Το τέλος του τίκι τάκα

Το τέλος του τίκι τάκα


Η αληθινή είδηση της χθεσινής μέρας είναι το τέλος της ισπανικής ηγεμονίας. Ο αποκλεισμός των Αγγλων και η πρόκριση των Ιταλών λάμπουν στη βιτρίνα της επικαιρότητας, αλλά η είδηση είναι ο επίλογος μιας μεγάλης ιστορίας.  

 

Ετοιμοι ήδη από το 2006

Οι Ισπανοί είχαν ποδοσφαιριστές ικανούς για μεγάλα πράγματα ήδη από το μουντιάλ του 2006. Είχαν περάσει με τρεις νίκες τον όμιλο παίζοντας σπουδαία μπάλα, είχαν πιτσιρικάδες με πολύ ταλέντο, είχαν ένα ηγέτη που λέγονταν Ραούλ, είχαν ένα πολύ καλό προπονητή, τον μακαρίτη Λουίς Αραγονιές, αλλά κάτι τους έλειπε: στους 16 έπεσαν στη Γαλλία του Ζιντάν και του Ανρί και αποκλείστηκαν. Γύρισαν το 2008 στα τελικά του Euro, πιο δυνατοί και πιο ώριμοι. Και πήραν τον πρώτο τίτλο της ιστορίας τους.  

Τον Αραγονιές, οι Ισπανοί το αποκαλούσαν «ο άγιος της Ορταλέτσα». Κυρίως γιατί γύρισε από τον άλλο κόσμο: το 1986 αναστήθηκε. Τότε είχε πάθει ένα βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο, που του είχε αφήσει βαριά ψυχικά νοσήματα – όλοι τον είχαν ξεγράψει. Συνήλθε και σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, ανέλαβε την αγαπημένη του Ατλέτικο Μαδρίτης, που τον εμπιστεύθηκε και κέρδισε μαζί του ένα κύπελλο το 1991: μιλούσε λίγο, αλλά προκαλούσε μια τεράστια συμπάθεια. Από τότε ο κόσμος στην Ισπανία τον ήθελε στην Εθνική ομάδα. Ο κόσμος καταλάβαινε ότι η συγκεκριμένη ομάδα για να ξεπεράσει την παραδοσιακή της ηττοπάθεια χρειάζονταν κάποιον που να μπορεί να δουλέψει πάνω στην ψυχολογία των παικτών κι ο Αραγονιές, που είχε γυρίσει από τον άλλο κόσμο, σίγουρα ήταν ένας τέτοιος τύπος.

Ο θρίαμβος του 2008

Το 2008 ο Αραγονιές έκανε δυο μεγάλες κινήσεις: απέκλεισε τον Ραούλ από την αποστολή και στο πρώτο ματς του τουρνουά κόντρα στους Ρώσους έκανε αλλαγή τον Φερνάντο Τόρες. Αποκλείοντας τον τότε άσο της Ρεάλ Μαδρίτης έστειλε στο γκρουπ ένα μήνυμα ότι αυτή τη φορά θα χρειαστεί πιστούς στρατιώτες κι όχι σταρ και αντικαθιστώντας τον φορ της Λίβερπουλ έδειξε ότι δε θα επιτρέψει να υπάρξουν στην ομάδα πριμαντόνες που να παίζουν για πάρτι τους. Αυτή την κίνηση την έκανε και στο κρίσιμο ματς με την Ιταλία, όταν άλλαξε και τον Τόρες και τον Βίγια: ο Αραγονιές πόνταρε στον εγωισμό των υπόλοιπων, έδωσε την μπακέτα στους Τσάβι και Σέννα, έδειξε ότι δεν υπάρχουν αναντικατάστατοι και είχε σε εγρήγορση τους χαρισματικούς επιθετικούς του πάντα. Στον τελικό, τότε κόντρα στους Γερμανούς, καθάρισε ο Τόρες, που παίζοντας στη Λίβερπουλ ήταν ένας από τους λίγους Ισπανούς διεθνείς, που είχε μεγαλουργήσει μακριά από τη χώρα του.  Ο Τόρες φεύγοντας από την Ατλέτικο για τη Λίβερπουλ απέκτησε εμπειρίες αλλά και το βλέμμα του κοσμοπολίτη που δεν είχαν ποτέ οι ερωτευμένοι με τις παραδόσεις της πόλης τους τοπικιστές Ισπανοί ποδοσφαιριστές. Το 2008 ο Τόρες ήταν ο καλύτερος ίσως Ευρωπαίος φορ καθώς συνδύαζε λατινικό τσαγανό, βρετανική αντίληψη για το ποδόσφαιρο και τις αξίες του και ταυτόχρονα κοσμοπολίτικη άνεση.

Η εποχή της Μπαρτσελόνα

Ο Αρταγονιές παρέδωσε στον Ντελ Μπόσκε μια ομάδα με νοοτροπία νικητή, αλλά ο Ντελ Μπόσκε ήταν ακόμα πιο τυχερός: μπορούσε να βασιστεί πλέον στο παιγνίδι της Μπαρτσελόνα του Γκουαρντιόλα, που στο μεταξύ έσπερνε τον πανικό στην Ευρώπη. Ο Αραγιονιές έπρεπε να χτίσει μια ομάδα, ο Ντελ Μπόσκε απλά να μεταφέρει στην Εθνική ένα δεδομένο και πολύ αποτελεσματικό παιγνίδι: το τίκι τάκα των Ισπανών έφερε ένα παγκόσμιο κύπελλο το 2010 κι ένα ακόμα Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα το 2012. Κυρίως δημιούργησε την αίσθηση μιας απίστευτης υπεροχής: από το 2008 έως το μουντιάλ του 2014 οι Ισπανοί είχαν σε τελικά μεγάλων διοργανώσεων μόνο μια ασήμαντη ήττα (από τους Ελβετούς στην πρεμιέρα του μουντιάλ της Νοτίου Αφρικής), ενώ περνούσαν τους ομίλους των προκριματικών κάνοντας επιδείξεις αποτελεσματικότητας. Μόνο το Confederation Cup δεν κέρδιζαν, αλλά ποιος ασχολείται;

Πέτυχε το αδύνατο   

Ο Ντελ Μπόσκε έμοιαζε να έχει πετύχει το αδύνατο: την απολύτως ιδανική συνύπαρξη παικτών της Μπαρτσα και της Ρεάλ Μαδρίτης – στο παγκόσμιο του 2010 έπαιζαν παίκτες μόνο από αυτές τις ομάδες. Το τίκι τάκα κατηγορούνταν από τους υπόλοιπους ως απλοϊκό και πληκτικό – η Mirror ειρωνικά είχε γράψει κάποτε ότι για να έχει ενδιαφέρον ας κάνουν τουλάχιστον το Μέσι Ισπανό, όμως οι Ισπανοί απαντούσαν σε αυτά ρίχνοντας τεσσάρες, όπως είχαν κάνει πχ στον τελικό του Euro του 2012 με τους Ιταλούς. Στην πραγματικότητα οι ασταμάτητες αλλαγές της μπάλας, το διάβασμα του ρήγματος της αντίπαλης άμυνας, οι διαγώνιες πάσες στα μπακ που έβγαιναν από το πλάι πατώντας περιοχή, η χρησιμοποίηση διάφορων (ψευτο) φόρ (όπως του Φάμπεργκας πχ) με στόχο να υπάρχει ένας ακόμα καλός χειριστής, ήταν πολύ αποτελεσματικά σκαρφίσματα απέναντι στα οποία σχεδόν κανείς δεν βρήκε απαντήσεις. Εκτός από τον ίδιο το χρόνο.

Ο κύκλος έκλεισε

Οι Ισπανοί απέτυχαν στο μουντιάλ της Βραζιλίας, αλλά μια αποτυχία δεν σημαίνει ότι κλείνει κι ο κύκλος. Ο κύκλος κλείνει, όταν το ποδόσφαιρο που παίζεις δεν είναι πια το ίδιο κι αυτό φάνηκε στη Γαλλία φέτος. Ο Ντελ Μπόσκε πήρε μαζί του αυτούς που πρωταγωνίστησαν στους θριάμβους, αφήνοντας έξω μόνο τον Τόρες, που παιδί του τίκι τάκα δεν ήταν. Πόνταρε στα 112 ματς του Ινιέστα, στα 102 του Σίλβα, στα 109 του Φάμπεργκας, στον Μπουσκέτς, στον Αλμπα - πόνταρε στις μνήμες τους, στη μνήμη του τρόπου που έκανε την ομάδα πανίσχυρη. Όμως η Ισπανία δεν είναι πια μια ομάδα με παίκτες που παίζουν όλοι σχεδόν στην Ισπανία, όπως ήταν το 2008, και το τίκι τάκα μετά τη φυγή του Γκουαρντιόλα και το αντίο του Τσάβι, του Πέδρο και του Βίγια δεν είναι ούτε καν σήμα κατατεθέν της Μπάρτσα: μην μπερδεύετε την κατοχή μπάλας με το απίστευτο εκείνο ποδοσφαιρικό φλιπεράκι, που για χρόνια παρακολουθούσαμε. Ο Ντελ Μπόσκε περίμενε ότι τα κουρασμένα παλληκάρια του θα ξαναθυμηθούν τον τρόπο, όμως στη Μπάρτσα παίζουν πια κάθετα για τον Νεϊμάρ και τον Σουάρες και αυτοί κι ο Μέσι είναι που κάνουν τη διαφορά – όπως συμβαίνει και στη Ρεάλ Μαδρίτης, δηλαδή με τους Μπεϊλ, τους Μπενζεμά και τους Ρονάλντο. Ο Ντελ Μπόσκε είχε στα χέρια του υλικό για μια νέα ομάδα: υπάρχει το γκρουπ της Ατλέτικο, ο Ιτσκο, ο Λούκας, ο Τιάγκο, ο Καθόρλα και άλλοι πολλοί, όμως αυτοί δεν παίζουν το ποδόσφαιρο, που ο κόουτς είδε να θριαμβεύει. Η Ισπανία έφυγε από το πανευρωπαϊκό νωρίς γιατί έμοιαζε παγιδευμένοι στις μνήμες της: συμβαίνει με όλες τις ομάδες που έχουν κερδίσει πολλά. Η νοσταλγία και η παρακμή είναι συνώνυμα.

Θα επανέρθουν; Κέρδισαν δυο Euro στη σειρά – ούτε οι Γερμανοί δεν το χουν πετύχει. Αν βρουν ένα νέο Αραγονιές, ικανό να χτίσει μια ομάδα που δεν θα βασίζεται στη Μπάρτσα ή στη Ρεάλ, ίσως και να τους δούμε πολύ δυνατούς σύντομα. Αλλά έχοντας ακόμα στα μάτια μου τις ασταμάτητες πάσες τους, την απίστευτη ικανότητα τους να παίζουν άμυνα κρατώντας τη μπάλα, τα γκολ τους μετά από επιταχύνσεις που κανείς δεν περίμενε, και την εκπληκτική χημεία του Τσάβι, του Ινιέστα, του Βίγια και του Τόρες, δεν είμαι πολύ αισιόδοξος…