Το όνομα του Ματέο Μεσίνα Ντενάρο στην Ελλάδα είναι σχετικά άγνωστο: στην Ιταλία και στις ΗΠΑ αντιθέτως ο συγκεκριμένος κύριος είναι εξαιρετικά γνωστός, αν όχι και δημοφιλής. Πρόκειται για τον πρώτο μαφιόζο, που μετά τον περίφημο Τοτό Ρίινα, κατάφερε να γίνει «Capo di tutti I Capi», δηλαδή αρχηγός όλων των «Νονών». Στην ιστορία της Μαφίας υπάρχει ένα ολόκληρο δικό του κεφάλαιο καθώς «άνοιξε τις δουλειές»: επί των ημερών του η οργάνωση ασχολήθηκε με αιολικά πάρκα, έκανε επενδύσεις σε σούπερ μάρκετ, έκανε επιστήμη το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Κυρίως όμως ο Ντενάρο Μεσίνα ήταν ένας ιστορικός Boss γιατί ως αδίστακτος έσπειρε τον τρόμο. Μεταξύ των εγκλημάτων για τα οποία θα περάσει από δίκη, υπάρχουν και τρεις δολοφονίες παιδιών. Ξεχωρίζει η δολοφονία του 12χρονου Τζιουζέπε Ντι Ματέο. Τον Νοέμβριο του 1993 ο Μεσίνα Ντενάρο, ως πρωτοπαλίκαρο τότε του παλερμιτάνου Boss Τζιοβάνι Μπρούσκα, είχε οργανώσει την απαγωγής του μικρού για να αναγκάσει τον πατέρα του Σαντίνο να ανακαλέσει τις καταθέσεις του, τις σχετικές με τη δολοφονία του εισαγγελέα Τζιοβάνι Φαλκόνε στο Καπάτσι. Με εντολή του Μεσίνα Ντενάρο, μετά από 779 ημέρες φυλάκισης, ο μικρός Ντι Ματέο στραγγαλίστηκε βάναυσα και το σώμα του διαλύθηκε σε οξύ ώστε να μην βρεθεί ποτέ - αναφέρω το περιστατικό για να γίνει κατανοητό γιατί τέρας μιλάμε. Το ενδιαφέρον της ιστορίας είναι ότι ο εν λόγω συνελήφθη στην ογκολογική κλινική του Παλέρμο Λα Μανταλένα, ενώ έκανε χημειοθεραπεία. Κρυβόταν από τις αρχές για τριάντα χρόνια και με το όνομα Αντρέα Μποναφέντε όχι μόνο ζούσε κανονικά την ζωή του (έχοντας κάνει και διακοπές στην Ελλάδα αρκετά καλοκαίρια…), αλλά είχε εισαχθεί και στην κλινική – για πρώτη φορά μάλιστα τον καιρό της πανδημίας.
Ενας καλός ασθενής
Οι Ιταλοί δημοσιογράφοι ρώτησαν τους θεράποντες γιατρούς του τι γνώμη είχαν για τον ασθενή τους. Ο ογκολόγος Βιτόριο Τζέμπια είπε ότι ήταν ένας καλός ασθενής – από τους πιο υπάκουους, ήσυχους και συνεργάσιμους. «Ηταν ένας ήρεμος άνθρωπος που ερχόταν εδώ συνοδευόμενος μόνο από τον οδηγό του. Δεν πιστεύαμε ότι η αστυνομία ήρθε να συλλάβει τον κύριο Αντρέα. Την ίδια έκπληξη ένιωσαν και οι ασθενείς που εκείνη τη στιγμή έκαναν την θεραπεία τους στην ίδια ιατρική αίθουσα μαζί του. Όταν βέβαια κατάλαβαν περί τίνος πρόκειται έδωσαν συγχαρητήρια στους ανθρώπους της δίωξης, όμως αυτό δεν αλλάζει την γενική εντύπωσή μας. Ο άνθρωπος αυτός δεν έμοιαζε με το κτήνος για το οποίο χρόνια τώρα ακούγαμε» είπε ο γιατρός. Προφανώς ο ογκολόγος πιστεύει ότι ο αρχιμαφιόζος έπρεπε να έχει το μπόι, τον όγκο και τους μπρουτάλ τρόπους του Ρίινα, τον οποίο είχε δει κάποτε να δικάζεται στις ειδική αίθουσα των φυλακών της Ρεμπίμπια σχεδόν μουγκρίζοντας στην ολιγόλογη απολογία του. Η ίσως πίστευε πως ο Capo di tutti i Capi θα κυκλοφορούσε, όπως ο Μάρλον Μπράντο ή ο Αλ Πατσίνο στο Νονό, με κουστωδία που θα τρόμαζε τον κόσμο και κουστούμια καλοσιδερωμένα. Ο Μεσίνα Ντενάρο, με τα λίγα μαλλιά που του έχουν απομείνει από τις χημειοθεραπείες και ένα πρόσωπο που θύμιζε παλιό στρατιωτικό ή συνταξιούχο ταξιτζή, δεν προκαλούσε υποψίες ότι είναι δολοφόνος (και) παιδιών. Είναι πολύ συνηθισμένος για να μοιάζει με μαφιόζο. Και πολύ καθημερινός για να πιστέψεις πως ήταν καταζητούμενος για πάνω από τριάντα χρόνια.
Υπεράνω πάσης υποψίας
Πως άραγε μοιάζει το κτήνος; Η ερώτηση με απασχολεί καιρό τώρα γιατί και στην Ελλάδα είχαμε τελευταία διάφορες τρομακτικές ιστορίες με πρωταγωνιστές που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «υπεράνω υποψίας», δηλαδή ανθρώπους που δεν δημιουργούσαν απορίες με την συμπεριφορά τους – πόσο μάλλον με την εμφάνισή τους. Δεν υπάρχει προφανώς περιγραφή – η ιδέα που έχουμε στο κεφάλι μας ότι υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να δημιουργούν υποψίες μόνο με την φυσιογνωμία τους είναι ένα στερεότυπο που ένας Θεός ξέρει από πού προέρχεται.
Το ενδιαφέρον είναι πως αντί να ωριμάσουμε, αποδεχόμενοι πως δεν υπάρχει όψη κτήνους, όταν και εφόσον το κτήνος το βλέπουμε απορούμε πως δεν είχαμε καταλάβει περί τίνος πρόκειται μόνο από την φάτσα, το σουλούπι και τους τρόπους του. Ξαφνικά, και με την βεβαιότητα της ενοχής του, αποκτούμε γνώμη για όλους αυτούς που ποτέ δεν υποψιαζόμασταν. Χθες ήμασταν δίπλα τους χωρίς ποτέ στο μυαλό μας να δημιουργηθούν απορίες, σήμερα είμαστε αναλυτές του FBI. «Ηταν φανερό ότι ο δολοφόνος της γυναίκας του ήταν αυτός γιατί στην κηδεία έκλεγε πολύ και οι άντρες δεν κλαίνε». «Την είχα υποψιαστεί από την πρώτη στιγμή την κατηγορούμενη για φόνους γιατί το πρόσωπό της είχε μια μοναδική σκληρότητα – σχεδόν με τρόμαζε». «Φυσικά και αυτός τα έκανε όλα. Κολυμπούσε στο χρήμα κι όλοι αναρωτιόμασταν που έβρισκε τα λεφτά αφού από τη δουλειά του δεν έβγαζε τίποτα». «Είδες τις φωτογραφίες της στο Instagram; Από αυτές κι μόνο καταλαβαίνεις περι τίνος πρόκειται: έχει κάνει ένα σωρό ταξίδια. Ποιος τα πλήρωνε;». Μην μου πείτε ότι δεν τα έχετε ακούσει όλα αυτά. Τα λένε οι ίδιοι ακριβώς άνθρωποι που όταν είδαν το δολοφόνο να κλαίει στην κηδεία, σπάραξε η καρδιά τους. Που έβλεπαν όχι μια ύποπτη, αλλά μια βασανισμένη γυναίκα. Που πριν προκύψουν αποκαλύψεις από έρευνες πίστευαν πως όταν κάποιος έχει λεφτά, δεν είναι μαστροπός αλλά πάρα πολύ ικανός άνθρωπος. Που στις φωτογραφίες στο Instagram έκαναν του κόσμου τα like.
Υπερβολική σκηνοθεσία
O κόσμος μας θα ήταν απλούστερος αν πίσω από ένα αθώο γέλιο μπορούσαμε να διακρίνουμε ένα δολοφόνο παιδιών. Σαφώς θα φοβόταν να περάσει στην παρανομία, όποιος προκαλούσε υποψίες για την αγάπη του για τα ταξίδια. Σίγουρα θα υπήρχε λιγότερη διαφθορά, αν η υπερβολή προκαλούσε περισσότερες υποψίες από θαυμασμό. Δεν υπάρχει όμως ούτε όψη που να προδίδει κάποιον εγκληματία, ούτε life style που να μην επιτρέπει στον θρασύ και άφοβο κάθαρμα να κρύβεται – το κτήνος μπορεί άνετα να ζει δίπλα μας και για χρόνια. Ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του είναι ακριβώς αυτό: να ζει σε κοινή θέα κανονικά. Ποντάροντας κυρίως στο γεγονός ότι δεν πρόκειται να προσέξουμε τα μικρά παράξενα μιας κανονικότητας υπερβολικά καλά σκηνοθετημένης. Στην περίπτωση του Μεσίνα Ντενάρο αυτό που θα μπορούσε να τον προδώσει ήταν ένα ρολόι αξίας 35 χιλιάδων ευρώ, αλλά ποιος άραγε έχει φορέσει ένα τέτοιο, ώστε να καταλάβει ότι ο αξιοπρεπής καρκινοπαθής που συνεργαζόταν υποδειγματικά με τους γιατρούς του κουβαλούσε κάποια ένοχα μυστικά; Νομίζω κανείς.
