Τελείωσε το 2021 και δεν ξέρω τι να ευχηθώ για το 2022. Όχι ότι φταίει το νέο έτος. Φταίει ότι έχω την αίσθηση πως αυτό που πέρασε είναι η πιο περίεργη χρονιά που θυμάμαι. Πιο μπερδεμένη ακόμα κι από το 2020, που είχε χαρακτηρισθεί ως η πιο παράξενη (ή η χειρότερη;) χρονιά της ανθρωπότητας. Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Στο μέλλον, στα βιβλία της ιστορίας το 2020 θα καταγραφεί ως η χρονιά που ο δυτικός μας κόσμος έζησε ένα σοκ: ένα πόλεμο με θύματα, αλλά με ένα αόρατο εχθρό. Ενα πόλεμο από αυτούς που δεν πιστεύαμε πως υπάρχουν.

Ξεκίνησαν όλα με κάτι παράξενες ειδήσεις από την Κίνα – για ένα ιό τρομακτικά μεταδοτικό που οδηγούσε την κινέζικη κυβέρνηση στην απόφαση να επιβάλει καραντίνες και απαγορεύσεις κυκλοφορίας σε πόλεις με παράξενα ονόματα και πληθυσμό πιο μεγάλο από αυτό της χώρας μας. Θα πρεπε να ανησυχούμε με τις ανταποκρίσεις, αλλά τα προηγούμενα χρόνια είχε γίνει τόσο μεγάλο εμπόριο κινδυνολογίας που τα νέα από την Κίνα μας φάνηκαν πραγματικά κινέζικα δηλαδή ακατανόητα – δεν δώσαμε σημασία. Όλα μας φαινόταν υπερβολές: είχαμε ακούσει ανάλογες από τα media κι όταν ειδικοί μας μιλούσαν για την δολοφονικότητα του έμπολα, για τη γρίπη των πουλερικών, των χοίρων κτλ. Και μετά ο ιός ήρθε. Και τρομαγμένοι από την ταχύτητα εξάπλωσής του και τα θύματα που σκορπούσε στο πέρασμά του κλειδωθήκαμε στα σπίτια μας για να δώσουμε μάχη με τον εχθρό με τις πιτζάμες.

Όταν βγήκαμε χαρήκαμε την ελευθερία μας, πλην όμως κυκλοφορούσαμε καλοκαιριάτικα με ένα φόβο πως τίποτα δεν τελείωσε, αφού έλειπαν εμβόλια και θεραπείες. Ολο το 2020 πέρασε με τον ήχο του ακορντεόν: κλεινόμασταν πολύ και βγαίναμε λίγο –κάναμε πέρυσι πρωτοχρονιά με λίγους φίλους και με μια δόση παράξενης ενοχής όταν συναντιόμασταν στα σπίτια. Είμασταν φοβισμένοι, βλέπαμε λίγους ανθρώπους, κυκλοφορούσαμε οι περισσότεροι ελάχιστα – άλλωστε όλα ήταν τα βράδια κλειστά. Μαζί με το 2021 έφτασαν τα εμβόλια και η μεγάλη ελπίδα ότι θα επιστρέψουμε σε μια κανονική ζωή. Το 2021 που ξεκινούσε έμοιαζε με το τέλος του εφιάλτη. Αλλά δεν ήταν έτσι.

Μετά το φόβο που επικράτησε το 2020 ακολούθησε το έτος του παραλογισμού: έτσι θα τον θυμάμαι το χρόνο που φεύγει. Από τη μια υπήρχε ο κορωνοϊός, που μεταλλαγμένος συνέχισε να δημιουργεί προβλήματα, κι από την άλλη άρχισε να εξαπλώνεται ένας ιός παράνοιας απέναντι στον οποίο δεν υπάρχει ούτε εμβόλιο, ούτε φυσικά θεραπεία.

Όλα όσα τον χαρακτήρισαν τον χρόνο που φεύγει ήταν αδύνατο να τα προβλέψεις. Ξαφνικά ξεκίνησε μια επιστημονική συζήτηση για τα εμβόλια, την δημιουργία (!) τους και την αποτελεσματικότητα τους στην οποία έπαιρναν μέρος όλοι: πολιτικοί και λοιμωξιολόγοι, ταξιτζήδες και αθλητές, μανάδες και φιλάνθρωποι παππάδες, αργόσχολοι που περνάνε τη μέρα τους στο Facebook και ερευνητές. Ολοι γίναν ένα – και γίναν κουλουβάχατα. Προέκυψαν ομάδες που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως υπάρχουν. Αρνητές της επιστήμης που έχουν τελειώσει το πανεπιστήμιο των Social Media. Διακινητές fake news. Εξεγερμένοι παλαιοημερολογίτες. Χουλιγκάνοι που βλέπουν στις νοσοκόμες τα όργανα της παγκόσμιας τάξης. Δικηγόροι που ξέρουν από διασωληνώσεις. Υπερασπιστές του Συντάγματος που απαγάγουν γυμνασιάρχες.

Οσο ψύχραιμος κι αν είσαι παρακολουθώντας όλα αυτά, αισθάνεσαι ότι ξαφνικά άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και βγήκαν από αυτό όχι τα κακά του κόσμου, αλλά ένας ολόκληρος κόσμος κακός, ανάλγητος και σκοτεινός, που ένας Θεός ξέρει που ήταν κρυμμένος. Αλλά δεν είναι αυτό το μόνο παράδοξο της χρονιάς που φεύγει: μακάρι να ήταν μόνο αυτό.

Μέσα στο 2021 έγινε απολύτως κατανοητό πως το τίμημα της καραντίνας και των υποχρεωτικών περιορισμών ήταν η έκρηξη των ψυχικών νοσημάτων. Μέσα στο 2021 είχαμε μερικά αληθινά άγρια εγκλήματα από αυτά που στη χώρα μας δεν έχουμε συνηθίσει: τα μάτια πολλών γύρισαν ανάποδα. Οσο οι μήνες προχωρούσαν ολοένα και περισσότερο καταλάβαινες πως κάτι γενικά δεν πάει καλά. Το ένιωθες βλέποντας κόσμο να τσακώνεται για ψύλλου πήδημα στο δρόμο, το ένιωθες ακούγοντας ανθρώπους να ουρλιάζουν στις τηλεοράσεις, το ένιωθες παντού γιατί παντού επικρατούσε μια διάχυτη ένταση που συνεχώς μεγάλωνε. Σε μια τέτοια χρονιά ήταν λογικό να πληθύνουν και οι εξομολογήσεις, να καταθέσουν πολλοί δημόσια όσα κουβαλούσαν στα εσώψυχά τους, να βγουν στο φως τα άπλυτα της σόου μπιζ – πόση καταπίεση να αντέξεις, όταν σε καταπιέζουν ολοένα και περισσότεροι νέοι φόβοι; Τουλάχιστον ξορκίζεις τους παλιούς! Κι όποιον πάρουν τα σκάγια…

Αλλα είχε και χειρότερα. Ξαφνικά άρχισαν πάλι τα κρούσματα να ανεβαίνουν, προέκυψε η μετάλλαξη Ομικρον και η αισιοδοξία άφησε τη θέση της στην αμηχανία και η αμηχανία ήταν αυτό που χαρακτήρισε το τέλος της χρονιάς που φεύγει: η αμηχανία κυρίως στα βλέμματα των ανθρώπων.

Το τελευταίο δίμηνο του 2021 κυκλοφορώντας λίγο περισσότερο (ειδικά μετά μια αίσθηση ασφάλειας που απέκτησα χάρη στην τρίτη δόση του εμβολίου, την «αναμνηστική») συναντώ ολοένα και περισσότερους γνωστούς μου που με κοιτάζουν αμήχανα – πιστεύω το ίδιο λένε και αυτοί για μένα. Ολους είχα να τους δω πάνω από ένα χρόνο, όλοι μου μοιάζουν σαν κάτι στο μεταξύ να τους έχει συμβεί. Ξέρω πως το ίδιο συμβαίνει και με τους δικούς σας χαμένους γνωστούς που ξαναβρήκατε. Η επανεμφάνισή σας στη ζωή τους είναι σαν να γίνεται με ένα τελετουργικό. Σε ρωτούν τι κάνεις και τι κάνουν οι δικοί σου, περιμένοντας πως θα τους μιλήσεις για κάτι άσχημο. Μερικοί εκπλήσσονται όταν τους λες ότι όλα πάνε καλά και το δείχνουν – άλλοι εκπλήσσονται κι απλά δεν το δείχνουν. Κατά βάθος οι άνθρωποι περιμένουν να ακούσουν τα χειρότερα για να παρηγορηθούν μάλλον για τα δικά τους βάρη – αυτά που κουβαλάνε στην καρδούλα τους.

Όπως τα γράφω αυτά κάνοντας αυτή την παράξενη ανασκόπηση αισθημάτων της χρονιάς που φεύγει βρίσκω τελικά την ευχή που έψαχνα: σας εύχομαι, μας εύχομαι, να διώξουμε τη νέα χρονιά αυτή τη συσσωρευμένη αμηχανία που προκαλεί μόνο βάρος και ίσως και μια παράξενη μοναξιά, που νομίζουμε πως την θεραπεύουν το πληκτρολόγιο, το Instagram, το messenger, οι ώρες μπροστά στην τηλεόραση. Σας εύχομαι, μας εύχομαι, ένα χρόνο αργότερα να μην θυμόσαστε πως ήταν ο κόσμος το 2021, όχι γιατί έσβησαν οι εικόνες του, αλλά γιατί βρέθηκε ο τρόπος ο κόσμος αυτός να θεραπευτεί από την αρρώστια που κουβαλάει. Αν το 2021 η ευχή ήταν να μην ξανακλειδωθούμε, το 2022  εύχομαι να σταματήσουμε να νιώθουμε πως ζούμε με συντροφιά αυτό το μεγάλο βασανιστικό αόρατο τίποτα που μας στερεί την ομορφιά του κόσμου και μας κάνει να τον κοιτάζουμε αμήχανα, σαν να περιμένουμε να μας πει πως δεν είναι καλά. Εμείς είμαστε ο κόσμος. Κι αν είμαστε εμείς καλά το 2022 θα είναι κι αυτός καλύτερος.

Καλός μας 2022. Και να το περάσουμε ήπια...

(Βημαγκαζίνο, πρωτοχρονιά του 2022)