Μια μέρα πριν την γιορτή που θα γίνει από τον Ολυμπιακό στο ΣΕΦ για την απόσυρση της φανέλας του, ο Βασίλης Σπανούλης σε μια συνέντευξή του στα κανάλια Novasports αποκάλυψε πως ήθελε πάντα να φορέσει την φανέλα των Ερυθρόλευκων. «Εκείνη τη στιγμή ο Ολυμπιακός, τα τελευταία 15 χρόνια, δεν είχε τόσες πολλές επιτυχίες. Είχε μείνει πίσω στο μπάσκετ από τίτλους. Μία ομάδα με τόσο πολύ κόσμο, με εκατομμύρια κόσμο. Πάντα ήθελα να πάω σε μία τέτοια ομάδα. Από τότε που έφυγα από το Μαρούσι ήθελα να πάω στον Ολυμπιακό, είχαμε μιλήσει και τότε. Απλώς χάλασε η μεταγραφή. Ο πρώτος στόχος μου και τότε μετά το Μαρούσι ήταν να πάω στον Ολυμπιακό. Και μετά το NBA ήθελα να πάω στον Ολυμπιακό, όμως πάλι δεν κάθισε. Ήθελα κάτι διαφορετικό. Ήθελα να ηγηθώ μιας ομάδας που δεν είχε καταφέρει κάτι τα τελευταία χρόνια και να βοηθήσω με τον δικό μου τρόπο να πετύχει. Αυτό ήταν που μου έδινε κίνητρο, μου έδινε ζωή και ήθελα να κάνω» είπε. Είναι έτσι; Για να το λέει ναι. Αλλά είτε αυτό ισχύει, είτε όχι ο Σπανούλης είναι ο τελευταίος Έλληνας αθλητής που άλλαξε πραγματικά τη μοίρα μιας ομάδας σε όλα τα σπορ. Κι αυτό ο κόσμος του Ολυμπιακού το καταλαβαίνει και για αυτό αύριο θα γεμίσει το ΣΕΦ για χάρη του.

Αρκεί να μπορείς να κάνεις θαύματα

Υπάρχουν οι game changers και υπάρχει κι ο Σπανούλης, ο history changer – δεν ξέρω αν ο σχετικός όρος υπάρχει, αλλά είναι ο μόνος που μπορώ να χρησιμοποιήσω για την περίπτωσή του. Ο Σπανούλης είναι μαζί ίσως με τον Στιβ Γιαντζόγλου οι σημαντικότεροι παίκτες στην ιστορία του Ολυμπιακού. Ο Γιαντζόγλου ήταν το σύμβολο της παρέας των ελληνοαμερικάνων που μαζί με τον Ραφτόπουλο, τον Σισμανίδης, τον Μπαρλά, τον, Γκαρώνης τον Ράμμο, τον Τόλη το Σπανό και φυσικά τον Κίμωνα Κοκορόγιαννη έβαλαν  τον Ολυμπιακό στο χάρτη του ελληνικού μπάσκετ: ο Στιβ κατέυθηνε και σούταρε, ο Διάκουλας, ο Μελίνι, ο Καστρινάκης έκαναν όλα τα υπόλοιπα. Ο Σπανούλης όλους αυτούς δεν τους πρόλαβε, αλλά είδε τον δεύτερο μεγάλο Ολυμπιακό αυτόν του Γιάννη Ιωαννίδη κι αυτό προφανώς του έφτανε. Παρα τα διάφορα που λέγονται κατά καιρούς ο Ολυμπιακός παραμένει μια θρησκεία για ειδωλολάτρες – ο ευκολότερος τρόπος που έχεις στην Ελλάδα για να γίνεις Θεός. Αρκεί να μπορείς να κάνεις θαύματα κι ο Σπανούλης τέτοια έκανε. Για την ακρίβεια έκανε μόνο τέτοια.

Νταϊλίκι και ξεροκεφαλιά

Δεν υπάρχει καμία επιτυχία του Ολυμπιακού τον καιρό του Σπανούλη που θα μπορούσε να έχει υπάρξει χωρίς αυτόν. Πρωταθλητισμό η ομάδα από την στιγμή που είχαν πάρει το τιμόνι της οι αδερφοί Αγγελόπουλοι θα έκανε πάντα. Θα μπορούσε να φτάσει και στο Final 4 της Ευρωλίγκας και γιατί τα χρήματα που τότε οι ιδιοκτήτες της ξόδευαν ήταν πάρα πολλά. Αλλά αμφιβάλω πολύ αν χωρίς τον Σπανούλη θα υπήρχαν κατακτήσεις τίτλων: για να άλλαζε πραγματικά η ιστορία χρειαζόταν κάποιος που αυτή την τέχνη να την ξέρει. Κι αυτή υπήρξε η μεγάλη Τέχνη του Βασίλη Σπανούλη. Ηγέτες έχουν υπάρξει πολλοί. Μεγάλοι σκόρερς ακόμα περισσότεροι. ΜVP διοργανώσεων και πρωταθλημάτων θα προκύπτουν πάντα. Παίκτες ικανούς να παίρνουν και να βάζουν το κρίσιμο σουτ θα δούμε πολλούς. Αλλά Σπανούλη, δηλαδή κάποιον που να αλλάζει την ιστορία με νταϊλίκι και ξεροκεφαλιά (και κλάση και αφοσίωση στο σκοπό και πάθος) δύσκολα θα ξαναδούμε. Γιατί κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε ειδικότητα, ούτε ικανότητα. Απαιτεί ένα φίλημα από τις μοίρες. Και ένα γιγάντιο θέλω από αυτά που δεν συναντάς πουθενά. Και που δεν έχουν να κάνουν με προέδρους, προπονητές ή οπαδούς, αλλά με μια καρδιά από τις σπάνιες.  

Με μια σωστή επιλογή

Οι νίκες του Σπανούλη με τον Ολυμπιακό δεν μοιάζουν με τις νίκες κανενός άλλου παίκτη. Ηταν συγχρόνως μοναχικός πρωταγωνιστής και διοικητής των όλων, σολίστας και γρανάζι μιας μηχανής που λειτουργούσε χάρη σε αυτόν. Ηταν ενορχηστρωτής με ένα σύμπαν που γυρνούσε γύρω του και συγχρόνως τρελός επιστήμονας, κλεισμένος στο εργαστήρι της εσωστρέφειας του. Τον έβλεπες στο γήπεδο και νόμιζες πως υπήρχε ένας προβολέας πάνω του, που σημάδευε μόνο τον ίδιο, αφήνοντας στο γκρίζο της σκοτεινιάς όλα τα υπόλοιπα και ξαφνικά με μια κίνησή του έπνιγε τα πάντα στο φως. Ηταν κέρβερος και καλλιτέχνης. Ηταν ικανός να προσφέρει την πιο όμορφη φάση του ματς στο πρώτο κιόλας λεπτό, αλλά και να πάρει όλη την ευθύνη στο τελευταίο δευτερόλεπτο. Ηταν σολίστας σπάνιος και ιδανικός συμπαίκτης συγχρόνως. Mεταμόρφωνε όσους είχε γύρω του κι έφτιαχνε προπονητές. Μπορούσε να έχει την πιο γεμάτη στατιστική, αλλά και να κρίνει ένα ματς με τη μια και μοναδική σωστή του επιλογή.

Τελικός της Κωνσταντινούπολης πχ. Ολη η προσοχή της ΤΣΣΚΑ είναι πάνω του από την αρχή. Και μετά από 39 λεπτά και 55 δευτερόλεπτα έρχεται το δικό του magic touch: η ασίστ στον Πρίντεζη, το «πεταχτάρι», η αλλαγή μιας ιστορίας ήδη γραμμένης. Παλιά του τέχνη κόσκινο. Τελικός στο Λονδίνο. Η Ρεάλ Μαδρίτης μοιάζει ασταμάτητη. Ο Ολυμπιακός ακολουθεί, προσπερνά, ξαναμένει πίσω – όλοι, συμπαίκτες κι αντίπαλοι, είναι σαν να παίρνουν μέρος σε πάρτι κι επειδή όλα είναι υπερβολικά γιορτινά αυτός που γουστάρει τις μάχες πιο πολύ από τις γιορτές ξεκινά μακριά από τον καλό του εαυτό. Στο ημίχρονο κοιτάζει το παρκέ και βάζει τα αόρατα σημαδάκια στα μάτια του και στην γραμμή του τρίποντου. Ακολουθούν πέντε τρίποντα στη σειρά σκηνοθετημένα στο μυαλό του – όλα πέρα από το ένστικτο. Και θα έβαζε όσα ακόμα θα χρειαζόταν για να γραφτεί η ιστορία όπως ο ίδιος γουστάρει. Γιατί αυτός και μόνο ήταν ο συγγραφέας της.     

Εκανε την ιστορία θρύλο

Ισως πιο πολύ κι από τις νίκες του Σπανούλη με έχουν συγκλονίσει κάποιες ήττες του. Τον θυμάμαι να παίζει τελικούς με ένα γήπεδο - κι όχι απλά με μια καλή ομάδα - εναντίον του: στο ΟΑΚΑ, στην Πόλη, στην Μαδρίτη. Τα ματς ήταν χαμένα από χέρι για λόγους διάφορους. Κι όμως αυτός ήταν εκεί αποφασισμένος να τρομάξει τους βέβαιους νικητές απλά με την παρουσία του. Κι όταν ακόμα την ιστορία δεν μπορούσε να την αλλάξει, πάντα την έγραφε. Αναλαμβάνοντας να πέσει τελευταίος, να ηττηθεί στην πρώτη γραμμή, να μην λείψει κι όταν όλα ήταν εναντίον του Ολυμπιακού. Δηλαδή εναντίον του.

Ξεπερνώντας την διάσταση οποιασδήποτε πραγματικότητας ο Σπανούλης στο παρκέ του μπάσκετ έγινε θρύλος σε μια ομάδα που θρύλο την αποκαλούν οι οπαδοί της: ήταν κι αυτό ένα σημάδι πως οι δρόμοι υποχρεωτικά θα συναντιόντουσαν. Ο θρύλος να ξέρετε είναι μεγαλύτερη υπόθεση από την ιστορία: δεν έχει τέλος, διαδίδεται στόμα με στόμα, δεν τεμαχίζεται, δεν εξηγείται δεν αναλύεται. Τον πιστεύεις και δεν τον ερευνάς.    

Η καριέρα του Σπανούλη, η φανέλα του οποίου θα σηκωθεί αύριο και για πάντα στον ουρανό, θα μείνει στην ιστορία του Ολυμπιακού ως κάτι το ανεπανάληπτο. Τυχεροί όσοι την ιστορία αυτή την έζησαν: στο ΣΕΦ θα πρεπε να σηκωθούν όλοι όρθιοι και να φωνάξουν «Οh Captain! my Captain!» σαν μαθητές του. Είναι η μοναδική ιστορία που γράφτηκε μπροστά στα μάτια τους από κάποιον που η μοίρα του ψιθύρισε πως γεννήθηκε για να την αλλάξει. Να την κάνει θρύλο, για την ακρίβεια…