Μετά τον Κριστιάνο Ρονάλντο αποχαιρέτησε το Τσάμπιονς λιγκ και η πρώην ομάδα του – η Γιουβέντους που τον άφησε να φύγει «χρεώνοντάς» του σχεδόν προσωπικά δυο προηγούμενους ανάλογους αποκλεισμούς, ένα από την Λιόν το 2020 κι ένα από την Πόρτο πέρυσι. Εχω μεγάλη περιέργεια να δω σε ποιον θα χρεωθεί ο εφετινός αποκλεισμός: πιθανότατα στον Μαξ Αλέγκρι. Που ένα και μόνο λάθος έκανε: γύρισε στη Γιούβε ίσως γιατί το «επιστροφές καταστροφές» δεν το ξέρει. Θα το μάθει, αλλά κομμάτι αργά.
Τα είδα τα σημάδια
Στην ιστορία του ποδοσφαίρου έχουν συμβεί τα πάντα, οπότε λογικά θα υπάρχουν και περιπτώσεις προπονητών που γύρισαν σε μια ομάδα και κατάφεραν να κάνουν σπουδαία πράγματα – πράγματα που να θυμίζουν όσα πέτυχαν στο πρώτο τους πέρασμα. Εύκολα μου έρχονται στο μυαλό ο Γιουπ Χάινκες στην Μπάγερν, ο Μουρίνιο που έβγαλε την Τσέλσι πρωταθλήτρια και στο δεύτερο πέρασμά του από το Λονδίνο, o Μαρτσέλο Λίπι που επιστρέφοντας στην Γιούβε το 2001 την ξαναπήγε στον τελικό του Τσάμπιονς λιγκ το 2003. Αλλά νομίζω πως αυτοί είναι εξαιρέσεις σε ένα κανόνα που λέει ότι όποιος γυρίζει σε μια ομάδα, όσο αγαπητός κι αν είναι, τα πάει χειρότερα. Για ένα λόγο απλό: γιατί ο πρώτος χωρισμός πάντα αφήνει σημάδια.
Οποιος επιστρέφει βλέπει την επιστροφή του ως δικαίωση: νοιώθει επιτυχημένος πριν καν ξεκινήσει να δουλεύει γιατί έχει υποχρεώσει το αφεντικό να τον ξαναφωνάξει δηλαδή να παραδεχτεί δημοσίως το λάθος του. Αλλά αυτό δεν είναι η καλύτερη βάση για μια παραγωγική συνεργασία: στα σπορ τη δικαίωση πρέπει να την φέρνουν τα αποτελέσματα και η πρόοδος: όλα τα άλλα είναι λανθασμένες προσεγγίσεις. Στη δε περίπτωση του Αλέγκρι είναι φανερό πως η επιστροφή του συνοδεύτηκε και από ένα δικό του συμβιβασμό: δεν γύρισε με τους όρους του, αλλά απλά για να βοηθήσει τη διοίκηση της Γιουβέντους να αποδείξει πως το υλικό που πέρυσι απέτυχε, είναι καλό. Ετσι παρουσιάζει από την αρχή της σεζόν μια ομάδα εντελώς ανορθόδοξη – χωρίς πχ ένα κόφτη της προκοπής, με ακραία μπακ μετριότατα, με στόπερ που πρέπει να παίζουν γιατί πληρώθηκαν πολύ (Ντε Λιχτ, Ντανίλο) ή γιατί «αγαπούν την ομάδα» (Ρουγκάνι) και με κυνηγούς που πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να μείνουν στην ενδεκάδα για να μην πέσει η αξία τους – η περίπτωση του Μοράτα που αγωνιζόταν σαν έξω αριστερά (!) είναι ενδεικτική. Η Γιούβε που είδαμε χθες ήταν ένα κατασκεύασμα ανέμπνευστο – μια ομάδα που έμοιαζε χωρίς προπονητή. Γιατί; Γιατί η κατασκευή της είναι η επιτομή της απλοϊκότητας: ψάχνουν τρόπο να βάζουν τους καλούς, δηλαδή όσους πλήρωσαν πολλά.
Οι απλοϊκές λύσεις
Στρυμωγμένη από μεγάλα οικονομικά προβλήματα (που θα γίνουν τώρα μεγαλύτερα) η διοίκηση Ανιέλι που οραματίζεται κλειστές ευρωπαϊκές λίγκες μήπως και βρει χρήματα, προσπάθησε φέτος να μειώσει το ρίσκο – δηλαδή να πάει - τρόπο τινά - στα σίγουρα. Αφησε τον Ρονάλντο (μοιράζοντας στον κόσμο την άποψη πως αυτός έφταιγε για τις ευρωπαϊκές αποτυχίες), έφερε πίσω τον Αλέγκρι (που παραμένει ο τελευταίος που κατέκτησε το πρωτάθλημα) κι έσπασε τον κουμπαρά για να αγοράσει τον Βλάχοβιτς τον Ιανουάριο. Αλλά αν ο καλός Αλέγκρι κακώς έφυγε το 2019 (είναι άδικο να διώχνεις ένα προπονητή που έχει πάρει πέντε πρωταθλήματα στη σειρά…), δεν ήταν ποτέ βέβαιο πως θα μπορούσε τώρα να φτιάξει μια ομάδα από την αρχή και σε χρόνο ρεκόρ – μάλλον ξέχασαν πως την πρώτη φορά παρέλαβε μια έτοιμη Γιούβε από τον Αντόνιο Κόντε. Κι αν από την άλλη αρκούσε να ξοδέψεις κάτι εκατομμύρια για να αγοράσεις ένα καλό παίκτη από το ιταλικό πρωτάθλημα (αλλά με μηδενική παρουσία στην Ευρώπη) όπως ο Βλάχοβιτς για να κερδίσεις το Τσάμπιοςν λιγκ, νομίζω θα το έκαναν όλοι. Τι θέλω να πω; Πως οι απλοϊκές λύσεις καμιά φορά είναι οι καλύτερες. Αλλά σε ένα ποδόσφαιρο πολύ σύνθετο πια, καμιά φορά είναι κι ο ευκολότερος δρόμος προς την καταστροφή.
Ο ανταγωνισμός των μέτριων
Ο αποκλεισμός της Γιουβέντους καταρρίπτει και την περίφημη εκείνη θεωρία που λέει ότι για να διακριθούν στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις οι ομάδες μιας χώρας πρέπει το πρωτάθλημα της να είναι ανταγωνιστικό – να το διεκδικούν δηλαδή πολλές ομάδες. Το Καμπιονάτο είναι η απόδειξη ότι τίποτα τέτοιο δεν ισχύει. Τα δυο τελευταία χρόνια είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικό. Φέτος τρεις ομάδες (η Μίλαν, η Νάπολι και η Ιντερ) εναλλάσσονται στην κορυφή και η Γιουβέντους τις καταδιώκει. Και οι Ιταλοί για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά δεν έχουν ομάδα στα προημιτελικά του Τσάμπιονς λιγκ.
Η Γιουβέντους, όταν μερικά χρόνια πριν κέρδιζε το ιταλικό πρωτάθλημα πριν αυτό αρχίσει, αγωνίστηκε σε δυο τελικούς του Τσάμπιονς λιγκ: η ατυχία της είναι ότι σε αυτούς συνάντησε δυο υπερομάδες – μια από τις καλύτερες εκδοχές της Μπαρτσελόνα το 2015 στο Βερολίνο (με Νεϊμάρ, Σουάρες και φυσικά τον Μέσι σε τρομερά κέφια) και σίγουρα μια από τις καλύτερες ομάδες όλων των εποχών της Ρεάλ στο Κάρντιφ το 2017. Τους έχασε και τους δυο τελικούς εκείνη η Γιουβέντους, αλλά ήταν μια ομάδα πληρέστατη που έδειχνε στην Ευρώπη το γιατί στην Ιταλία κάνει περίπατο: είχε μια άμυνα με προσωπικότητες (Κιελίνι, Μπονούτσι αλλά και Μπαρτζάλι σήμερα δεν υπάρχουν) είχε τον Μπουφόν που όμοιός του δεν θα ξαναβγεί, είχε μερικά τρομερά χαρισματικά πιτσιρίκια (Ντιμπάλα, Πογκμπά, Μοράτα), αλλά είχε και κυνηγούς που στη βραδιά τους τρόμαζαν: ο Μάτζουκιτς έχει αγωνιστεί σε τελικό του μουντιάλ, ο Ιγκουαϊν έβαζε δεκάδες γκολ όπου κι αν αγωνίστηκε, ο Τέβες ήταν σταθερή αξία. Κυρίως εκείνες οι ομάδες του Αλέγκρι είχαν μέσους. Το 2015 υπήρχε ακόμα ο σοφός Πίρλο κι όταν σταμάτησε τον διαδέχτηκαν μέσοι σπουδαίοι όπως ο Πιάνιτς, ο Βιντάλ, ο σκληρός Κεντίρα. Το 2015 υπήρχε ο πολυσύνθετος Μαρκίζιο και μετά πρόσφερε ως χαφ ουκ ολίγα ο Ντάνι Αλβες. Σήμερα η Γιούβε έχει τον Αρτουρ και τον Ραμπιό, που ακόμα δεν έχω καταλάβει σε τι θέση παίζουν. Και πόνταρε το καλοκαίρι στο Λοκατέλι γιατί τον είδε να κάνει καλά ματς στην Εθνική Ιταλίας – δίπλα στον βιονικό Βεράτι μάλλον θα τα κατάφερνε ο καθένας.
Δεν υπάρχει Εμερι στην Ιταλία
Σήμερα η Γιουβέντους στο πολύ ανταγωνιστικό ιταλικό πρωτάθλημα, τρέχει ένα πολύ καλό σερί αλλά είναι μόλις τέταρτη: αν η Κυρία δεν κάνει περίπατο στην Ιταλία είναι αδύνατο να τα καταφέρει καλά στην Ευρώπη. Αυτό ισχύει για όλες τις ιταλικές ομάδες: δείτε την ιστορία τους στο Κύπελλο Πρωταθλητριών και στο Τσάμπιονς λιγκ. Τα περί ανταγωνισμού στο πρωτάθλημα, που τάχα μου βοηθά ομάδες να γίνουν καλύτερες είναι αστειότητες. Άλλωστε στην Ευρώπη φέτος και οι ανταγωνιστές της Γιούβε έκαναν μια τρύπα στο νερό. Η Ιντερ αποκλείστηκε κι αυτή στους 16 – πανηγύρισε μάλιστα την πρόκρισή της από τους ομίλους γιατί συνέβη για πρώτη φορά μετά από δέκα χρόνια. Η Μίλαν τα πήγε ακόμα χειρότερα: η επιστροφή της στο Τσάμπιονς λιγκ ήταν εφιάλτης. Αλλά και η Νάπολι στο Europa League δεν κατάφερε τίποτα: την διέσυρε η νέα και υπό κατασκευή Μπαρτσελόνα.
Ο ανταγωνισμός πολλών ομάδων στα πρωταθλήματα προκύπτει για ένα και μόνο συνήθως λόγο: γιατί όσοι τα διεκδικούν χαρακτηρίζονται από την ίδια μετριότητα. Πρόοδος υπάρχει μόνο σε μια περίπτωση: αν σε κάποιο πρωτάθλημα βρεθεί μια ή το πολύ δυο ομάδες που έχοντας ξεχωρίσει «τραβάνε» μαζί τους και τις υπόλοιπες, δηλαδή τις υποχρεώνουν να σοβαρευτούν, να τις αντιγράψουν, να επενδύσουν κτλ. Στην Ισπανία πχ το πρωτάθλημα είναι σπανίως ανταγωνιστικό: το κερδίζει ή η Μπαρτσελόνα ή η Ρεάλ και συνήθως χωρίς καν να πέσουν στο νήμα. Αλλά αυτές οι ομάδες πρωταγωνιστώντας στην Ευρώπη για δεκαπέντε χρόνια «τράβηξαν» μαζί τους τους πάντες! Ετσι η Βιγιαρεάλ πχ πέρυσι κέρδισε το Europa League και βρήκε θέση στο Τσάμπιονς λιγκ. Και χθες μολονότι έβδομη στην Ισπανία πέταξε έξω τη Γιουβέντους. Γιατί είναι ομάδα που παίζει δυο φορές το χρόνο με την Μπαρτσελόνα, την Ρεάλ Μαδρίτης και την Ατλέτικο – δηλαδή πραγματικές ομάδες του Τσάμπιονς λιγκ. Κι έχει κι ένα προπονητή που ξέρει τα νοκ άουτ ματς: ο Εμερι, που χθες πήρε το ματς με τρεις προσχεδιασμένες αλλαγές μετά το 65΄, έχει πολλά να μάθει σε πολλούς για το πώς μια ομάδα διακρίνεται στην Ευρώπη. Στους Ιταλούς κυρίως, που ένα προπονητή σαν αυτόν δεν έχουν κι ας κοροϊδεύουν τον εαυτό τους πως στο ανταγωνιστικό πρωτάθλημά τους έχουν τους καλύτερους…
