Κι έτσι κατάλαβα πως για να χαρείς ένα τέτοιου είδους πιάτο πρέπει να το μοιραστείς με όσους το περιμένουν. Και κατέληξα να βλέπω αυτές τις ταινίες στις 5 το απόγευμα. Και πάλι καλά.
Ολοι όρθιοι χειροκροτούσαμε
Η ταινία Spider Man: No Way Home είναι στο είδος της μια απολαυστική ταινία. Αλλά γίνεται ακόμα καλύτερη αν τη δεις όπως εγώ σε μια αίθουσα κατάμεστη από πιτσιρικάδες που την περίμεναν, όπως οι παλαιοημερολογίτες μια διαδήλωση κόντρα στο εμβόλιο. Στην εμφάνιση του Χόλαντ υπήρξαν χειροκροτήματα. Το ίδιο συνέβη κι όταν εμφανίστηκε επιβλητικός και υπέροχος ο σεξπιρικών διαστάσεων Δρ Σρέιντζ του Κούμπερμπατς. Όταν η ταινία προχώρησε κι άρχισαν να εμφανίζονται οι κλασσικοί κακοί έγινε χαμός: οι πιτσιρικάδες πανηγύριζαν σαν να έβλεπαν παλιόφιλους με τους οποίους πήγαιναν μαζί σχολείο. Φυσικά όταν άνοιξαν οι πύλες του ανεξήγητου και προέκυψαν οι Πίτερ Πάρκερ του παρελθόντος οι μισοί σηκώθηκαν όρθιοι: τέτοιος χαμός αμφιβάλω αν έχει υπάρξει για τρίποντο στο τελευταίο δευτερόλεπτο. Κι όταν η ταινία τελείωσε, ο διπλανός μου με το φίλο του, που δεν πρέπει να ήταν δεκατέσσερα χρονών, είχαν πλαντάξει από το κλάμα – μάλλον από ευτυχία. Και θα θυμούνται την προβολή για πάντα. Τι καλύτερο;
Να είσαι καλός
Μόνο για όλα αυτά το Spider Man: No Way Home είναι μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς. Συγκινεί και ενθουσιάζει τα πιτσιρίκια, έχει μια ωραία αφήγηση, μιλάει για αυτό που όλες οι εκδοχές του Spider Man μιλάνε, δηλαδή για τον γλυκόπικρο πόνο της ενηλικίωσης. Είναι ως ταινία και επίλογος και πρόλογος. Με ένα υπέροχο τρόπο θυμίζει ότι δεν αξίζει να είσαι καλός, αν δεν είσαι πολύ καλός και διδάσκει στους μικρούς πως κάθε δύσκολη απόφαση έχει τελικά κόστος. Και την ίδια στιγμή δείχνει πως το να είσαι σουπερήρωας απαιτεί να είσαι πρώτα από όλα καλός άνθρωπος – ούτε σούπερ επιτυχημένος, ούτε δημοφιλής, ούτε ανίκητος, ούτε ακριβοδίκαιος, ούτε αλάνθαστος, αλλά απλά καλός. Γιατί, όπως ακούγεται και στην ταινία, αν είσαι καλός πρέπει να νιώθεις καταπληκτικός.
Είναι όλο αυτό ένα χαζούλικο ηθικολογικό συμπέρασμα, κομμάτι ντεμοντέ; Μπορεί και να είναι. Αλλά δεν παύει να είναι χρήσιμο και μάλιστα σε όλα τα σύμπαντα. Τα παιδιά αυτό τον θρίαμβο της καλοσύνης τον πανηγύρισαν – κάτι θα τους άφησε. Ο Spider Man φέτος ήρθε την πιο κατάλληλη στιγμή: ήρθε για να μας θυμίσει ότι καλοσύνη είναι να σκέφτεσαι τον διπλανό σου ακόμα κι αν ο ίδιος δεν είναι καλός. Η Marvel είναι μια νέα θρησκεία, το χω ξαναγράψει: όσοι σε αυτή πιστεύομε δεν θα γεράσουμε ποτέ. Απλά μπορεί να πάμε σε ένα άλλο σύμπαν, όπως ο Σταν Λι π,χ. που σιγά μην έχει πεθάνει...
