Πέντε ελληνικές ομάδες πέφτουν στη μάχη των προκριματικών των ευρωπαϊκών διοργανώσεων αυτό το διήμερο. Από τους πέντε, οι τρεις, ο ΠΑΟΚ, η ΑΕΚ και ο ΠΑΟ δηλαδή, έχουν ένα μικρό αβαντάζ μετά τα πρώτα ματς: ο ΠΑΟΚ πήρε μια ισοπαλία με 1-1 από τον Αγιαξ, η ΑΕΚ δεν έχασε στη Γαλλία από τη Σεντ Ετιέν (0-0) και ο ΠΑΟ κέρδισε 1-0 την ΑΙΚ. Ανησυχώ για όλους, αλλά λίγο περισσότερο για αυτούς που παίζουν εντός έδρας, γιατί ένας αποκλεισμός εντός έδρας συνήθως διώχνει κόσμο: στην Τούμπα και στο ΟΑΚΑ θα πάει κόσμος πολύς. Ελπίζω όλες οι ελληνικές ομάδες να παίξουν για να κερδίσουν, γιατί είναι ο ευκολότερος δρόμος για να προκριθούν. Και να μην παίξουν για να κρατήσουν το μηδέν, που πιστεύω πως είναι μια ιδέα που στο κεφάλι, πριν αρχίσουν τα ματς, έχουν όλοι: και παίκτες και προπονητές και οπαδοί και δημοσιογράφοι.
Να απαγορευτεί η φράση
Πριν χρόνια είχα γράψει ότι για να έχουμε ένα καλύτερο ποδόσφαιρο πρέπει να απαγορευτούν μερικές φράσεις: μια είναι το «να κρατήσουμε το μηδέν». Το «να κρατήσουμε το μηδέν», που πολύ συχνά σημαίνει ότι παίζουμε για το 0-0, αποτελεί κατάργηση του ίδιου του ποδοσφαίρου: οδηγεί σε ένα άλλο παιγνίδι. Σε όλα τα ομαδικά σπορ η άμυνα είναι σπουδαία – ίσως και σπουδαιότερη από την επίθεση. Η άμυνα διδάσκεται ευκολότερα, χαρίζει αυτοπεποίθηση, λειτουργεί ως πρώτης τάξης μαγιά για ηρωϊσμούς που σε όλους αρέσουν, αλλά πρέπει να είναι εργαλείο κι όχι σκοπός. Ο σκοπός στο ποδόσφαιρο πρέπει να είναι το να κερδίσεις κι όχι το να κρατήσεις το μηδέν. Το παίζω για να κρατήσω το μηδέν οδηγεί στο δεν παίζω, αρκεί να μην παίζει κι ο αντίπαλος. Κι αυτό συνήθως γίνεται ο λόγος αποκλεισμών στην έδρα σου: όταν το σχέδιο που προβλέπει τη μη παραβίαση της εστίας σου καταρρεύσει, ακολουθεί συνήθως η πλήρης κατάρρευση καθώς δεν ξέρεις ποια τι να κάνεις.
Το σημείο μηδέν το 2013
Το 2013 ήταν το σημείο μηδέν στη λογική του «να κρατήσουμε το μηδέν». Οι ελληνικές ομάδες έπαιζαν για αυτό κυρίως στην έδρα τους και τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά. Είχαν παίξει καλοκαιριάτικα οκτώ ματς: τέσσερα η Ξάνθη, τέσσερα ο ΠΑΟΚ, δυο ο Αστέρας και δυο ο Ατρόμητος. Σε αυτά τα οκτώ ματς είχαν καταφέρει το εξής απίστευτο: δεν κέρδισε καμία ομάδα εντός έδρας! Το σύνολο των εντός έδρας βαθμών που έκαναν οι ελληνικοί σύλλογοι τότε ήταν μόλις 1 βαθμός: απίστευτο κι όμως αληθινό! Η Ξάνθη είχε χάσει εντός από τη Λίνφιντ και την Σταντάρ Λιέγης, ο ΠΑΟΚ από τη Μέταλιστ και τη Σάλκε, ο Ατρόμητος από την Αλκμααρ και μόνο ο Αστέρας είχε φέρει μια ισοπαλία με την Ραπίντ (με 1-1) γεγονός που υπήρξε ο βασικός λόγος του αποκλεισμού του. Οι ίδιες αυτές ομάδες εκτός έδρας έκαναν 8 βαθμούς: θυμάμαι ότι αυτή η επίδοση ήταν μια από τις καλύτερες τότε σε ολόκληρη την Ευρώπη από τους εκπροσώπους μιας χώρας! Η Ξάνθη είχε προκριθεί με εκτός έδρας νίκη επί της Λίνφιλντ, ο ΠΑΟΚ έμεινε αήττητος στην Ουκρανία και στο Γκιζελκίρχεν, ο Ατρόμητος παραλίγο να ανατρέψει το εις βάρος του 1-3 και να προκριθεί στην Ολλανδία με την Αλκμααρ. Όχι μόνο: ακόμα οι ήττες των ελληνικών ομάδων εκτός έδρας είχαν έρθει μετά από αξιοπρεπέστατες εμφανίσεις. Η Ξάνθη δεν ήταν στο Βέλγιο χειρότερη από τη Σταντάρ και είχε χάσει 2-1, ενώ ο Αστέρας είχε δεχτεί το τρίτο γκολ στη Βιέννη, ενώ πίεζε για να ισοφαρίσει και να προκριθεί. Είχε και δοκάρι.
Εχασε δυο προκρίσεις στην έδρα του
Τα δυο επόμενα χρόνια το πράγμα κάπως ισορρόπησε γιατί το 2014 ο Αστέρας έκανε τρεις προκρίσεις με εντός έδρας νίκες – πράγμα που έκανε και ο ΠΑΟΚ πέρυσι. Όμως και πάλι συνολικά τα εντός έδρας ματς παρέμειναν σπαζοκεφαλιές, όταν οι ομάδες μας έμπαιναν στη λογική του να κρατήσουμε το μηδέν. Ο ΠΑΟ κράτησε το μηδέν στο Βέλγιο με τη Σταντάρ το 2014 κι αποκλείστηκε στην Αθήνα. Όταν βρέθηκε στους ομίλους του Γιουρόπα λιγκ στην Αθήνα δεν κέρδισε την Εστορίλ και πέρυσι στη Λεωφόρο έπαθε το κάζο από την Καμπάλα. Ο ΠΑΟΚ πέρυσι στους ομίλους του Γιουρόπα λιγκ δεν κέρδισε καμία ομάδα στην Τούμπα, ενώ κέρδισε την Ντόρτμουντ στη Γερμανία! Κι ο Ολυμπιακός, την χρονιά που έκανε ίσως την πιο μεγάλη του εκτός έδρας ευρωπαϊκή νίκη (στο Εμιρτετς κόντρα στην Αρσεναλ), έχασε δυο προκρίσεις στο Καραϊσκάκη – μια με τους Κανονιέρηδες και μια με την Αντερλεχτ.
Κατάρες που εμφανίστηκαν μετά
Κάποτε οι ελληνικές ομάδες στην Ευρώπη θεωρούνταν ομάδες έδρας. Όταν σε μια μεγάλη ευρωπαϊκή ομάδα προέκυπτε μια ελληνική, είτε σε φάση νοκ άουτ, είτε σε φάση ομίλων, άκουγες πάντα ότι από την Ελλάδα είναι δύσκολο να περάσεις: ο Μπονιμπέρτι έλεγε στο Μάνο Μαυροκουκουλάκη ότι το Γιουβέντους – Παναθηναϊκός ήταν ευρωπαϊκό ντέρμπι! Το Καραϊσκάκη ήταν απόρθητο φρούριο για κάποια χρόνια, αλλά και στη Ριζούπολη ο Ολυμπιακός είχε βάλει στη Λεβερκούζεν έξι γκολ. Ο ΠΑΟ είτε στο ΟΑΚΑ, είτε στη Λεωφόρο κέρδιζε την Γιουβέντους, την Πόρτο και τη Μπαρτσελόνα, ενώ διάφορες ομάδες από την Ανατολική Ευρώπη και την Σκανδιναβία (Λέγκια, Στεάουα, Ρόζενμποργκ, Γκέτεμποργκ κτλ) έχαναν από το αεροδρόμιο. Η ΑΕΚ στο ΟΑΚΑ έχει τις δυο μοναδικές της νίκες στο Τσάμπιονς λιγκ (με Μίλαν και Λιλ), ενώ κι ο ΠΑΟΚ στην Τούμπα γονάτιζε ομάδες όπως η Αρσεναλ και τρόμαζε την Ατλέτικο Μαδρίτης και την Νάπολι του Μαραντόνα. Για να μη θυμηθώ τον Αρη που κέρδισε την Ατλέτικο, συνέτριψε τον Ερυθρό Αστέρα κι απέκλεισε κάποτε την Σαραγόσα με τη δύναμη του Βικελίδης, από το οποίο δεν πέρασε ούτε η Ρόμα μολονότι έπαιξε με ένα Αρη που βρίσκονταν στη Β Εθνική. Συνήθως όλες αυτές οι επιτυχίες των ομάδων μας οφείλονταν στο ότι όλοι ζούσαν για το μεγάλο θρίαμβο της μιας βραδιάς – όλοι αισθάνονταν μπροστά στο κοινό τους την υποχρέωση να παίξουν για να κερδίσουν. Τα «παίζουμε για τα μηδέν», οι «επαγγελματικές νίκες», η «σωστή τακτική που εγκλώβισε τον αντίπαλο» είναι κατάρες που στο ελληνικό ποδόσφαιρο εμφανίστηκαν μετά.
Που τόσο τους αρέσει
Οι ελληνικές ομάδες δεν μπορούν να κερδίσουν ευρωπαϊκά τρόπαια: δεν έχουν ούτε θα έχουν ποτέ το μπάτζετ που η περίσταση απαιτεί. Αλλά μπορούν να φτάνουν σε προκρίσεις που να δίνουν χαρά στον κόσμο τους: αυτό είναι το μάξιμουμ. Οι θρίαμβοι της μιας βραδιάς πρέπει αυτές τις δυο μέρες να είναι ο στόχος και των πέντε. Αν, ειδικά ο ΠΑΟΚ και η ΑΕΚ που έχουν μπροστά τους την πιθανότητα να αποκλείσουν ομάδες με όνομα και ιστορία, δεν εκμεταλλευτούν την έδρα τους, ας ζητήσουμε από το Θόδωρο Θεοδωρίδη, του χρόνου όλες οι ελληνικές ομάδες το καλοκαίρι να παίζουν μόνο εκτός έδρας ματς. Ωστε ακόμα και παίζοντας «φτου ξελευτερία» να κρατάνε και το μηδέν, που τόσο τους αρέσει...
