Στη Θεσσαλονίκη πάλι μαδάνε την μαργαρίτα για το αν πρέπει να μείνει ή όχι ο Αμπέλ Φερέιρα. Λογικά μέχρι το 60΄του ματς με τον Ολυμπιακό ο Πορτογάλος ήταν ένας καλός προπονητής. Μετά κάπου χάλασε πάλι! Οφείλω να πω ότι ολοένα και περισσότερο η περίπτωση του Αμπέλ Φερέιρα μου θυμίζει το πόσο είχε μπλέξει στα μέρη μας ένας άλλος Πορτογάλος προπονητής: ο Λεονάρντο Ζαρντίμ. Οι ιστορίες τους έχουν μεγάλες ομοιότητες.
Μια φορά κι ένα καιρό ο Ζαρντίμ
Ο Ζαρντίμ είχε διαδεχτεί τον Ερνέστο Βαλβέρδε και είχε εξ αρχής δυσκολίες στη σύγκριση με τον προκάτοχό του: το ίδιο και ο Αμπέλ με τον Ρασβάν Λουτσέσκου κι ας πήγε ο Ρουμάνος, όχι στο ισπανικό πρωτάθλημα, αλλά κάπου στην Αραβία. Ο Ολυμπιακός που ο Ζαρντίμ βρήκε αποτελούνταν από παίκτες που στην πλειοψηφία τους λάτρευαν τον προηγούμενο προπονητή, η διοίκηση είχε με τον Βαλβέρδε μια εξαιρετική συνεργασία, ο κόσμος – που πάντα μετράει – είχε συνηθίσει να βλέπει τον καιρό του Ερνέστο μια ομάδα πιεστική, γρήγορη, επιθετική. Ο ΠΑΟΚ του Λουτσέσκου δεν ήταν επιθετικός και πιεστικός, αλλά κέρδιζε, έκανε το νταμπλ πέρυσι κι αυτό για μια ομάδα που τίτλους πολλούς δεν έχει, ήταν κατόρθωμα υπέροχο. Το αν μέσα στη χρονιά είχαν φανεί αδυναμίες και προβλήματα δεν ενδιαφέρει όταν κερδίζεις.
Ο Ζαρντίμ ήθελε ν αλλάξει τον Ολυμπιακό και για να αποφεύγει τις συγκρίσεις με τον προκάτοχο του: δεν ήθελε τον Ορμπάιθ, προσπαθούσε να παίζει με τον Τζεμπούρ και τον Μήτρογλου ταυτόχρονα, απλά γιατί ο Βαλβέρδε δεν το έκανε, έβαζε έξω δεξιά τον Μασάδο που τον είχε φέρει ως οργανωτή, προτιμούσε τον γέρο Κοντρέρας από τον Σιόβα και τον Μανωλά – γενικά ήθελε να τα αλλάξει όλα και το κατάφερε, αλλά αυτό που έφτιαξε δεν άρεσε σε κανένα. Κάτι ανάλογο επιχείρησε και ο Φερέιρα. Καθιέρωσε τον Μίσιτς, σταμάτησε να παίζει με τον Βιερίνια αριστερό μπακ, ήθελε ένα ΠΑΟΚ επιθετικότερο, έδωσε ευκαιρίες και σε μικρούς – η βάση του ΠΑΟΚ ήταν ίδια με πέρυσι, η γενικότερη τακτική συμπεριφορά του όχι. Ο Αμπέλ μάλλον δεν κατάλαβε πως η ομάδα ήταν ευχαριστημένη με όσα έκανε πέρυσι. Όπως ο Ζαρντίμ δεν μπορούσε να καταλάβει ότι όλοι ήθελαν λίγο περισσότερο επιθετικό ποδόσφαιρο κι όχι μόνο αποτελέσματα.
Ζούσε όμως αλλού
Όταν ήταν στον Ολυμπιακό ο Ζαρντίμ πίστευα για καιρό ότι ως Πορτογάλος είχε κάποιες αρχές που έπρεπε στην ομάδα να περάσει: για τους επιγόνους του Μουρίνιο το πρώτο βήμα είναι το χτίσιμο της άμυνας, μετά η συνήθεια να κερδίζεις με 1-0 και μετά το «λύσιμο» κι όλα τα υπόλοιπα – αλλά δεν ήταν έτσι. Πριν μερικά χρόνια έδωσε μια συνέντευξη στο περιοδικό της UEFA. Toν ρώτησαν γιατί απολύθηκε από τον Ολυμπιακό ενώ ήταν αήττητος. Απάντησε ότι κατά τη γνώμη του αυτό συνέβη γιατί έπαιζε πολύ επιθετικά (!) και στην Ελλάδα, λόγω των καλών αποτελεσμάτων της Εθνικής, έχουν μάθει να μην αγαπάνε το ρίσκο. Ο άνθρωπος ήταν αλλού– ίσως γιατί εδώ ζούσε απομονωμένος, χωρίς φίλους και μιλούσε μόνο με τους συνεργάτες του: ούτε για φαγητό δεν πήγαινε! Ολη μέρα ζούσε στου Ρέντη κι αυτό δεν είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για να καταλάβει ένας ξένος που βρίσκεται. Δεν ξέρω πως τα περνάει ο Φερέιρα στη Θεσσαλονίκη, αλλά συχνά πυκνά μου δίνει την εντύπωση πως το μεγάλο του πρόβλημα είναι ότι δεν καταλαβαίνει ούτε την ιδιοσυγκρασία του ΠΑΟΚ, ούτε τη χώρα. Πρόσφατα μου λέγανε ότι είναι ένας από τους πιο νευρικούς προπονητές στον πάγκο στο πρωτάθλημα – δεν είναι τυχαίο.
Αγιαξ και Σλόβαν Μπρατισλάβας
Τι έπρεπε να κάνει ο Φερέιρα; Πρώτα από όλα να κρατήσει την αμυντική συνοχή, που με κόπο ο ΠΑΟΚ είχε βρει πέρυσι. Ότι αυτή κινδύνευε, το καταλάβαινες το καλοκαίρι ήδη από τα ματς με τον Αγιαξ: ο ΠΑΟΚ είχε αφήσει στους Ολλανδούς ένα σωρό ευκαιρίες κι αντί αυτό να δημιουργήσει προβληματισμούς στη Θεσσαλονίκη διακινούσαν θεωρίες για την κακή UEFA και άλλα πολλά εμπριμέ. Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε στη συνέχεια από την Σλόβαν Μπρατισλάβας, έχοντας δεχτεί τρία γκολ σε δυο ματς, αλλά αυτό δεν απασχόλησε κανένα: όποιος το επεσήμανε ήταν εχθρός της ομάδας!
Το ότι η άμυνα γινόταν αργά αλλά σταθερά ελβετικό τυρί, φαίνεται πλέον στα αποτελέσματα στα ντέρμπι του πρωταθλήματος. Σε πέντε ματς με τον Ολυμπιακό ο ΠΑΟΚ δέχτηκε γκολ σε όλα. Από τον Αρη δέχτηκε τέσσερα στο Βικελίδης. Από τον ΠΑΟ στο πρωτάθλημα τέσσερα σε δυο ματς: το να κρατήσει το μηδέν ο ΠΑΟΚ μοιάζει απίστευτο. Κι ο Αμπέλ δεν καταλαβαίνει πως στην Ελλάδα (και ειδικά στα ντέρμπι), αν η άμυνα δεν είναι κομμάτι αξιόπιστη δεν πας πουθενά.
Με μόνο σκοπό το 0-0
Την Τετάρτη κόντρα στον Ολυμπιακό έκανε το χειρότερό του κοουτσάρισμα γιατί ό,τι έκανε ήταν φανερά κόντρα στα θέλω του: έμοιαζε σαν να θέλει να αποδείξει πως μπορεί να κάνει ό,τι του ζητάνε, ακριβώς όπως ο Ζαρντίμ που είχε πειστεί πως παίζει επιθετικά! Ο προπονητής του ΠΑΟΚ εμφάνισε στο Καραϊσκάκη μια ομάδα με μόνο σκοπό το πως δεν θα δεχτεί γκολ. Βρήκε (επιτέλους) τρεις μέσους που μπορεί να καλύψουν την άμυνα (ο Εσίτι, ο Ελ Καντουρί και ο Μαουρίσιο παίξανε και σκληρά), και χρησιμοποίησε στα άκρα της επίθεσης τον Λημνιό και τον νεαρό Τζoλη, δυο που τρέχουν. Αλλά ότι με κόπο βρήκε το χάλασε. Στο δεύτερο ημίχρονο όταν ο Ολυμπιακός άρχισε να πιέζει, ο Φερέιρα κάνει τρεις αλλαγές συγχρόνως ελπίζοντας πως ο Λάμπρου, ο Ροντρίγκο και ο Σβιντέρσκι θα έχουν πιο πολλές δυνάμεις από τον Τζόλη, τον Λημνιό και τον Ακμπομ, που είχαν αδειάσει τρέχοντας πίσω από τη μπάλα. Κι όταν ο Ολυμπιακός άνοιξε το σκορ, στο τελευταίο τέταρτο ο Φερέιρα απάντησε με δυο απλοϊκές κινήσεις: έβαλε δυο ακόμα επιθετικούς (τον Μπίσεσβαρ και τον ξεχασμένο Στοχ) ελπίζοντας σε ένα γκολ στο τέλος – πάλι καλά που δεν έπεσε στα γόνατα να προσευχηθεί στο Θεό να γίνει ένα θαύμα. Εγω λέω πως ακόμα κι αν έβρισκε ένα γκολ σε μια στημένη φάση το γκολ της ισοφάρισης θα ήταν μάλλον απίθανο να αμυνθεί και να το κρατήσει έτσι άδεια όπως ήταν η ομάδα του στη μεσαία γραμμή.
Ολοι για όλα;
Με τον Ζαρντίμ τον συνδέει και ότι κανείς δεν κατάλαβε το γιατί τους επέλεξαν. Το πέρασμα από τον Βαλβέρδε στον Λεονάρντο ήταν εντελώς παράδοξο: όχι τυχαία ο Πορτογάλος αντικαταστάθηκε τελικά από τον Μίτσελ. Ο Φερέιρα δεν κατάλαβα με ποιο κριτήριο επιλέχτηκε ως αντικαταστάτης του Λουτσέσκου: αν, όπως έλεγαν, τον έφεραν γιατί είχε κάποτε κερδίσει τον Μαρτίνς, αυτό δεν είναι κριτήριο. Κι όπου ένα ποδοσφαιρικό κριτήριο απουσιάζει, δύσκολα ό,τι ακολουθεί είναι καλό.
Ο Ζαρντίμ φεύγοντας από δω πήγε στη Μονακό και έκανε σπουδαία πράγματα. Δεν αποκλείω σπουδαία πράγματα να κάνει φεύγοντας κι ο Φερέιρα. Εδώ δύσκολα θα τα καταφέρει, όχι γιατί είναι κακός προπονητής, αλλά γιατί δεν μοιάζει ο κατάλληλος άνθρωπος για τη θέση – δεν κάνουν όλοι για όλα. Κι αυτή είναι η πιο μεγάλη του ομοιότητα με τον Ζαρντίμ.
