Κάπου πήρε το μάτι μου τις δηλώσεις του προπονητή της Εθνικής γυναικών στο πόλο Χάρη Παυλίδη μετά την επιστροφή της ομάδας από την Σιγκαπούρη. Ο Παυλίδης είπε μέσες άκρες ότι το κατόρθωμα της ομάδας του, το χρυσό στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα δηλαδή, θα ξεχαστεί σχετικά γρήγορα. Είπε επίσης πως δεν είναι βέβαιος πως κάτι θα μείνει από την επιτυχία. Και κάπου ομολογώ πως με προβλημάτισε.

Τι είπε ο Παυλίδης

Ας δούμε πρώτα τι ακριβώς είπε ο ομοσπονδιακός τεχνικός. «Κοιτάξτε, αυτό συμβαίνει χρόνια, (σ.σ εννοεί τις επιτυχίες). Αλλά για εμάς, όπως λέμε, αυτά είναι τα 15 λεπτά της δημοσιότητάς μας. Την άλλη εβδομάδα δεν θα μας θυμάται κανένας. Θα γίνει μια μεγάλη επιτυχία από τις Εθνικές ομάδες ή τα σωματεία και πάλι τα ίδια: θα ασχοληθούν και θα μας ξεχάσουν. Δυστυχώς το σπορ δεν έχει την προβολή που πρέπει, δεν είναι και τόσο μεγάλη η δημοφιλία του - το καταλαβαίνω αυτό. Ελπίζουμε τουλάχιστον.  Αυτό που θέλω εγώ ως ομοσπονδιακός τεχνικός, είναι να έρθουνε στις πισίνες όσο πιο πολλά μπορούν και να ασχοληθούν με το πόλο. Θα είναι κέρδος γιατί η δεξαμενή τον παιδιών που ασχολούνται είναι πάρα πολύ μικρή». Παραδέχτηκε επίσης ότι ακόμη δεν έχει αντιληφθεί το αποτύπωμα της επιτυχίας στον κόσμο, πράγμα λογικό καθώς ο άνθρωπος μίλησε μόλις η ομάδα επέστρεψε – ήταν στο αεροδρόμιο. Οσο για το τι θα ήθελε, ήταν σαφής: καλύτερες συνθήκες προετοιμασίας για τις Εθνικές ομάδες.

Αυτό το τελευταίο πάντα προκύπτει ως αίτημα προπονητών μετά από επιτυχίες κι ελπίζω και η Πολιτεία και η Ομοσπονδία τον Παυλίδη να τον ακούσουν. Ο προβληματισμός μου αφορά τα υπόλοιπα.

Η ανάγκη για προβολή

Αυτό το παράπονο για την προβολή των κατορθωμάτων το ακούω πολύ συχνά και από προπονητές και από αθλητές που φτάνουν σε μεγάλες διακρίσεις και δεν ασχολούνται με σπορ που τυγχάνουν μεγάλης προβολής. Η προβολή είναι κακή μόνο για αυτούς που την έχουν και που συχνά την θεωρούν και βάρος: όποιοι δεν την έχουν τους λείπει.

Η προβολή δεν είναι μόνο ένα είδος αναγνώρισης της προσπάθειας. Είναι χρήσιμη και για άλλα πολλά. Φέρνει καλύτερες εργασιακές συνθήκες, φέρνει χορηγούς, φέρνει κόσμο. Κι είναι αλήθεια πως όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε κάθε χώρα, υπάρχουν σπορ που τυγχάνουν υπερβολικής προβολής. Και φυσικά και υπάρχουν και αθλητές και προπονητές που τυγχάνουν υπερβολικής προβολής γιατί συμβαίνει  σε αυτά να διακρίνονται (καμιά φορά μάλιστα υπερπροβάλλονται γιατί σε αυτά απλώς υπάρχουν χωρίς και να πετυχαίνουν τίποτα το σπουδαίο…)  Το αναγνωρίζει και ο Παυλίδης ότι υπάρχουν σπορ με μεγάλη και σπορ με μικρή προβολή. Αλλά θα ήθελα φιλικά να του πω πως δεν είναι βέβαιο πως η μεγάλη προβολή από μόνη της είναι κάτι που σε κάνει καλύτερο.

Τα media και τα άγχη τους

Ο Παυλίδης προφανώς όταν μιλά για προβολή αναφέρεται στα media – για αυτά μιλά όταν λέει πως όλοι στο πόλο ζουν απλά το 15λεπτο της δημοσιότητάς τους και σε αυτά πάει και το καρφί ότι σε μια εβδομάδα δεν θα θυμάται κανείς το κατόρθωμά της ομάδας του και το δικό του. Αλλά τα Media τρέχουν πλέον πίσω από τα ενδιαφέροντα του κόσμου και δεν τα διαμορφώνουν. Οσο πιο πολύπλοκα γίνονται τα media τόσο λιγότερο παρεμβατικά είναι. Και επειδή το μόνο που τους έχει απομείνει από την παλιά τους δόξα είναι να λειτουργούν ως μεγεθυντικός φακόςμ η μη ενασχόληση τους με συγκεκριμένα σπορ δεν κάνει και απαραίτητα κακό για τα συγκεκριμένα σπορ. Θα φέρω ένα παράδειγμα που έχει να κάνει με το πόλο. Πριν το ταξίδι της Εθνικής Ανδρών στην Σιγκαπούρη υπήρξε ένας καυγάς του προπονητή Θόδωρου Βλάχου με τον βασικό τερματοφύλακα Μάνο Ζερδεβά. Ο κόουτς έκρινε (και σωστά κατά την γνώμη μου) ότι πρέπει να του δώσει ένα μικρό μάθημα. Δεν υπήρξε προβολή του γεγονότος – αν το αντίστοιχο συνέβαινε στο ποδόσφαιρο ή στο μπάσκετ θα γινόταν χαμός. Θέλω να πω πως η δυνατότητα να δουλεύεις όπως θες, χωρίς αναστατώσεις που προκύπτουν από τις δημοσιοποιήσεις διάφορων περιστατικών (με όλες τις υπερβολές που οι δημοσιοποιήσεις προκαλούν), μπορεί στην προκειμένη περίπτωση να είναι κι ένα από τα μυστικά της επιτυχίας της ελληνικής υδατοσφαίρισης. Δεν το λέω εγώ. Το έγραψε πολύ ωραία στο Gazzeta.gr ο ΓΓΑ κ. Γιώργος Μαυρωτάς που τον χώρο το ξέρει: ένα από τα μυστικά της επιτυχίας του πόλο είναι η έλλειψη τοξικότητας. Και η τοξικότητα, ειδικά στην Ελλάδα, προκύπτει κυρίως εκεί που υπάρχει προβολή. Η τοξικότητα είναι ένα είδος οπαδικού ναρκισσισμού – συχνά αυτοτροφοδοτούμενου, αλλά που σχεδόν πάντα μεγαλώνει από την προβολή. Γιατί προβάλλεται; Γιατί τα media δεν έχουν την δύναμη να αντισταθούν. Και η Πολιτεία τον επιτρέπει ώστε τα πλήθη να εκτονώνονται.      

Να κερδίζεις την προσοχή

Καταλαβαίνω το παράπονο του Παυλίδη αλλά νομίζω πως δεν χρειάζεται παραπάνω προβολή το πόλο: ίσα ίσα που (και) προσπαθώντας αυτή να την κερδίσει γίνεται συνεχώς καλύτερο. Πάντα προσωπικά έβρισκα υπέροχους και αληθινά επιτυχημένους αυτούς που μπορούν να κερδίσουν την προσοχή του κόσμου με τα κατορθώματά τους δημιουργώντας ένα κοινό: το δύσκολο δεν είναι να βρίσκεσαι στο κέντρο της προσοχής, είναι να κερδίσεις την προσοχή. Το να φτάσεις σε μια επιτυχία όταν είναι μια Εθνική ομάδα πόλο σημαίνει πραγματικά μεταξύ άλλων ότι έχει κατακτήσει και το ενδιαφέρον της χώρας. Το μεγάλο κοινό γοητεύεται πάντα από την επιτυχία και η ίδια η συγκεκριμένη επιτυχία δεν πνίγεται από την οπαδίλα που παραμονεύει.

Μέχρι και προδότες

Φυσικά, θα πει ο Παυλίδης και με το δίκιο του, ότι δεν υπάρχει μόνο η προβολή των ομάδων ή η προβολή του αθλήματος αλλά και η ατομική προβολή. Και θα έχει δίκιο αν ισχυριστεί πως στην Ελλάδα δεν ξέρουμε πόσο τρομεροί αθλητές και αθλήτριες είναι όσοι ασχολούνται με το πόλο όπως δεν ξέρουμε και πόσο ικανοί είναι οι προπονητές που στην Ελλάδα στο πόλο δουλεύουν: ο ίδιος ο Παυλίδης δεν έχει και κερδίσει μόνο τα μετάλια με την Εθνική, έχει κατακτήσει και δυο φορές την Ευρωλίγκα με τα κορίτσια του Ολυμπιακού - αλλά πόσοι άραγε το ξέρουν; Προφανώς πρόκειται για ένα απο τους μεγαλύτερους Ελληνες προπονητές ομαδικών αθλημάτων και σίγουρα αυτό το γνωρίζουν λιγότεροι από όσους θα έπρεπε. Ο ίδιος δεν θα το πει ποτέ γιατί είναι σεμνός άνθρωπος. Η μη πρέπουσα προβολή της επιτυχημένης δουλειάς του είναι αδικία. Αλλά και για αυτό έχω κάτι να του πω: ας μην ανησυχεί διότι το πόσο σπουδαίοι είναι οι αθλητές και το πόσο καλοί είναι οι προπονητές τους δεν τα ξέρουμε ούτε για τους πρωταγωνιστές των σπορ που υπερπροβάλλονται – νομίζουμε πως τα ξέρουμε, πράγμα που είναι κάτι άλλο.

Ο οπαδισμός και η τοξικότητα έχουν συνήθως το εξής κωμικό αποτέλεσμα: οι αθλητές να είναι καταπληκτικοί και ικανοί και υπέροχοι μόνο όταν αγωνίζονται στην ομάδα μας. Και με τους προπονητές φυσικά συμβαίνει το ίδιο: είναι «σοφοί», «δάσκαλοι», «μάγοι», «στρατηγοί» κι ότι άλλο βάζει ο νους του ανθρώπου αν βρίσκονται στην ομάδα μας και κερδίζουν. Σε κάθε άλλη περίπτωση μπορεί να είναι από καταστροφείς κι ανίδεοι κι ακατάλληλοι μέχρι προδότες!

Ζηλεύει αυτή την προβολή ο καλός Παυλίδης; Δεν ξέρω. Στην θέση του πάντως δεν θα ζήλευα τίποτα. Γιατί το στρες είναι ανυπόφορο, το άγχος αγιάτρευτο και δύσκολα γλυτώνεις την ψυχοθεραπεία. Δεν προλαβαίνεις.      

Να μην αλλάξει τίποτα

Μπορεί να φταίει ότι εγώ είμαι ανυπόφορα ντετερμινιστής και πιστεύω ότι οι ίδιες συνθήκες παράγουν πάντα το ίδιο αποτέλεσμα. Για αυτό στον Παυλίδη, όπως και στον Θοδωρή Βλάχο θα έλεγα να εύχονται να μην αλλάξουν οι συνθήκες.  Και να κερδίζουν έστω αυτό το τίμιο δεκαπεντάλετο της δημοσιότητας χάρη στις επιτυχίες τους. Όχι γιατί ασχολούνται νύχτα μέρα με τους δημοσιογράφους ή γιατί ξημεροβραδιάζονται για να τσακώνονται στα social media…