Περιμένοντας τις ρεβάνς των ελληνικών ομάδων στα ευρωπαϊκά προκριματικά θέλω να μοιραστώ μια παρατήρηση: αυτά τα καλοκαιρινά προκριματικά έχουν εξελιχτεί σιγά σιγά σε τεράστιο και πραγματικό μπελά για τους προπονητές των ελληνικών ομάδων. Αν καλοκαιριάτικα γνωρίσουν ένα αποκλεισμό, ακόμα κι αν έχουν μόλις αναλάβει μια ομάδα, η θέση τους γίνεται αυτόματα επισφαλής – αν δεν απολυθούν κι αμέσως. Αλλά κι αν πάρουν προκρίσεις αυτό σπανίως το πιστώνονται.

Αλίμονο αν αρχίσουν  συζητήσεις

Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς είχε ξεκινήσει την καριέρα του στον Ολυμπιακό με ένα οδυνηρό αποκλεισμό από την Φερενσβάρος. Ο Ερνέστο Βαλβέρδε, την πρώτη φορά που ήρθε στον Ολυμπιακό, είδε την ομάδα του να αποκλείεται καλοκαιριάτικα από την Ανόρθωση. Ο Σωκράτης Κόκκαλης δεν είχε κανένα πρόβλημα να αλλάζει προπονητές – μπορούσε να αλλάξει και τρεις μέσα στην σεζόν χωρίς πολλές σκέψεις. Αλλά αυτούς δεν τους πείραξε. Ηταν οι καιροί που στον προπονητή δινόταν ένα πλήθος από δικαιολογίες για ένα καλοκαιρινό αποκλεισμό: η πιο συνηθισμένη δικαιολογία ήταν ότι η ομάδα του δεν είναι έτοιμη, μια άλλη ότι οι μεταγραφές άργησαν κτλ. Σε μερικές περιπτώσεις τα κριτήρια της καλοκαιρινής στήριξης είναι κομμάτι παράξενα, αλλά παλιά τουλάχιστον υπήρχαν. Ο Ρασβάν Λουτσέσκου πχ μόλις ανέλαβε τον ΠΑΟΚ γνώρισε ένα αποκλεισμό στο Γιουρόπα λιγκ από την πρωτάρα στις ευρωπαϊκές διοργανώσει Εστερσουντ, αλλά κανείς δεν του τον χρέωσε. Ο προκάτοχός του που λίγοι θυμούνται, ο Αλεξάντερ Στανόγεβιτς, είχε απολυθεί καλοκαιριάτικα με συνοπτικές διαδικασίες.

Συμπεράσματα καταδίκες 

Ενδεικτικά αναφέρω πως καλοκαιριάτικα πλήρωσαν καλοκαιρινούς αποκλεισμούς προπονητές όπως ο Πέδρο Μαρτίνς, ο Βίτορ, κι ο Εβαντ Λίνεν, που έφυγαν από τον Ολυμπιακό, ο Καρντόζο που επί της ουσίας απολύθηκε εξαιτίας του αποκλεισμού της ΑΕΚ από την Τραμπζονσπόρ το 2019, ενώ ο Μάριο Μπερέτα στον ΠΑΟΚ δεν πρόλαβε καν να αποκλειστεί: τον έδιωξε ο Θοδωρής Ζαγοράκης μετά από 32 μέρες για να μην μπει σε κίνδυνο η παρουσία της ομάδας στους ομίλους του Γιουρόπα λιγκ – ο Ζαγόρ είχε τρομάξει από τις εμφανίσεις στα φιλικά.

Ωστόσο το πιο ενδιαφέρον είναι κάτι άλλο: ότι σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και οι προκρίσεις δεν αλλάζουν την μοίρα των προπονητών, τουλάχιστον αν δεν είναι θεαματικές. Ο Τιμούρ Κετσπάγια δουλεύοντας για τον Ολυμπιακό προκρίσεις καλοκαιριάτικα πήρε δυο: δεν του αρκούσαν για να φτάσει στα Χριστούγεννα. Ο Φερνάντο Σάντος το 2016 είχε αποκλείσει με τον ΠΑΟ την Λίτεξ Λόβετς περιπετειωδώς: μάλλον ο τρόπος που προκρίθηκε μέτρησε τελικά εναντίον του. Ο Αλόνσο πέρυσι στον πάγκο του έχασε μια πρόκριση από τον Αγιαξ στα πέναλτι (με νίκη στο Αμστερνταμ) και πήρε μια από την Λανς με ανατροπή: όλα αυτά ξεχάστηκαν πολύ γρήγορα. Στον Κάρλος Κορμπεράν δεν αρκούσαν για να εδραιωθεί στον πάγκο του Ολυμπιακού δυο πολύ δύσκολες προκρίσεις με την Σλόβαν Μπρατισλάβας και τον Απόλλωνα Λεμεσού: το συμπέρασμα ότι τον έσωσε ο Βατσλίκ ήταν καταδικαστικό. Το ίδιο συνέβη και με τον Ντιέγκο Μαρτίνεθ: η δύσκολη πρόκριση με την Γάνδη δημιούργησε περισσότερο αμφιβολίες παρά ενθουσιασμούς.

Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι αυτό που έγινε πέρυσι με τον Ματίας Αλμέιδα και μερίδα οπαδών της ΑΕΚ. Το σοκαριστικό του αποκλεισμού από την Νόα έσωσε τον προπονητή: η ευθύνη για κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να είναι αμειγώς δική του. Αλλά την ίδια στιγμή ο αποκλεισμός αυτός ήταν κάτι σαν σκελετός στη ντουλάπα: εμφανιζόταν όλη την σεζόν για να στηρίξει κάθε συζήτηση περί αδυναμιών του κόουτς κτλ.   

Μένουν μέχρι να φύγουν

Οι αποκλεισμοί καταδικάζουν και οι προκρίσεις δεν αντιμετωπίζονται καλοκαριάτικα ως επιτυχίες αν σε κάθε περίπτωση προκαλούν συζητήσεις για την επάρκεια του προπονητή: οι συζητήσεις είναι στα χρόνια των Social Media κομμάτι χειρότερες από τα αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα καλοκαιριάτικα δημιουργούν κυρίως μια εντύπωση: τα επίσημα ματς που μια ελληνική ομάδα έχει δώσει μέχρι την έναρξη του πρωταθλήματος είναι λίγα και δεν προσφέρονται για να υπάρχουν στέρεα συμπεράσματα – οι ομάδες συχνά είναι ακόμα ασχημάτιστες. Αλλά όπως λένε και οι Αμερικάνοι «δεν υπάρχει ποτέ δυνατότητα να έχεις μια δεύτερη ευκαιρία για μια πρώτη εντύπωση» και η πρώτη εντύπωση καλοκαιριάτικα, όσο κι αν βασίζεται σε συγκυρίες, είναι σημαντική για τις συζητήσεις – ειδικά αν προκαλεί αμφιβολίες. Ενας καλοκαιρινός αποκλεισμός είχε στοιχίσει και στον Ιβάν Γιοβάνοβιτς όταν δούλευε στον ΠΑΟ: ο αποκλεισμός από την Μπράγα στις λεπτομέρειες είχε δημιουργήσει εντός της ομάδας την αμφιβολία για το αν ο καλός Ιβάν μπορεί να διαχειριστεί ματς στα οποία κρίνονται όλα. Όχι τυχαία ο σέρβος απολύθηκε λίγους μήνες αργότερα μετά από τον αποκλεισμό από την Μακάμπι Χάιφα στο Γιουρόπα λιγκ.   

Υπάρχει και κάτι ακόμα που δείχνει την κακή νοοτροπία με την οποία οι διοικήσεις των ομάδων αντιμετωπίζουν τα προκριματικά: όλες δεν μπορούν να κάνουν κατανοητή την δυσκολία τους πιθανότατα γιατί πιστεύουν πως μεγάλη δυσκολία σε αυτά δεν υπάρχει. Παρά τους οδυνηρούς αποκλεισμούς που κατά καιρούς είχαν όλοι, όλοι πιστεύουν πως τα ευρωπαϊκά καλοκαιρινά προκριματικά είναι μια απλή διαδικασία – ότι καμία πρόκριση δεν είναι τίποτα περισσότερο από υποχρέωση. Την δυσκολία των διοικήσεων να δημιουργήσουν το απαραίτητο κλίμα αγωνιστικού συναγερμού που η περίσταση απαιτεί την πληρώνουν καλοκαιριάτικα κυρίως οι προπονητές. Κάπως έτσι φτάνουμε στο παράδοξο να θεωρείται στήριξη προπονητή το ότι δεν απολύθηκε ένα μήνα μετά την έναρξη της προετοιμασίας. 

Καθαρή τύχη

Σήμερα δεν ξέρω αν ο Μπάγεβιτς και ειδικά ο Βαλβέρδε θα την γλύτωναν μετά από τους κάποτε δικούς τους ευρωπαϊκούς αποκλεισμούς. Σήμερα ο Βαλβέρδε είναι ο πρώην προπονητής της Μπαρτσελόνα κι ο προπονητής που επί των ημερών του ο Ολυμπιακός έπαιξε σπουδαίο ποδόσφαιρο: το καλοκαίρι του 1998 ήταν ένας πρωτάρης στην Ελλάδα, ένα στοίχημα του Κόκκαλη – ό,τι δεν είχε απολυθεί μετά τον αποκλεισμό από την Ανόρθωση μοιάζει ακόμα αξιοπερίεργο καθώς γκρίνιες υπήρχαν. Πιθανότατα τον έσωσε τότε ότι δεν υπήρχαν social media. Aν υπήρχαν, με τόσο που ασχολούνται οι διοικήσεις με το vox popolus, δύσκολα ο καλός Ερνέστο θα την έβγαζε καθαρή. 

Αυτή την εβδομάδα θα παίξουν ο ΠΑΟ με την Ρέιτζερς, ο Αρης με την Αράζ, η ΑΕΚ με την Χάποελ Μπερσεβά. Την επόμενη μπαίνει στο χορό και ο ΠΑΟΚ που θα αντιμετωπίσει την Βόλφσμπεργκερ από την Αυστρία. Οι ελληνικές ομάδες θα παίξουν για να πάρουν προκρίσεις. Οι προπονητές τους για να αποφύγουν συζητήσεις. Αδικες εντελώς. Και για αυτό διαβρωτικές. Ακόμα και για το πρωτάθλημα που υπάρχει μπροστά. To οποίο θυμίζω πως δεν το έχει κερδίσει ομάδα που άλλαξε προπονητή, έστω και καλοκαιριάτικα, εδώ και χρόνια...