Η παγκόσμια επιτυχία του «The Last Dance», του δεκάωρου επικού ντοκιμαντέρ του ESPN για τον Μάικλ Τζόρνταν έδειξε κάτι: ότι ο κόσμος προτιμά τα ντοκιμαντέρ που είναι επικεντρωμένα σε ένα και μόνο πρωταγωνιστή. Πρόσφατα σε αυτή τη σειρά κυριακάτικων υποδείξεων για το τι μπορείτε να δείτε την περίοδο της καραντίνας σας είχα προτείνει μερικά αθλητικά ντοκιμαντέρ, όπως το «When we were kings» ή το «Ο Μαραντόνα στο Μεξικό» ή τα ντοκιμαντέρ για την Μπόκα και τη Ρίβερ, δυο ομάδες που μας είναι σχετικά άγνωστες. Επιστρέφω στο θέμα λόγω της επικαιρότητας του The Last Dance για να σας προτείνω δέκα προσωπογραφίες. Σαν του Τζόρνταν βέβαια όμοια δεν υπάρχει.
Εχουμε και λέμε:
10) Boris Becker: Der Spieler. Ο Μπόρις Μπέκερ έφτασε σε χρόνο ρεκόρ στην κορυφή του παγκόσμιου τένις κερδίζοντας το Γουίμπλετον στα 17 του, αλλά η ιστορία του δεν έχει μόνο θριάμβους. Ειδικά όσα του συμβαίνουν από τη στιγμή που σταμάτησε το τένις σε κάνουν να απορείς πως τόσο ιδιοφυείς αθλητές, μπορεί να έχουν τόσα πολλά και τόσο μεγάλα προβλήματα με τον εαυτό τους. Περισσότερο και από τον σούπερ παίκτη σε αυτή τη σκληρή και χωρίς γαρνιτούρα εξιστόρηση παρακολουθούμε τον άνθρωπο. Υπάρχει και στο Netflix.
9) Maradona by Kusturica. Από τα πολλά (τουλάχιστον τέσσερα) ντοκιμαντέρ που έχω δει για τον Μαροντόνα προτιμώ αυτό που από κάποιες πλευρές είναι το χειρότερο! Ο Εμιλ Κουστορίτσα, διάσημος σκηνοθέτης αλλά και μέγας ποδοσφαιρόφιλος, δεν κάνει ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Ντιέγκο ή για τα θεαματικά του κατορθώματα, αλλά για την τρελή αγάπη που έχει σε αυτόν – μια αγάπη που έχουν και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη. Με μουσική του Μάνου Τσάο κι αφήγηση δική του, ο Κουστορίτσα αντιμετωπίζει τον Μαραντόνα σαν μυθολογικό σχεδόν ήρωα, συζητά μαζί του ατελείωτα, δέχεται χωρίς ένσταση κάθε θέση του. Αν θες να δεις κάτι για το Μαραντόνα, τα θαύματα του και τις αδυναμίες του, μπορείς να δεις ένα ντοκιμαντέρ που είχε κυκλοφορήσει ένα χρόνο πριν με τον τίτλο «Ντιέγκο Μαραντόνα», σε σκηνοθεσία του Ασίφ Καπάντια. Αν θες να δεις μια ταινία αγάπης προτίμησε αυτή του Κουστορίτσα.
8) The Making of a Legend. Πίσω από τον μάλλον βαρύγδουπο αυτό τίτλο κρύβεται ένα ντοκιμαντέρ για τον Αντουάν Γκριεζμάν. Σκεφτόμουν ότι ο Γάλλος είναι μάλλον μικρός ακόμα για να γυριστεί κάτι για αυτόν, ώσπου ανακάλυψα πως έχουν γυριστεί δυο ντοκιμαντέρ (!) για χάρη του – αυτό είναι κάτι σαν συνέχεια του πρώτου που λέγεται «La Decisión», δηλαδή «Η απόφαση», και εξηγεί την απόφαση που πήρε το 2010 να παραμείνει στην Ατλέτικο Μαδρίτης. Παραγωγός και των δυο είναι ο ίδιος, που λέει μάλιστα ότι δανείστηκε την ιδέα από διάφορες ανάλογες δουλειές του Λε Μπρον Τζέιμς. Απευθύνεται σε όσους συμπαθούν τον Γάλλο – αυτοί σίγουρα περνούν ωραία. Υπάρχει στο Νetflix.
7) Bobby Robson: More Than a Manager. Κι εδώ περισσότερο από μια παρουσίαση των επιτυχιών του μεγάλου Μπόμπι έχουμε μια ωδή στον άνθρωπο που κέρδισε μια από τις σκληρότερες μάχες: τη μάχη με τον καρκίνο. Το ντοκιμαντέρ μιλά για πολλά – πρώτα από όλα για την εξαιρετική σχέση που είχε ο Ρόμπσον με τους τεράστιους παίκτες με τους οποίους δούλεψε. Κυρίως όμως αυτό που σου μένει είναι ότι το 1995 διαγνώστηκε με καρκίνο και του έδωσαν μάλιστα λίγους μήνες ζωής. Κι ο ίδιος όχι μόνο δεν τα παράτησε αλλά έγινε και προπονητής της Μπαρτσελόνα λίγους μόνο μήνες αργότερα. Κι αυτό το βρίσκεις στο Netflix.
6) Τhe Carter Effect. Το NBA μας έχει δώσει τεράστιες ιστορίας - μια από τις πιο γοητευτικές είναι κι αυτή του «Air Canada», του εκπληκτικού αυτού παίκτη που πάιζει μέχρι και σήμερα και στα 43 του (!) ίσως η πανδημία του στοιχίσει ένα σπουδαίο «αγώνα αντίο» στο σπορ που λάτρεψε. Η ταινία δεν στέκεται απλά στα τεράστια κατορθώματα του απίθανου Κάρτερ αλλά δείχνει πως η δική του επιτυχία επηρεάζει γενικά το μπάσκετ του Καναδά. Στην ταινία (όπως και στη ζωή του Κάρτερ) δεν υπάρχει τίποτα το τρομερά δραματικό – το αποτέλεσμα είναι κάτι που μοιάζει με παραμύθι, από αυτά που σου φτιάχνουν την διάθεση. Στο Netflix κι αυτό.
5) Ζidane, un portrait du 21e siècle. O Ντάγκλας Γκόρντον και o Φιλίπ Παρενό τον Απρίλιο του 2005 αποφασίζουν να καταγράψουν με 14 κάμερες όλα όσα κάνει ο Ζιζού σε ένα ματς της Ρεάλ Μαδρίτης με την Βιγιαρεάλ για το ισπανικό πρωτάθλημα. ΟΙ δυο λατρεύουν τον Γάλλο και ξέρουν και την τέχνη του μοντάζ. Ετσι μια σειρά από φάσεις στην διάρκεια του αγώνα (σημαντικές ή ασήμαντες) αναδεικνύουν την περσόνα του Ζιζού: αντιδράσεις, χειρονομίες, ποδοσφαιρικές επιλογές του κτλ πλαισιώνονται από ένα καταπληκτικό soundtrack. Προκύπτει ένα ντοκιμαντέρ που βλέπεται με ενδιαφέρον, χωρίς να είναι εύκολο να μιλήσει κανείς για αυτό.
4) Once in a billion. Οσο φανατικός κι αν είσαι με το αμερικάνικο μπάσκετ δύσκολα θα σου λέει κάτι το όνομα του Σάτμαν Σινγκ Μπαμάρα το όνομα του πρώτου Ινδού που έγινε draft στο ΝΒΑ! Η απίθανη αυτή ιστορία, (σχεδόν μυθιστορηματική), μας μιλάει για το όνειρο ενός 15χρονου παιδιού που με μόνο όπλο το μπόι του (είναι 2,18!) προσπαθεί να φτάσει στο ΝΒΑ μολονότι έχει γεννηθεί σε ένα μικρό χωριό μιας τεράστιας κατά τα άλλα χώρας που όμως δεν έχει καμία απολύτως παράδοση στο μπάσκετ. Κάποια στιγμή τσιμπιέσαι για το αν αυτά που παρακολουθείς στο Netflix είναι αληθινά.
3) A Life of Speed: The Juan Manuel Fangio Story. Τα δύο καλύτερα ντοκιμαντέρ για οδηγούς αγώνων είναι αυτά που σας είχα προτείνει την προηγούμενη φορά, δηλαδή τα ντοκιμαντέρ για τον Μακ Λάρεν και τον Αϊρτον Σένα – ειδικά αυτό το δεύτερο είναι μια αληθινή κινηματογραφική εμπειρία. Αλλά και τούτο εδώ που πρόσφατα εμφανίστηκε στο Νetflix έχει αυτή την παράξενη γλύκα της μυθοπλασίας, που όπου υπάρχει, δίνει στα ντοκιμαντέρ μια άλλη διάσταση. Ο Αργεντίνος Χουάν Μανουέλ Φάντζιο είναι ίσως ο πρώτος σταρ οδηγός στην ιστορία των μηχανοκίνητων και η προσωπογραφία του μας θυμίζει όλη την δεκαετία του ’50 μια εποχή που η δόξα στην Formula 1 κερδιζόταν με ρίσκα που είχαν να κάνουν με τη ζωή σου την ίδια.
2) Βασίλης Χατζηπαναγής. Στην Ελλάδα έχουν γυριστεί λίγα ντοκιμαντέρ – αν εξαιρέσει κανείς κάποιες φροντισμένες τηλεοπτικές παραγωγές της ΕΡΤ αλλά και της NOVA. Από οτιδήποτε έχει γίνει ξεχωρίζω αυτό για το Χατζηπαναγή που αρχικά κυκλοφόρησε σαν βιντεοκασσέτα κι αργότερα μετατράπηκε σε DVD: τα έχω και τα δυο. Δεν είναι η πιο φροντισμένη δουλειά και σίγουρα λείπουν πολλά που θα μπορούσαν να υπάρχουν και να αναδεικνύουν και την εποχή καλύτερα. Αλλά και μόνο που βλέπεις τον Βάσια εν δράσει αρκεί. Στις θολές εικόνες αυτού του ντοκουμέντου (μέρος του οποίου κυκλοφορεί στο Youtube) καταλαβαίνεις γιατί ο άνθρωπος έχει ακόμα και σήμερα φανατικούς πιστούς που δίκαια πιστεύουν πως τέτοια μπάλα δεν έχει ξαναπαίξει άλλος.
1) Ιverson. Ομολογώ ότι το ανακάλυψα στο Netflix χάρη στο The Last Dance και την ιστορία του πως αυτό γυρίστηκε. Σε αυτή αναφέρεται ότι ο Τζόρνταν έδωσε την συγκατάθεσή του γιατί αγαπάει αυτό το ντοκιμαντέρ για τον Αϊβερσον, που γυρίστηκε από τους παραγωγούς που επιμελούνται και το δικό του. Η αποκάλυψη αυτή με οδήγησε στο να το δω κι ομολογώ ότι ο Τζόρνταν έχει και σπουδαίο γούστο! Ο Αϊβερσον γίνεται μια τρομερή αφορμή για να θυμηθεί κανείς, όχι απλά ένα σπουδαίο παίκτη, αλλά και όλη την εποχή, την ποπ κουλτούρα της, τους ήρωές της κτλ. Κι όλα περιγράφονται με μια εικόνα που προκαλεί τελικά κι αρκετή συγκίνηση.
