Ακούω και διαβάζω από χθες πολλά για τους πιθανούς αντιπάλους του Ολυμπιακού στο Europa League τώρα που πέρασε από τον όμιλο δεύτερος. Η συζήτηση έχει πλάκα διότι αν περνούσε πρώτος, δεν θα αγωνιζόταν μεν τον Φεβρουάριο, αλλά και τον Μάρτιο πάλι τους ίδιους αντιπάλους περίπου θα είχε! Στην πραγματικότητα, όπως είναι το σύστημα διεξαγωγής της διοργάνωσης, η διαφορά της δυσκολίας είναι ημερολογιακή και όχι ουσιαστική: αν είσαι πρώτος, απλά περιμένεις τις μάχες των δεύτερων των ομίλων με τους τρίτους των ομίλων του Τσάμπιονς λιγκ για να δεις με ποιον θα αγωνιστείς. Το ότι  ο αντίπαλος θα είναι μια δύσκολη ομάδα για τον Ολυμπιακό είναι το μόνο βέβαιο. Όχι μόνο γιατί οι ομάδες που μπορεί να βρει μπροστά του είναι δυνατές, αλλά και γιατί ο ίδιος έχει τα προβλήματά του.

Βλέπει πάντα την επίθεση

Πριν δεκαπέντε μέρες, όταν ο Ολυμπιακός είχε προκριθεί, σας είχα γράψει πως αυτό που φάνηκε στους ομίλους ήταν η προσπάθεια του Μαρτίνς να φτιάξει δυο διαφορετικές ομάδες φέτος: μια ικανή να επιτεθεί κρατώντας τη μπάλα και μια περισσότερη ικανή να χτυπήσει στις αντεπιθέσεις. Σε κάθε περίπτωση αυτό που φαίνεται με τον Πορτογάλο είναι ότι τον απασχολεί πρώτα από όλα η δημιουργία: ο τρόπος που η ομάδα του πρέπει να έχει για να επιτεθεί. Αυτό συμβαίνει από την πρώτη μέρα που ανέλαβε τον Ολυμπιακό. Και είναι πάντα θυμωμένος, πικραμένος και ανήσυχος (όπως μετά το ματς με την Αντβέρπ) όταν αυτούς τους τρόπους δεν τους βλέπει.

Θέλω να καταλάβετε κάτι: κάθε φορά που διαβάζεται διάφορα περισπούδαστα και υπερβολικά, που έχουν να κάνουν με μεταβολές συστημάτων και διατάξεων, αυτό που οι αθλητικογράφοι περιγράφουν (καμιά φορά χωρίς να το καταλαβαίνουν) είναι η προσπάθεια του κόουτς να κάνει την ομάδα του παραγωγικότερη, δηλαδή πιο λειτουργική στην επίθεση. Ολες αυτές οι αναφορές για περάσματα από το 4-2-3-1 στο 4-3-3 ή στο 4-4-2 μαρτυρούν αυτό και μόνο. Γιατί ο Μαρτίνς αυτό κυρίως έχει στο μυαλό του: η άμυνα τον απασχολεί λιγότερο κι αυτό είναι στα ευρωπαϊκά ματς και λίγο πρόβλημα. Ισως το πιο μεγάλο, διότι κατά τη γνώμη, αν μια ελληνική ομάδα δεν πατάει καλά στα μετόπισθεν είναι δύσκολο να σταθεί σε διεθνές επίπεδο.

Εν πολλοίς το είδαμε και φέτος – πρώτα από όλα στον προκριματικό του Τσάμπιονς λιγκ. Ο Ολυμπιακός στα δυο ματς με την Λουντογκόρετς πέτυχε έξι γκολ. Αλλά δεν του έφταναν. Πήγε χωρίς εννέα παίκτες στο ματς με τη Νέφσκι. Αλλά δεν της επέτρεψε να κάνει ούτε φάση και προκρίθηκε.

Το πρόβλημα Σεμέδο

Ο Μαρτίνς φέτος βρήκε μπροστά του ένα μεγάλο πρόβλημα από την αρχή του καλοκαιριού: λέγεται Ρούμπεν Σεμέδο. Στη δική του παρουσία ο κόουτς στήριξε δυο χρόνια την άμυνα της ομάδας. Το καλοκαίρι έζησε με την αβεβαιότητα για το αν δηλαδή ο παίκτης θα μείνει ή θα φύγει. Η αβεβαιότητα αυτή έχει να κάνει κυρίως με τον ίδιο τον Σεμέδο και τις διαθέσεις του. Επειδή ο Ολυμπιακός αυτό το φοβόταν, πήρε πέρυσι το Δεκέμβρη τον Παπασταθόπουλο και επανάφερε φέτος το καλοκαίρι στη βάση τον Σισέ: αλλά Σεμέδο δεν είναι κανείς από τους δυο.

Σαφώς και δεν είναι τυχαίο πως το καλοκαίρι του 2019, το πρώτο καλοκαίρι του Σεμέδο στην Ελλάδα, είδαμε και τον περισσότερο αξιόπιστο αμυντικά Ολυμπιακό: ο Σεμέδο μόλις είχε έρθει και μάλιστα είχε δει την επιλογή της Ελλάδας ως ένα είδος απόδρασης από μια φυλακή – κυριολεκτικά (γιατί στην Ισπανία κινδύνευε) και μεταφορικά. Φέτος ο Μαρτίνς πέρασε όλο το καλοκαίρι χωρίς να ξέρει αν ο παίκτης θα μείνει και στο τέλος του τον έχασε, όχι γιατί πωλήθηκε αλλά γιατί βγήκε εκτός ομάδας. Η τιμωρία του έφερε μια κάποια ηρεμία συνολικά στην ομάδα, αλλά η ηρεμία δεν λύνει πάντα αγωνιστικά προβλήματα. Αλλιώς η Λαμία ή ο Αστέρας Τρίπολης που είναι οι πιο ήρεμες ομάδες στο πρωτάθλημα θα το κέρδιζαν κιόλας.

Το μάξιμουμ που περιμένει

Δεν θεωρώ τυχαίο ότι το μόνο ματς στο οποίο ο Ολυμπιακός κράτησε εκτός έδρας το μηδέν στα ματς του ομίλου είναι αυτό στην Πόλη, όπου υπήρξε η συνύπαρξη στην αρχική ενδεκάδα του Σισέ, του Παπασταθόπουλου και του Μπα. Μπορεί ο Μπα να αγωνίστηκε για ένα ημίχρονο και ως δεξιός μπακ, αλλά η παρουσία των τριών έδωσε την απαραίτητη σταθερότητα για να μην πληρώσει ο Ολυμπιακός την δεδομένη επιθετικότητα της Φενέρ που σκόραρε στο πρώτο ημίχρονο στην έδρα της και με την Αντβέρπ και με την Αϊντραχτ. Σε εκείνο το ματς ο Ολυμπιακός δεν δέχτηκε γκολ νωρίς (όπως στη Φρανκφούρτη και στην Αμβέρσα) και κυρίως έδειχνε να έχει μια σιγουριά στα μετόπισθεν – πράγμα που στο σύγχρονο ποδόσφαιρο είναι το μάξιμουμ που μια ομάδα μπορεί να περιμένει από την άμυνα της. Ο καιρός που μια ομάδα μπορούσε παίζοντας κλειστά να κρατήσει το μηδέν έχει περάσει: το ζητούμενο πλέον είναι να μην υπάρχει φόβος πως αν χαθεί η μπάλα θα βρεθείς πίσω άδειος. Αυτό πληρώθηκε στις ήττες με την Αϊντραχτ και την Αντβέρπ. Και αν δεν βρεθεί τρόπος αυτό να σταματήσει, κάθε συζήτηση για μελλοντικούς αντιπάλους δεν έχει νόημα.

Τον ψάχνουν όλοι

Μπορεί να γίνει καλύτερη η άμυνα με μεταγραφές; Είναι πολύ δύσκολο. Δεν ξέρω αν υπάρχει πουθενά δεύτερος Σεμέδο με διάθεση να ρθει στην Ελλάδα – αν υπάρχει θα κοστίζει πάνω από 20 εκατ ευρώ γιατί, αν είναι σοβαρός παίκτης, τον ψάχνουν όλοι. Μπορεί να λύσει το πρόβλημα ο Κώστα Μανωλάς που ετοιμάζεται να επιστρέψει; Είναι δεδομένο ότι θα βοηθήσει, αλλά δεν ξέρω αν αρκεί απλά η παρουσία του: μου φαίνεται δύσκολο.

Για μένα η μόνη σοβαρή παρέμβαση είναι η αλλαγή συστήματος – το 3-4-3, όταν επιλέγεται, μαρτυρά ότι ο κόουτς προσπαθεί κάτι να αλλάξει στην άμυνα και η άμυνα παραμένει αυτό που κυρίως διδάσκεται στο ποδόσφαιρο. Πριν χρόνια το είχα γράψει για τον Σόλιντ, το γράφω και για τον Μαρτίνς τον οποίο εκτιμώ και περισσότερο: η άμυνα διδάσκεται κύριε Μαρτίνς. Βέβαια για να υπάρχει διδαχή πρέπει να υπάρχουν και οι κατάλληλες συνθήκες – οι μαθητές δεν λείπουν, το πρόβλημα είναι το περιβάλλον. Είναι δύσκολο μια ομάδα να περνά από τη μία διάταξη στην άλλη από Πέμπτη σε Κυριακή. Και η γκρίνια που υπάρχει όταν ο Ολυμπιακός παίζει με τρεις κεντρικούς αμυντικούς στο πρωτάθλημα είναι ανυπόφορη. Αλλά ποιος είπε ότι η δουλειά του προπονητή του Ολυμπιακού είναι απλή; Ενίοτε πρέπει να πάει και κόντρα σε υποδείξεις και κόντρα σε νοοτροπίες.

Το κάποτε 4-3-3

Ο Μαρτίνς μετά το ματς με την Αντβέρπ τα είχε με τους μέσους της ομάδας κυρίως. Εχει τα δίκια του, πλην όμως κάτι ξεχνά. Το 4-3-3 με τον Καμαρά ελεύθερο να πρεσάρει ψηλά ή να παίξει όπου ο αντίπαλος δίνει χώρους για υπεραρρυθμίες (ακόμα και ως δεξί εξτρέμ!) το είδαμε να λειτουργεί ιδανικά στα play off του πρωταθλήματος του 2019-20. Τότε ένας από τους Βαλμπουενά και Φορτούνη «παρίστανε» τον εξτρέμ και στα χαφ υπήρχε ο Γκιγιέρμε που πατούσε όλο το γήπεδο. Ο Μαρτίνς θα ήθελε την τότε δουλειά των δυο να την κάνει ο Ρόνι Λόπεζ, αλλά χρειάζεται υπομονή και πολλά ματς. Όμως το πιο βασικό είναι ότι υπάρχει πλέον ο Εμβιλά (και ευτυχώς): ο Γάλλος κάνει άλλες δουλειές από αυτές που έκανε ο Γκιγιέρμε. Αλλά δεν πατάει όλο το γήπεδο για να κάνει το 4-3-3 να λειτουργήσει.

Είναι κατόρθωμα

Η παρουσία του Ολυμπιακού στον εφετινό όμιλο του Γιουροπα λιγκ δεν ήταν ούτε καλή, ούτε κακή: έκανε τη δουλειά κι έμεινε δεύτερος πίσω από μια ομάδα που ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις της αήττητη. Αν η Αϊντραχτ υπήρχε μεταξύ των οκτώ πιθανόν αντιπάλων του τώρα, πιστεύω διάφοροι θα έγραφαν ότι είναι προσιτός αντίπαλος κτλ. Εγώ πάλι λέω ότι ο Ολυμπιακός χρειάζεται προσγείωση: το ότι βλέπουμε τις ομάδες στην τηλεόραση δεν σημαίνει ότι είναι όλες ίδιες. Όταν ο δεύτερος του πρωταθλήματος (και με σοβαρές πιθανότητες να το κατακτήσει) αποκλείεται στα προκριματικά του UΕFΑ Conference League δεν μπορεί ο πρωτοπόρος του να πιστεύει πως κάπου θα βρει ομάδες του χεριού του. Το ότι παίζει κάθε χρόνο ευρωπαϊκό ματς Φεβρουάριο, ενώ αγωνίζεται σε αυτό το πρωτάθλημα, είναι κατόρθωμα…