Διαβάζω όλα αυτά που λέγονται και γράφονται για το τι πρέπει να γίνει στη σημερινή επέτειο του Πολυτεχνείου και δεν ξέρω αν πρέπει να βάλω τα γέλια ή τα κλάματα. Η απαγόρευση των συναθροίσεων δεν είναι κάτι καινούργιο – μέσα στα χρόνια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ είχαμε έξι τέτοιες απαγορεύσεις – κι όχι μόνο για να μην γίνουν διαδηλώσεις κατά του Μακρόν ή του Ομπάμα αλλά και για άλλα πολλά. Από την άλλη ομολογώ ότι κάτι στην κυβερνητική απόφαση με ενοχλεί. Με ενοχλεί επίσης η μυστήρια διάθεση να χρησιμοποιηθεί η μέρα για φασαρίες και συγκρούσεις, που έχουν σκοπό τη δημιουργία εντυπώσεων και μόνο. Κανένα νόημα δεν υπάρχει στο να θες να κάνεις πορείες στη μέρα του Πολυτεχνείου, όταν αυτές μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Ωστόσο το κλίμα παραμένει πάντα συμβατό με τη μέρα: και πριν από τον ερχομό του COVID 19 δεν ήταν και λίγες οι φορές που η αστυνομική αυθαιρεσία και η διάθεση των μπαχαλάκηδων για συγκρούσεις, δημιουργούσε ένα καθεστώς κινδύνου. Δεν ξέρω τι με πειράζει περισσότερο: η υποκρισία ή η ευκαιρία για το χτίσιμο της εντύπωσης πως έχουμε ένα αποτελεσματικό κράτος; Ειλικρινά δεν το γνωρίζω.       

Δεν ήταν ανθοπώλης

Στον Κουεντίν Ταραντίνο και σε μια σκηνή του Kill Bill 2 χρωστάω μια μεγάλη βοήθεια για την κατανόηση του σύγχρονης Ελλάδας μας, απλά ο άνθρωπος δεν το ξέρει - κι ευτυχώς. Στην αγαπημένη μου σκηνή η νύφη φτάνει απέναντι στον Μπιλ και τον ρωτάει γιατί κατέστρεψε το γάμο της στέλνοντας μισή ντουζίνα πιστολάδες. «Μα είμαι γκάγκστερ» της  απαντάει αυτός και προσθέτει θυμόσοφα πως «αν ήταν ανθοπώλης θα της έστελνε λουλούδια». Στο διάλογο αυτό καταλαβαίνεις όλα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα: η τήρηση των ρόλων είναι για πολλούς κάτι πιο σημαντικό από την προσαρμογή στην όποια πραγματικότητα. Για το ΚΚΕ πχ.

Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία πως το σεβαστό ΚΚΕ θα μπορούσε σήμερα να διοργανώσει μια εκδήλωση μνήμης αντίστοιχη με εκείνη που είχε διοργανώσει έξω από τη Βουλή για την εργατική πρωτομαγιά. Θα μπορούσε να κατεβάσει άνετα χίλιους εκπαιδευμένους μαχητές του ΠΑΜΕ κι αυτοί να παρουσιάσουν ένα υπερθέαμα – θα μπορούσαν αλλάζοντας θέσεις να γράψουν και διάφορα συνθήματα μόνο χάρη στην τοποθέτηση και στην κίνησή τους και να κάνουν το πράγμα να θυμίζει τελετή έναρξης Ολυμπιακών Αγώνων, όχι πάντα και απαραίτητα της Μόσχας. Αλλά θα είχε κάποιο νόημα αυτό; Νομίζω στην προκειμένη περίπτωση απολύτως κανένα διότι το νόημα του Πολυτεχνείου δεν είχε να κάνει με την αγωνιστική προσήλωση και τον σεβασμό στην γεωμετρία, αλλά με την αυθόρμητη λαϊκή προσέλευση. Αν χαθεί αυτό, για να τηρηθούν αποστάσεις, τότε δεν υπάρχει πορεία μνήμης του Πολυτεχνείου, αλλά ένα φεστιβάλ προσχεδιασμένης επαναστατικότητας – μια άσκηση διαδήλωσης, μια επίδειξη. Την έχουμε ανάγκη; Δεν το νομίζω. Από την άλλη τι να κάνει το ΚΚΕ αν του στερήσεις τη δυνατότητα να δείχνει αυτή την ικανότητα στην οργάνωση της διαμαρτυρίας; Ετσι κι αλλιώς η παρουσία του σε αυτό περιορίζεται: σε μια θρησκευτικού χαρακτήρα, σχεδόν ιερατική οργάνωση διαμαρτυριών που ένας κόσμος θεωρεί απαραίτητες. «Αν ήταν ανθοπώλες θα έστελναν λουλούδια». Το λέει κι ο Ταραντίνο.

Το δικό του Kill Bill

Προφανώς ο πολιτικός καυγάς (;) που ζούμε περιέχει τόση υποκρισία που δεν αντέχεται. Ο Γιάνης Βαρουφάκης θέλουν λέει να τον συλλάβουν, σίγουρος ωστόσο ότι δεν θα τον βασανίσουν στα υπόγεια της ΕΑΤ/ΕΣΑ. Οι λογιών λογιών αριστεριστές πιστεύουν ότι χάνουν μια ευκαιρία για να πλακωθούν με τα ΜΑΤ – σαν κάθε χαμένος καυγάς να αντιστοιχεί σε κάποιες χαμένες εργατοώρες για τις οποίες δεν θα πληρωθούν. Το ΚΚΕ θα ήταν ευτυχισμένο, αν του επιτρεπόταν να διαδηλώσει μόνο αυτό: θα αποκτούσε εν μέσω πανδημίας το αποκλειστικό δικαίωμα στην διαδήλωση και στην ανατροπή του παγκόσμιου καπιταλισμού. Ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης παίζει στο δικό του Kill Bill – θα υπερασπιστεί την τάξη σε μια πόλη που τάξη δεν υπάρχει, διότι στη ζωή η τάξη δεν είναι ποτέ συνώνυμο των απαγορεύσεων, έστω κι αν αυτές γίνονται για υγειονομικούς λόγους. Στη γωνία παραμονεύουν για να εκφραστούν οι αρνητές της μάσκας, οι συνδικαλιστές των θεωριών συνομωσίας, όσοι βλέπουν πίσω από όλα τον Μπιλ Γκέιτς και ίσως και ένα σωρό παππάδες: είναι η στιγμή που οι δυο μεγαλύτερες θρησκείες της χώρας, η ορθοδοξία και η Αριστερά, βρίσκουν μια κοινή συνισταμένη. Ψωμί, θρησκεία, ελευθερία κι εμπρός της γης οι ψεκασμένοι – τι άλλο θα ζήσουμε!

Το μνημόσυνο και η πορεία

Ενώ η κυβέρνηση σιγομουρμουράει μπερδεύοντας το Πολυτεχνείο με τις χαμένες παρελάσεις στις εθνικές γιορτές, εγώ ακούω κάτι υπερβολικά θορυβώδεις μέσα σε αυτό το μουρμουρητό. Από την άλλη πάντα αναρωτιόμουν τι σχέση έχει μια επέτειος μνήμης με τα κόμματα. Γιατί για παράδειγμα όποιος θέλει να τιμήσει τη μνήμη των αγωνιστών του Πολυτεχνείου δεν μπορεί να το κάνει στην προκειμένη περίπτωση μόνος. Τι τον εμποδίζει π.χ αυτό τον ευαίσθητο να σταθεί για ένα λεπτό απέναντι από το Πολυτεχνείο ή απέναντι από την αμερικάνικη πρεσβεία, αν ακόμα βρίσκει σε αυτό κάποιο νόημα;

Τονώνει η πορεία τα νοήματα, τα διδάγματα και τις μνήμες; Πολύ αμφιβάλω. Στα διδάγματα δίνει χρόνια τώρα ο καθένας το περιεχόμενο που θέλει, όσο για τις μνήμες οι πιο πολλές ανήκουν σε όσους στην πορεία δεν πάνε πια: οι αγωνιστές του Πολυτεχνείου ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Αλλά το θέμα δεν είναι αυτό: η ερώτηση είναι γιατί ένα μνημόσυνο χρειάζεται πορείες. Και γιατί είναι κομματική υπόθεση ο εορτασμός. Όταν μάλιστα είναι απολύτως βέβαιο πως ό,τι έγινε το Νοέμβρη του 1973 δεν είχε καμία σχέση με τα σημερινά κόμματα που υπάρχουν στη Βουλή. Ακόμα και το ΚΚΕ, το μόνο που τότε υπήρχε έστω και στην παρανομία, «προβοκάτορες» τους θεωρούσε όσους κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο.

Τα θολά φαντάσματα

Μέσα σε αυτό το κλίμα τα κόμματα μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με θολά φαντάσματα και οι ηγέτες τους είναι αμήχανοι εκπρόσωποι ενός κόσμου που κινείται μάλλον εκτός πραγματικότητας. Δεν μοιάζουν να ενδιαφέρονται ούτε για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου, ούτε φυσικά για τους πενήντα νεκρούς μας αφήνει κάθε μέρα η πανδημία, αλλά για ένα άλλο κόσμο - συνδικαλιστών, φορέων, εκπροσώπων σωματείων, ομοϊδεατών καθολικά διαμαρτυρόμενων, που μοιάζουν να επαναλαμβάνουν την ίδια πάντοτε συμπεριφορά σαν θίασος που καταφεύγει στις ίδιες πάντα ατάκες. Ακόμα και τη μέρα του Πολυτεχνείου μας βομβαρδίζουν πάντα με την ίδια αχρονική γλώσσα που δεν είναι μόνο ξύλινη, αλλά πραγματικά ψιλοκομμένη. Υποτίθεται ότι μάχονται για τη ζωή, αλλά σήμερα που θα μπορούσαν να το αποδείξουν προτιμούν να περιφέρουν ένα είδος νεκρόφιλης αμηχανίας κλαψουρίζοντας για πορείες, που είτε γίνουν είτε δεν γίνουν ενδιαφέρουν ελάχιστους.

Κανένα φάντασμα ανανεωμένης Δεξιάς ή παραδοσιακής Αριστεράς δεν πρόκειται ποτέ να μας μας καταλάβει, γιατί κινείται σε ένα απολύτως δικό του φαντασιακό κόσμο. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι η ανθρώπινη ζωή είναι πάνω από όλα, γιατί αυτή και μόνο επιτρέπει διεκδικήσεις. Το Πολυτεχνείο ζει δια μέσου της ελπίδας. Όχι βάζοντας την σε δοκιμασία σε μια μονάδα εντατικής θεραπείας...