Xθες ολοκληρώθηκε η ελληνική ποδοσφαιρική σεζόν και τυπικά - με το τέλος των play out. Τώρα που αυτό συνέβη υπάρχει η δυνατότητα για ένα τελικό απολογισμό που οδηγεί στο εξής απλό συμπέρασμα: η επιτυχία του Ολυμπιακού φέτος οφείλεται πολύ και στην διοικητική του σοβαρότητα. Στην Ελλάδα μιλάμε για ευθύνη διοικήσεων όταν χάνεται ένα ντέρμπι, λες και παίζει τερματοφύλακας ένας πρόεδρος ή σέντερ φορ ένας τεχνικός διευθυντής. Οι ευθύνες στις διοικήσεις πρέπει να καταλογίζονται μόνο στο τέλος της σεζόν. Και τότε πρέπει να λέγονται και τα μπράβο.  

Χωρίς μεγάλη μεταγραφική ενίσχυση

Η επιτυχία του Ολυμπιακού φέτος δεν ήταν όσο εύκολη όσο σήμερα μοιάζει. Δυο αγωνιστικές πριν το τέλος της κανονικής περιόδου ο Ολυμπιακός πήγε στην Opap Αρένα να αντιμετωπίσει την AEK προηγούμενος στην βαθμολογία με δύο μόλις βαθμούς διαφορά: την κέρδισε χάρη στον τρόμο που της είχε προκαλέσει όταν την διέλυσε με 6-0 στο Καραϊσκάκη στον ημιτελικό του κυπέλλου Ελλάδος και έκτοτε ξέφυγε. Τότε και μόνο. «Κλειδί» φυσικά και η νίκη στο ντέρμπι με τον ΠΑΟ στην πρεμιέρα των play off.  

Ας θυμηθούμε κάποια αντικειμενικά δεδομένα. Ο Ολυμπιακός κέρδισε ένα πρωτάθλημα στο οποίο παίκτες που αποκτήθηκαν πέρσι το καλοκαίρι για να κάνουν τη διαφορά βοήθησαν ελάχιστα. Ο σούπερ ακριβοπληρωμένος Βραζιλιάνος Γουίλιαν και ο κάποτε σπουδαίος μέσος του πρωταθλητή τότε ΠΑΟΚ Ολιβέιρα έφυγαν γρήγορα. Ο Τούρκος προικισμένος χαφ Γιαζιτζί έπαθε ρήξη χιαστών πριν τον δούμε. Ο Ντάνι Γκαρθία ξεκίνησε εξαιτίας μιας θλάσης να βοηθά μετά από τρείς μήνες. Ο Γιάρεμτσουκ χρειάστηκε ακόμα περισσότερο χρόνο προσαρμογής - μολονότι ήρθε με περγαμηνές. Ο Βέλντε δεν κατάφερε να δείξει στους επίσημους αγώνες τα σπουδαία πράγματα που έδειξε στα καλοκαιρινά φιλικά ματς όταν ήρθε έτοιμος αφού η προετοιμασία του στην Πολωνία είχε ολοκληρωθεί αρχές Ιουλίου: τότε ξεκινά το πολωνικό πρωτάθλημα. Η σοβαρή ενίσχυση του Ολυμπιακού ήταν τα νέα του παιδιά, ο Κωστούλας και ο Μουζακίτης που δεν έγιναν όμως αμέσως βασικοί. Ενδεικτικό της δυσκολίας της σεζόν του Ολυμπιακού είναι ότι συνολικά ως ομάδα σκόραρε φέτος λιγότερο από πέρσι. Αλλά υπάρχουν πολλά που έκανε σωστά ως οργανισμός.

Όταν στην Ελλάδα λέμε ότι μια διοίκηση κάνει καλή δουλειά το μυαλό πολλών πάει στην παλιά εκείνη φράση του κ. Γιώργου Βαρδινογιάννη που έλεγε ότι «μια διοίκηση πρέπει να έχει ως στόχο να προστατεύει τις επενδύσεις της» - πράγμα που σημαίνει ότι μία ομάδα πρέπει να έχει καλή αντιμετώπιση από τους διαιτητές, από τους αθλητικούς δικαστές, τα θεσμικά όργανα κι άλλα ανάλογα. Σ’ αυτό το πρωτάθλημα δεν υπάρχει τίποτα σχεδόν που να γκριζάρει την λάμψη του πρωταθλητή. Η καλή δουλειά που έκανε η διοίκηση του Ολυμπιακού είχε φέτος να κάνει με την ομάδα σχεδόν αποκλειστικά.

Δεν φορτώθηκε ευθύνες

Η διοίκηση του Ολυμπιακού το περασμένο καλοκαίρι δεν φόρτωσε τον προπονητή Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ με περισσότερες ευθύνες από αυτές που έπρεπε να σηκώσει. Μετά την κατάκτηση του Conference League αυτός ήταν ιδιαιτέρως δημοφιλής και θα μπορούσε να μονοπωλήσει τις αποφάσεις για την δημιουργία της νέας ομάδας: δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η διοίκηση σεβάστηκε τα θέλω του προπονητή κάνοντας ωστόσο δια μέσου των τεχνικών διευθυντών του συλλόγου και αυτή μεταγραφικές επιλογές, πράγμα χρήσιμο διότι ο προπονητής δεν έπρεπε να φορτωθεί αποκλειστικά αστοχίες που πάντα προκύπτουν. Αυτό είχε ως άμεσο αποτέλεσμα τις λιγότερες δυνατές εντάσεις: ο Μεντιλίμπαρ είχε την δυνατότητα να διατηρήσει το καλό κλίμα εντός της εταιρίας – πράγμα που είναι και από τα μεγάλα του χαρίσματα. Χωρίς να έχει την απόλυτη ευθύνη μεταγραφών και στελέχωσης του τμήματος όπως άλλοι είχε την ευκολία να δουλέψει με την ομάδα του χωρίς να χρειάζεται κάθε τόσο να δίνει εξηγήσεις στους διοικητικούς προϊσταμένους του - υπήρξε με τη βούλα της διοίκησης αληθινά απόλυτο αφεντικό ακριβώς γιατί δεν φορτώθηκε πιο πολλές ευθύνες από όσες έπρεπε. Το συμβόλαιό του μάλιστα ανανεώθηκε μετά από τον αποκλεισμό του Ολυμπιακού από την Μπόντο κι όχι μετά από κάποιο θρίαμβο. Εισακούστηκαν επίσης οι επιθυμίες του να δοθούν δανεικοί διάφοροι ποδοσφαιριστές τον Ιανουάριο: έφυγαν όσοι δεν είχαν μεγάλο χρόνο συμμετοχής, ώστε να μείνουν 25 παίκτες και να δουλέψει μόνο με αυτούς.

Η σωστή πίεση

Η διοίκηση του Ολυμπιακού δημιούργησε φέτος στους παίκτες το σωστό πλαίσιο πίεσης. Τους επισημάνθηκε αυτό που λέμε «επαγγελματική ευθύνη». Τους έγινε σαφές ότι αυτό το νταμπλ το χρωστάνε στο σύλλογο και στους οπαδούς διότι μια γιορτή 100 χρονών χωρίς τίτλο δεν ταιριάζει στον πλέον πολυνίκη σύλλογο της χώρας. Ο Ολυμπιακός είχε στο ρόστερ του λίγους παίκτες που έχουν κερδίσει ένα πρωτάθλημα: η πίεση έπρεπε να μην είναι υπερβολική.  Από την άλλη παίκτες που δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στο βάρος της αποστολής τον Ιανουάριο απομακρύνθηκαν ακόμα κι αν είχαν μεγάλα ονόματα: τους αντικατέστησαν δε, ο Ορτά και ο Πάλμα, που το ελληνικό πρωτάθλημα το γνωρίζουν και δεν θα είχαν προβλήματα προσαρμογής – πρόσφεραν λίγα, αλλά αποκτήθηκαν με σωστό κριτήριο και είχαν μεγάλη συμμετοχή στην κομβική νίκη του Ολυμπιακού επί της ΑΕΚ με 6-0 στο κύπελλο που δημιούργησε στην ομάδα μια άλλη δυναμική.  

Μια διοίκηση  βέβαια πρέπει πάνω απ’ όλα να εισακούγεται: ο κ. Βαγγέλης Μαρινάκης πήγε φέτος μόνο μία φορά στο Ρέντη για να ζητήσει από τους παίκτες και τον προπονητή νίκη στο ματς με την ΑΕΚ στο Καραϊσκάκη στα play off για να τελειώσει και τυπικά το πρωτάθλημα. Και η νίκη ήρθε σε ένα ματς που όλοι έδειξαν την σοβαρότητα τους.

Η σύγκριση με τους άλλους

Η σωστή διοικητική δουλειά μοιάζει ακόμα πιο σημαντικός παράγοντας όταν κανείς συγκρίνει όσα έκανε ο Ολυμπιακός σε σχέση με τους ανταγωνιστές του. Για τον Παναθηναϊκό έχει γίνει πολύ δύσκολο να αντέξει την πίεση και το στρες που δημιουργούν 15 χρόνια χωρίς πρωτάθλημα. Κάθε στραβοπάτημα αντιμετωπίστηκε φέτος, πρώτα από όλα από τον κόσμο της ομάδας, ως ένα είδος καταστροφής. Ο προπονητής που επιλέχθηκε πέρσι το καλοκαίρι, ο Ντιέγκο Αλόνσο απομακρύνθηκε με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς να του αναγνωριστεί το ελαφρυντικό ότι έκανε προετοιμασία χωρίς επτά παίκτες που αποκτήθηκαν τον Αύγουστο. Στον ΠΑΟ δεν έλαβαν υπόψη τους πως από το 2016 όποια ομάδα αλλάζει προπονητή δεν κερδίζει το πρωτάθλημα: δεν είναι τυχαίο. Οι συζητήσεις για την δουλειά του τεχνικού διευθυντή Γιάννη Παπαδημητρίου είναι από την αρχή στην ημερήσια διάταξη και μεσούσης της περιόδου αναβαθμίστηκε και ο Τάκης Φύσσας σε σύμβουλο μεγαλώνοντας τες κι άλλο.

Ενώ ο Μαρινάκης πήγε στο Ρέντη μια μόνο φορά, ο ιδιοκτήτης της ΑΕΚ κ. Μάριος Ηλιόπουλος πέρασε μια ολόκληρη χρονιά κάνοντας συναντήσεις με τον κόουτς Ματίας Αλμέιδα τον οποίο πότε ήθελε να νουθετήσει, ποτέ να νταντέψει και πότε να παρηγορήσει. Η σχέση των δύο είχε πολλά σκαμπανεβάσματα, όπως άλλωστε είχε αγωνιστικά και η σεζόν της Ενωσης. Στην ΑΕΚ δεν υπήρχε εσωτερική ιεραρχία: ο προπονητής έμοιαζε σημαντικότερος από τον ιδιοκτήτη και άλλοι παράγοντες (Κουχάρσκι, Ριμπάλτα, Αλβες κτλ) απλά δεν υπήρχαν στην επικαιρότητα της ομάδας.  Στον ΠΑΟΚ τέλος δεν αντικαταστάθηκε ποτέ ο αποτελεσματικός αντιπρόεδρος κ. Μάκης Γκαγκάτσης που έγινε πρόεδρος της ΕΠΟ το περασμένο καλοκαίρι, ενώ η ομάδα δουλεύοντας επί της ουσίας χωρίς τεχνικό διευθυντή φόρτωσε στον προπονητή Ράζβαν Λουτσέσκου  περισσότερες ευθύνες από αυτές που αυτός μπορούσε να σηκώσει. Το αποτέλεσμα ήταν να χάσει ο Λουτσέσκου τον έλεγχο των νεύρων του και η ομάδα την ηρεμία της. Με τον ιδιοκτήτη Ιβάν Σαββίδη να βρίσκεται στο Ροστόφ η διοίκηση μοιάζει δύσκολη υπόθεση. Και ο τελευταίος καυγάς Σαββίδη – Λουτσέσκου το αποδεικνύει.

Δεν είναι όλα ζήτημα χρημάτων: στον ΠΑΟ, στην ΑΕΚ και στον ΠΑΟΚ αυτά φέτος δεν έλειψαν. Έλειψαν όμως και από τους τρεις οι κατάλληλοι άνθρωποι, τα στελέχη και η λειτουργία μιας ιεραρχίας. Όλα αυτά είναι αυτό που λέμε μάνατζμεντ – οργάνωση δηλαδή.   

Ο πρωταθλητισμός ως ρουτίνα

Δεν είμαι απ’ αυτούς που πιστεύουν ότι οι διοικήσεις κερδίζουν πρωταθλήματα. Οσο καλή και να είναι η δουλειά τους, στο τέλος στο γήπεδο κατεβαίνουν να δώσουν ματς ποδοσφαιριστές και προπονητές. Όμως χωρίς καλή δουλειά από την πλευρά μιας διοίκησης ο πρωταθλητισμός είναι δύσκολη υπόθεση. Η διοίκηση του Ολυμπιακού χρόνια τώρα κάνει αυτή τη δυσκολία να μοιάζει ένα είδος ρουτίνας. Δεν είναι προφανώς αλάνθαστη, δεν έζησε μια εντελώς ήρεμη χρονιά. Ωστόσο αποτελείται από ανθρώπους με τεράστια πείρα που φέτος έκαναν την πρέπουσα δουλειά: δεν τα έκαναν όλα τέλεια, αλλά χειρίστηκαν καλά κάθε κρίση. Η δουλειά των ανταγωνιστών δεν ήταν σε διοικητικό επίπεδο η καλύτερη: και μόνο οι αλλαγές προπονητών και οι στελεχικές ανακατατάξεις το αποδεικνύουν. Αν θέλουν να αλλάξουν τα δεδομένα τη νέα σεζόν πρέπει πρώτα να προβληματιστούν για το τι φέτος έκαναν λάθος. Αλλά η αυτοκριτική δεν είναι απλή υπόθεση. Και σπανίως γίνεται όσο σκληρά πρέπει.