Αν μελλοντικά κάποιος θελήσει να γράψει την ιστορία του Eurobasket του 2022, θα του πρότεινα ως σημείο έναρξης της προσπάθειας της Εθνικής μας για να πετύχει σε αυτό κάτι σπουδαίο, να χρησιμοποιήσει τη δημοσίευση της φωτογραφίας των αδερφών Αντετοκούνμπο με την φανέλα της ομάδας. Όχι απλά για να αναφερθεί στις αντιδράσεις που προκάλεσε, αλλά γιατί η φωτογραφία αυτή αντικατοπτρίζει όλες μας τις προσδοκίες για διάκριση. Το Eurobasket αυτή τη φορά γεννιέται στον αστερισμό της ελπίδας – μετά από χρόνια. Αλλά για αυτό θα τα πούμε όταν πλησιάζει η έναρξή του. Για την ώρα θα θελα να πω κάτι για τις αντιδράσεις.

Η επιμονή του Μόμπι Ντικ

Γιατί επιμένουν ακόμα όλα αυτά τα ακροδεξιά ανθρωπάκια να ουρλιάζουν εναντίον των Αντετοκούνμπο πίσω από πληκτρολόγια μιλώντας για ντροπή της Ελλάδας και προσβολή της ιστορίας της, σαν τον καπτεν Αχααμπ που κυνηγούσε τη φάλενα; Ο ένας λόγος είναι ότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους με αρρωστημένα μυαλά, που η περίπτωσή τους είναι ανίατη. Δεν γίνεται ούτε να συζητήσεις μαζί τους, ούτε να προσπαθήσεις να τους εξηγήσεις ότι ο κόσμος άλλαξε. Δεν είναι ωστόσο παράξενο ότι υπάρχουν: οι αλλαγές του κόσμου είναι τόσο μεγάλες. που είναι δεδομένο πως κάποιοι δεν θα μπορέσουν να τις ακολουθήσουν και θα μείνουν πίσω ως απολιθώματα. Θα τους καταπιεί η εποχή και θα τους εξαφανίσει αργά ή γρήγορα ο χρόνος. Δεν βρίσκω κάποιο ιδιαίτερο λόγο να ασχολείται κανείς μαζί τους κυρίως γιατί δεν ασχολούνται οι ίδιοι οι Αντετοκούνμπο: στη βία των προσβλητικών τους εκφράσεων απαντούν πάντα με πράξεις. Κι αυτό είναι που πρέπει κανείς να επισημάνει.

Δεν είναι πρωτόγνωρες αυτές οι αντιδράσεις και το πιο σημαντικό είναι πως είναι ολοένα και λιγότερες: είμαι βέβαιος πως αυτοί που αποκαλούν περιφρονητικά τον Αντετοκούνμπο «αφρικάνο» ή «αράπη» ή «Νιγηριανό», εκφράζοντας συγχρόνως την αποστροφή τους για το ότι αγωνίζεται στην Εθνική είναι πάρα πάρα πολύ λιγότεροι από εκείνους που αποκαλούσαν κάποτε τον Πύρρο Δήμα «Αλβανό», απλά τότε δεν υπήρχαν social media. Αν υπήρχαν το είδος των προσβολών που θα είχαν γίνει σε ένα από τους μεγαλύτερους Ελληνες αθλητές όλων των εποχών θα ήταν πραγματικά χωρίς προηγούμενο. Και φυσικά οι επιθέσεις αυτές δεν θα σταματούσαν στον Πύρρο: θα περιλάμβαναν και τα υπόλοιπα παιδιά εκείνης της μεγάλης Εθνικής της άρσης βαρών και φυσικά και τον Χρήστο Ιακώβου.

Ο μηχανισμός προσβολής

Γιατί στήνεται αυτός ο μηχανισμός της προσβολής; Μην νομίζετε πως ό,τι γράφεται, γράφεται μόνο από ανθρωπάκια που προσπαθούν να εκτονωθούν: αυτό που πιστεύουν είναι πως προσβάλοντας τον Γιάννη και τα αδέρφια του θα τους οδηγήσουν στο να πουν αντίο στην Εθνική και μετά θα πάρουν αυτό το αντίο τους και θα το κάνουν σημαία σε διάφορα εθνικιστικά παραληρήματα. Ο Δήμας είχε γνωρίσει στο πετσί του τη δύναμη αυτού του μηχανισμού προσβολής (στημένο τότε από πολιτικούς αντιπάλους του – και μάλιστα αριστερούς στο φρόνιμα) ως βουλευτής. Τις επιθέσεις που είχε γλυτώσει ως αθλητής (γιατί δεν υπήρχαν social media) της γνώρισε ως βουλευτής  του ελληνικού κοινοβουλίου: διάφοροι ταξίαρχοι του στρατού των troll είχαν αμφισβητήσει ακόμα και την σημαντικότητα του ως αθλητή και ολυμπιονίκη, με προφανή στόχο να τον πικράνουν και να τον οδηγήσουν στο να σταματήσει να πολιτεύεται – εν μέρει τα κατάφεραν. Αλλά οι Αντετοκούνμπο, επειδή είναι εν ενεργεία αθλητές, είναι σαφώς περισσότερο ανθεκτικοί: κι ο Δήμας άλλωστε, όταν σήκωνε τα βάρη στον ουρανό της αθανασίας του, όλα αυτά τα ανθρωπάκια που τον έλεγαν περιφρονητικά Αλβανό, δεν τα έβλεπε.

Τους κλίνει τα στόματα

Ο δεύτερος λόγος της μανιακής σχεδόν ενασχόλησης όλης αυτής της ακροδεξιάς ορχήστρας με τον Αντετοκούνμπο είναι ότι αυτός έχει την κακή συνήθεια να τους κλίνει τα στόματα: όποιον διαρκώς σε εκθέτει νομοτελειακά τον βρίζεις και περισσότερο! Ολοι αυτοί έλεγαν κάποτε ότι κακώς ο Αντετοκούνμπο πήρε ελληνικό διαβατήριο, διότι η Ελλάδα δεν θα κερδίσει τίποτα από δαύτον: ο Γιάννης έγινε ο λαμπρότερος πρεσβευτής της Ελλάδας στις ΗΠΑ. Ελεγαν ότι μόλις πάει στο ΝΒΑ και καθιερωθεί «θα ρίξει μαύρη πέτρα πίσω του»: ο Γιάννης κάνει παγκόσμια πρώτη προβολή της ταινίας Rise στα Σεπόλια. Ελεγαν ότι για την Ελλάδα δεν θα τον νοιάξει ποτέ του: το φιλανθρωπικό έργο του είναι τεράστιο. Ελεγαν ότι δεν θα παίξει στην Εθνική: η μόνη Εθνική στην οποία αγωνίστηκε και αγωνίζεται είναι η δική μας. Ελεγαν τέλος, κουτοπόνηρα και τάχα μου γιατί αγαπούν την Εθνική μας, πως αντίθετα με άλλους Ευρωπαίους σταρ ο Γιάννης δεν έρχεται να αγωνιστεί στις μεγάλες διοργανώσεις «γιατί σέβεται το συμβόλαιο του με τους Μπακς περισσότερο από τις κλήσεις του στην Εθνική» κτλ κτλ. Κι εκεί που ετοιμάζονταν να πανηγυρίσουν τον είδαν στην καταπληκτική αυτή φωτογραφία με τα αδέρφια του. Φυσικά θόλωσαν. Αλλά το δικό τους θόλωμα δεν μπορεί να είναι και λόγος να ασχολούμαστε μαζί τους. Περαστικά.

Και οι Νιγηριανοί είναι εκτός εποχής

Βρήκα αντίθετα πιο ψυχοπαραπονιάρικη την αντίδραση των Νιγηριανών που τα έβαλαν με τους Αντετοκούνμπο γιατί προτίμησαν την Εθνική Ελλάδος. Ο Γιάννης αγαπάει τη χώρα καταγωγής του και όπως συχνά λέει θα ήθελε να ταξιδέψει κάποτε εκεί και να γνωρίσει τα χωριά στα οποία μεγάλωσε ο αγαπημένος μακαρίτης πατέρας του – αν δεν το έχει ήδη κάνει. Αλλά η καταγωγή και η πατρίδα δεν είναι το ίδιο: για την καταγωγή σου μπορείς να καμαρώνεις – δεν είναι λίγοι που με βάση αυτή την καταγωγή εξηγούν και την γενικότερη ψυχοσύνθεσή τους. Αλλά η πατρίδα είναι κάτι άλλο: την πατρίδα την υπηρετείς, δεν την σέβεσαι απλά. Ο Γιάννης τιμά την καταγωγή του, αλλά αγαπάει την πατρίδα του – μια πατρίδα που τον ζόρισε, τον ταλαιπώρησε, αλλά τον βοήθησε κιόλας. Και τότε γιατί αντιδρούν οι Νιγηριανοί; Μα γιατί κι αυτοί ζουν τις συνέπειες της αλλαγής του κόσμου, του δικού τους κόσμου. Δυσκολεύονται πχ να καταλάβουν πως τα παιδιά των μεταναστών έχουν πλέον την δική τους πατρίδα, που είναι διαφορετική από τον τόπο καταγωγής τους: ας μην τους κακίζουμε γιατί το ίδιο λάθος το κάνουμε κι εμείς καμιά φορά. Βλέπουμε πχ «Ελληνες» παντού αλλά Ελληνες είναι μόνο όσοι αναγνωρίζουν τον τόπο μας ως πατρίδα. Και την πατρίδα την υπηρετούν.

Οι Νιγηριανοί, αντί να φωνάζουν και να βλέπουν προδότες εκεί που δεν υπάρχουν θα πρεπε να προσπαθήσουν πιο πολύ ώστε να αντιμετωπίσουν το δικό τους πρόβλημα μετανάστευσης, που δεν έχει να κάνει με τις εισόδους, αλλά με τις φυγές: αν χάνουν ανθρώπους, κάνουν κάτι λάθος. Στη δε συγκεκριμένη περίπτωση έχουν δυο φορές άδικο. Διότι ο Γιάννης δεν μεγάλωσε στη χώρα τους και διότι αν στη χώρα τους μεγάλωνε, μπορεί σήμερα να ήταν ένα άξιο παιδί που να χε πετύχει κι εκεί πολλά, αλλά σίγουρα οι πιθανότητες να αγωνιζόταν στο ΝΒΑ θα ήταν απειροελάχιστες. Η αντίδρασή τους ήταν υπερβολική, θα θελα ωστόσο να πω πως αν ο Γιάννης ανέβαινε στο βάθρο του πανευρωπαϊκού και μετά τη σημαία της Ελλάδας σήκωνε κι αυτή της Νιγηρίας δεν θα με σκανδάλιζε καθόλου: τον τόπο καταγωγής έχω μάθει να τον σέβομαι και σέβομαι κι όποιον την καταγωγή του δεν την ξεχνά. Οι ρίζες είναι ρίζες.

Η δική μας αντίδραση

Τέλος θέλω να πω πως η μεγαλύτερη από τις αντιδράσεις που δημιούργησε η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι η αντίδραση η δική μας – η αντίδραση όσων αγαπούν την Εθνική και το ταλαιπωρημένο ελληνικό μας μπάσκετ. Εγώ, όταν τους είδα τους Αντετοκούνμπο όλους μαζί με τη φανέλα με το εθνόσημο,  ένιωσα ξαφνικά μια σιγουριά ότι, παρά τις αντίθετες ενδείξεις, υπάρχει στο ελληνικό μπάσκετ και μέλλον, δηλαδή χρόνος. Οι Αντετοκούνμπο είναι ένα δώρο Θεού γιατί θα μας δώσουν χρόνο να ξαναβγάλουμε παίκτες κρατώντας την ομάδα ψηλά. Θα είναι απίθανο να ξαναβρεθεί μια τέτοια οικογένεια, αλλά αυτό απλά κάποτε θα μεγαλώσει το θρύλο τους: σημασία έχει να στηρίξουν αυτά τα παιδιά την Εθνική τώρα. Η δε δεύτερη αντίδρασή μου είναι αυτή που είχαν και οι περισσότεροι: ένιωσα πόσο πολύ θέλω να αρχίσει το Eurobasket για να τους δω σε δράση.

Ο Γιάννης μας έχει βάλει στο τρυπάκι να μετράμε μέρες για να δούμε κάτι που ανεξάρτητα από την έκβασή του θα το θυμόμαστε για πάντα. Δεν μπορώ να περιμένω, που λέγαμε κάποτε…