Ο Ολυμπιακός έπραξε άριστα κρατώντας τον Ζοζέ Σα. Από τότε που έφυγε ο Ρομπέρτο ο Ολυμπιακός έβαλε πολλά και ενδιαφέροντα στοιχήματα για να βρει τον διάδοχο του μεγάλου Ισπανού, αλλά τα έχασε όλα – μολονότι είχε ελπίδες να τα κερδίσει: στο ποδόσφαιρο μπορεί να συμβεί. Ο Στέφανος Καπίνο έχει προσωπικότητα και είχε καλές βάσεις – αλλά για κάποιους λόγους δικούς της η εξέδρα δεν τον είδε ποτέ καλά. Ίσως δεν άρεσε η εξωστρέφεια του, ίσως η σύγκριση με τον Ρομπέρτο ήταν βαριά και καταδικαστική. Τον Ανδρέα Γιαννιώτη τον μεγάλωσαν στον Ολυμπιακό, όπως έπρεπε. Τον έδωσαν δανεικό σε καλές ομάδες, φρόντιζαν να παίζει, τον έκαναν πέρυσι βασικό χωρίς να χρειαστεί να δώσει εξετάσεις: αλλά ο ίδιος ο Γιαννιώτης έμοιαζε να πιστεύει ότι ήταν συνεχώς υπό κρίση – δεν μπορούσε να κρύψει το άγχος του. Η εξέδρα του Ολυμπιακού μουρμουράει εύκολα για τον τερματοφύλακα – ίσως γιατί έχει δει πολλούς και καλούς. Και δεν είναι αλήθεια ότι η ανοχή είναι μεγαλύτερη για τους ξένους: ρωτήστε τον Λεάλι, τον Μέγερι – μη θυμηθώ τον Κοστάντσο που είχε «καεί» από τα φιλικά. Για να γίνεις νούμερο 1 χρειάζεσαι αυτοπεποίθηση, τσαγανό και προσωπικότητα: ο Σα τα έχει. Αλλά εγώ δεν θέλω να σας πω τα προφανή: θέλω να σας εξηγήσω γιατί πρέπει να χαίρεστε όταν οι ομάδες αποκτούν δανεικούς. Ειδικά στον Ολυμπιακό εγώ θα έπαιρνα μόνο δανεικούς.

Δεν θέλω να πάω μακριά, αλλά να μείνουμε στα πρόσφατα χρόνια. Μερικοί από τους καλύτερους παίκτες που ήρθαν τελευταία αποκτήθηκαν αρχικά ως δανεικοί. Ο Μιραλάς έτσι ήρθε. Ο Ρομπέρτο το ίδιο. Ο Κάμπελ που ακόμα κάποιοι νοσταλγούν ήταν δανεικός από την Αρσεναλ. Ο Μιλιβόγεβιτς ήρθε τέλη Αυγούστου κάποτε δανεικός από την Αντερλεχτ. Αν συνεχίσω θα βρω κι άλλους. Φυσικά υπάρχουν κι αυτοί που δεν πιάσανε. Ο Ναουέλ, π.χ ή ο Λοντίγκιν που δεν θα συνεχίσει, για να θυμηθώ δυο πρόσφατους.

Αδύνατο και επικίνδυνο

Κάποτε ο κόσμος γκρίνιαζε για τους δανεικούς που αποκτούσαν οι ομάδες μας – όλες οι ομάδες. Ο κόσμος δεν έχει καταλάβει πόσο το ποδόσφαιρο έχει αλλάξει. Πρώτα από όλα οι τιμές των ποδοσφαιριστών έχουν εκτοξευτεί: όταν δίνονται 100 και πλέον εκατομμύρια για παίκτες όπως ο Ρονάλντο, ο Αζάρ, ο Μπέιλ, ο Πογκμπά αυτόματα σε όλη την Ευρώπη η τιμή των παικτών ανεβαίνει. Σήμερα οι ομάδες της Πρέμιερ λιγκ δίνουν τα 5 και τα 10 εκατ ευρώ για πλάκα: στην Ελλάδα για όλους αυτά είναι νούμερα τεράστια, πόσο μάλλον όταν ένας παίκτης 5 εκατομμυρίων δεν είναι βέβαιο ότι θα σου βγει κι όλας. Τα έσοδα των δικών μας ομάδων δεν συγκρίνονται με αυτά των ομάδων της Δυτικής Ευρώπης. Ο Ολυμπιακός για τον Σα θα δώσει το μισό του τηλεοπτικό συμβόλαιο με τη Νοva – αν αγόραζε ένα παίκτη με 10 εκατ ευρώ θα έδινε σχεδόν το σύνολο των χρημάτων που έβγαλε πέρυσι από όλα τα ματς του Γιουρόπα λιγκ στα οποία πήρε μέρος! Οι ελληνικές ομάδες είναι αδύνατο να κάνουν τρεις μεταγραφές των 15 εκατ ευρώ το χρόνο, αλλά και οι τρεις μεταγραφές των 5 εκατ ευρώ, που κάποιοι ονειρεύονται, μοιάζουν απίθανες πλέον. Τις έκανε για δυο χρόνια ο ΠΑΟ τον καιρό της πολυμετοχικότητας (όταν έδωσε τέτοια λεφτά για τον Κατσουράνη, τον Λέτο, τον Χριστοδουλόπουλο κι όχι μόνο για τον Σισέ) και φαλίρισε. Η μόνη λύση των ομάδων μας για να δυναμώνουν (αφού παίκτες καλούς δύσκολα παράγουν) είναι οι δανεικοί. Αν μάλιστα οι ομάδες προσυμφωνούν ρήτρες αγοράς, που μπορούν και θέλουν να πληρώσουν, δεν βλέπω τίποτα κακό σε αυτές τις συμφωνίες. Ισα ίσα.  

Να γίνει «σημαία»

Από την άλλη δεν έχει αλλάξει μόνο το μεταγραφικό παζάρι, έχει αλλάξει με τον καιρό και το μυαλό των ποδοσφαιριστών. Κάποτε η φιλοδοξία του παίκτη ήταν να βρει μια μεγάλη ομάδα και να γίνει «σημαία» της: τώρα πόσες «σημαίες» υπάρχουν; Ελάχιστες. Ο παίκτης, που θέλει να κάνει καριέρα, πρέπει για κάποια χρόνια να γυρίσει τον κόσμο: οπουδήποτε του δίνονται ευκαιρίες για να παίξει, μαζί με ένα καλό ετήσιο συμβόλαιο, ο παίκτης μπορεί να πάει χωρίς ενδοιασμούς. Κάποτε ένας καλός ποδοσφαιριστής έκανε την πρώτη του μεταγραφή σε ηλικία 25-26 χρονών: τώρα στα 23 μπορεί να έχει παίξει σε πέντε ομάδες. Οι παίκτες λένε εύκολα «ναι» στους δανεισμούς και ολοένα και πιο λίγοι θεωρούν ότι αυτό είναι πρόβλημα κι απογοητεύονται. Οι καριέρες χτίζονται. Φυσικά δεν σημαίνει ότι πάντα θα σκιστούν και στην ομάδα που θα πάνε. Αλλά αυτό εξαρτάται από τον επαγγελματισμό του καθενός. Αν είναι επαγγελματίας θα παίξει, αν δεν είναι, είτε τον δανείζεσαι, είτε τον αγοράζεις, δεν θα κάνει τίποτα και θα κοροϊδεύει. Αν πάλι είναι κάποιος με φτωχές δυνατότητες, δεν θα εμφανιστεί χειρότερος γιατί αποκτήθηκε ως δανεικός, ούτε θα γίνει καλύτερος αν αύριο αποκτηθεί κανονικά: οι δυνατότητες του καθενός είναι συγκεκριμένες. Το θέμα είναι να υπάρχουν και να τις δείχνει. Και η ομάδα να μπορεί να τον πείσει ότι μπορεί να του εξασφαλίσει τις καλές συνθήκες (και την προβολή) που χρειάζεται.

Στρίβειν δια του αρραβώνος

Ο Ολυμπιακός έχει πάρει κάμποσους δανεικούς κι έχει αγοράσει και πολλούς παίκτες. Αν είχε μόνο δανεικούς, θα είχε γλυτώσει περιπτωσάρες όπως ο Εμενίκε π.χ που πληρώθηκε για να φύγει ή ο Ριέρα για τον οποίο ξοδεύτηκαν κάποτε ένα σωρό χρήματα που δεν γύρισαν. Κατά τα άλλα ο δανεισμός είναι για μένα το είδος του αρραβώνα που προκύπτει μετά από προξενιό: η προξενήτρα, που συνήθως είναι κάποιος μάνατζερ ή κάποιος ικανότατος τεχνικός διευθυντής ή σπανιότερα προπονητής, βλέπει τις ανάγκες της ομάδας, αλλά και του παίκτη. Αν ο παίκτης αποδειχτεί σοβαρός επαγγελματίας κι αν η ομάδα τον προσέξει, μπορεί να βγουν όλοι κερδισμένοι – και να προκύψει και γάμος. Πρόβλημα υπάρχει με το «στρίβειν δια του αρραβώνος», που έλεγε ο Ντίνος Ηλιόπουλος στο «Εξοχικό κέντρο ο Ερως». Αν ο παίκτης απλά κάνει τουρισμό όπου πάει και η ομάδα βολεύεται με δανεικούς και ούτε καν τους αγοράζει, όταν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της, δεν υπάρχει προκοπή. Αλλά ο Ολυμπιακός αυτά δεν τα κάνει: αν ο παίκτης περάσει τη δοκιμασία της προσαρμογής, δεθεί με την ομάδα, δείξει ότι θέλει να μείνει και δεν απαιτεί πολλά παρακάλια ένα συμβόλαιο σαν αυτό του Σα τον περιμένει, όποιο κι αν είναι το κόστος του.     

Ένα ακόμα σαν αυτόν

Δεν θα βγουν ποτέ όλοι οι δανεικοί, αλλά δεν βγαίνουν ποτέ κι όλοι οι ελεύθεροι ή όσοι έχουν αποκτηθεί με μεταγραφές: οι πιθανότητες είναι περίπου ίδιες κι αυτό που μετρά είναι η θέληση του παίκτη. Ο Σα έχει τη θέληση κι ο Ολυμπιακός δεν τσιγκουνεύτηκε τα χρήματα. Και θα είναι τυχερός αν φέτος βρει ένα τέτοιο παίκτη ακόμα. Δανεικό. Αλλα σοβαρό επαγγελματία, με δυνατότητες και με όρεξη να παίξει ωραίο ποδόσφαιρο.