Με την ευκαιρία της εκλογής του νέου Πάπα θέλω να σας διηγηθώ μια ιστορία που βρίσκω διασκεδαστική. Την δεκαετία του ‘90 όταν ήμουν ακόμα στη Ρώμη και δούλευα στην Ενωση Ξένων Ανταποκριτών είχα γνωρίσει ένα Γάλλο ονόματι Ζερμέν Πακετί που δήλωνε ανταποκριτής Ελβετικών κυρίως εφημερίδων. Ο Πακετί καμάρωνε γιατί ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας – κατηγορούσε μάλιστα την τότε ηγεσία του για ρεφορμισμό. Κυρίως όμως είχε ένα τεράστιο μένος εναντίον του τότε Πάπα, του Πάπα Ιωάννη Παύλου του Β΄. Τον κατηγορούσε ως όργανο του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού και του χρέωνε πως σε συνεργασία με τους Αμερικάνους (και πολλούς άλλους…) κατέστρεψε τις σοσιαλιστικές λαϊκές δημοκρατίες της Ανατολικής Ευρώπης γιατί ως Πολωνός μισούσε τους Σοβιετικούς.

Η μονομανία καμιά φορά μπορεί να είναι και χρήσιμη: ο Πακετί είχε γράψει ένα βιβλίο με το οποίο απειλούσε ότι θα έβγαζε στη φόρα τα άπλυτα του Πάπα – θα προκαλούσε, όπως υποστήριζε, μια παγκόσμια αναταραχή στους κόλπους της καθολικής εκκλησίας. Πιθανότατα αυτό να συνέβαινε πλην όμως υπήρχε ένα πρόβλημα: ο καλός Πακετί δεν έβρισκε κανένα εκδοτικό οίκο διατεθειμένο να αναλάβει το ρίσκο της έκδοσής του βιβλίου του, ούτε στην Γαλλία, ούτε και στην Ιταλία. Αυτό συνέβαινε για δύο λόγους. Πρώτον γιατί κάθε εκδοτικός οίκος γνώριζε ότι η πανίσχυρη νομική υπηρεσία του Βατικανού θα τον οδηγούσε στα δικαστήρια και θα του έπαιρνε και το τυπογραφείο, αν οι κατηγορίες στον Πάπα δεν μπορούσαν να αποδειχτούν. Και δεύτερον γιατί ο Πακετί, τυφλωμένος κομμάτι από το πάθος του, δεν περιοριζόταν σε εξιστορήσεις γεγονότων, αλλά προχωρούσε και σε ένα πλήθος από ερμηνείες και σχόλια στα όρια της δημοσιογραφικής αυθαιρεσίας. Για όσους είχαμε γνώση του περιεχομένου του βιβλίου, η αυθαιρεσία αυτή ήταν κομμάτι διασκεδαστική. Για τον όποιο εκδότη ωστόσο ήταν κάπως επικίνδυνη.

Ο Πακετί πάντως δεν το έβαζε κάτω: τον Μάρτιο του 1993 έφτασε σε μια πρωτότυπη συμφωνία με ένα μικρό, αλλά γεμάτο κουράγιο εκδοτικό οίκο που έβγαζε κυρίως βιογραφίες των αγίων της ιταλικής Αριστεράς – του ήταν μάλλον εύκολο να βγάλει μια βιογραφία του Πάπα αληθινά αιρετική. Το βιβλίο του Πακετί ωστόσο, με βάση την συμφωνία, θα έβγαινε μόλις ο Πάπας έφευγε από την ζωή! Θυμάμαι είχε βρεθεί κι ένας ήρωας δικηγόρος που θα υπερασπιζόταν τον εκδοτικό οίκο: ο Πακετί σε περίπτωση δίωξης ή μήνυσης θα άφηνε την Ρώμη και θα επέστρεφε στην Γαλλία. Ο εκδοτικός οίκος υπολόγιζε πως το Βατικανό για να απέφυγε την κακή αλλά τεράστια δημοσιότητα δεν θα έκανε μηνήσεις– στο κάτω κάτω θα υπήρχε ένας νέος Πάπας με τον οποίο όλοι θα πρεπε να ασχολούνται. Ο Πακετί έκανε όνειρα πως αν έβγαινε το βιβλίο γρήγορα θα γινόταν η αφορμή για να γυριστεί ένα ντοκιμαντέρ: όπως και να χε το πράγμα θα έκανε σουξέ. Αλλά το σουξέ είναι δύσκολη υπόθεση.

Τον Νοέμβριο του 1993, λίγους μήνες μετά την συμφωνία του Πακετί με τον εκδοτικό οίκο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο  Β΄ μεταφέρθηκε επειγόντως στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Ρώμης «Ι Gemelli». Στην διάρκεια μιας επίσκεψης σε οίκο ευγηρίας είχε γλιστρήσει και είχε σπάσει το δεξί πλευρό του. Ο Πάπας ήταν τότε 73 χρόνων, όχι πολύ μεγάλος, αλλά όχι και μικρός. Ο Πακετί σταυροκοπήθηκε ίσως για πρώτη φορά στην ζωή του, όταν διάβασε το πρώτο ιατρικό ανακοινωθέν: η κατάσταση του Πάπα χαρακτηριζόταν κρίσιμη διότι το σπάσιμο προκαλούσε αναπνευστικά προβλήματα. Παρά τα όσα λέγονται για τις δυσκολίες των ηλικιωμένων μετά από ένα πέσιμο ο Πάπας ωστόσο βγήκε από το νοσοκομείο σε δεκαπέντε μέρες. Αλλά τον Ιούλιο του 1994 ξαναμπήκε εκτάκτως αυτή τη φορά με το πόδι σπασμένο!

Στις ιταλικές εφημερίδες τότε κυκλοφόρησε η υποψία πως δεν υπήρχε σπασμένο πόδι αλλά ότι ο Ποντίφικας έπασχε από καρκίνο και μάλιστα στα οστά. Το CNN το πίστεψε: ένα τηλεοπτικό συνεργείο στήθηκε για μήνες στην πλατεία του Αγίου Πέτρου ώστε όταν ακουστεί η θλιβερή είδηση οι δημοσιογράφοι του αμερικάνικου καναλιού να την μεταδώσουν πρώτοι στον κόσμο έχοντας μάλιστα ως φόντο και το καταλληλότερο σκηνικό.  Αλλά αυτός που πραγματικά έχασε το μυαλό του με την πιθανότητα να φύγει από την ζωή ο Πάπας ήταν ο Πακετί. Σταμάτησε να ασχολείται με οτιδήποτε άλλο και διόρθωνε διαρκώς το βιβλίο του νιώθοντας ότι η μέρα που θα εκδοθεί και θα συγκλονίσει τον κόσμο φτάνει. Μας έλεγε μάλιστα ότι πλησίαζε το συνεργείο του CNN τρεις φορές την εβδομάδα μήπως και καταφέρει να πείσει κάποιον από τους Αμερικάνους δημοσιογράφους να του πάρει συνέντευξη ως τον άνθρωπο που θα έβγαζε στη φόρα της πομπές του Πάπα! Όμως ο Ιωάννης Παύλος ο Β΄είχε άλλα σχέδια και βγήκε πάλι από το νοσοκομείο ροδαλός και υγιής μετά από τρεις μήνες – πολλές για κάποιον που νοσηλεύτηκε για σπάσιμο ποδιού, αλλά τι σημασία έχει; Πέντε μήνες αργότερα κυκλοφόρησε πως ο Πάπας δεν είχε καρκίνο, αλλά κάποιου τύπου νευρολογικό πρόβλημα: υπογείως ακουγόταν πως έχει πάρκινσον. Το 1995 στην διάρκεια μιας περιοδείας του στην Ουγγαρία ο Ποντίφικας σχεδόν λιποθύμησε, ενώ χαιρετούσε το πλήθος. Είχαμε σταματούσε να μαθαίνουμε νέα του Πακετί αλλά στην Ενωση Ξένων Ανταποκριτών τον φανταζόμασταν να ανοίγει σαμπάνιες. Χωρίς λόγο πάντως. Διότι ο Πάπας επιστρέφοντας στην Ρώμη βρήκε πάλι την υγειά του. Το 2003 σε μια άλλη περιοδεία του, αυτή την φορά στην Σλοβακία, φάνηκε να μην μπορεί να διαβάσει το κήρυγμα του. Ηταν ωχρός και κατάκοπος, αλλά και πάλι διέψευσε τις δυσάρεστες προβλέψεις.

Είχα αρχίσει να πιστεύω πως δεν θα πεθάνει ποτέ – η τουλάχιστον δεν θα πεθάνει πριν τον Πακετί. Τηλεφώνησα σε ένα φίλο μου στην Ρώμη, τον ανταποκριτή της Λιμπερασιόν Ερίκ Ζοζέφ με τον οποίο διασκεδάζαμε με την ιστορία σχεδόν μια δεκαετία. Τον ρώτησα αν αντέχει ο Πακετί να περιμένει. Γέλασε. Μου είπε πως το 1999 έχοντας ξεμείνει εντελώς από χρήματα έπιασε δουλειά σε ένα μαγαζί που πουλούσε φωτιστικά – σημειολογικά μάλλον περίμενε να τον φωτίσει ο Θεός. Δεν αποκλείω και μετά από όλα αυτά να είχε γίνει καλός φανατικός, Χριστιανός. Ο εκδοτικός οίκος που θα δημοσίευε το βιβλίο του έκλεισε το 2001. Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ο Β΄ έφυγε από την ζωή στις 2 Απριλίου του 2004: ήταν 84 χρονών.

Πολλά βιβλία εκδόθηκαν μετά το θάνατο του. Όχι του Πακετί. Ο Θεός γελάει όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια. Κι όταν σε αυτά εμπλέκεται και κοτζάμ Πάπας μάλλον ο Θεός ξεκαρδίζεται…

(Βημαγκαζίνο Απρίλιος 2025)