Στη φάση των ομίλων πίστευα ότι τα καλά αποτελέσματα του Αγιαξ οφείλονται στην κεκτημένη ταχύτητα που απέκτησε περνώντας τρεις γύρους προκριματικών καλοκαιριάτικα. Γνωρίζοντας τους Ολλανδούς πίστευα πως η πορεία τους οφείλεται κυρίως στην ανάγκη τους να αντιδράσουν μετά τον διπλό αποκλεισμό που είχαν καλοκαιριάτικα ένα χρόνο πριν, όταν αποκλείστηκαν Αύγουστο μήνα και από τους ομίλους του Τσάμπιονς λιγκ (από την Νις) και από αυτούς του Γιουρόπα λιγκ (από τη Ρόζενμποργκ).
Είμαστε τυχεροί
Οι νίκες με την ΑΕΚ και την Μπενφίκα και τα καλά παιγνίδια της ομάδας του Ερικ Τεν Χαγκ κόντρα στην Μπάγερν Μονάχου πίστευα ότι οφείλονταν στον ενθουσιασμό που προκάλεσε η επιστροφή στους ομίλους του Τσάμπιονς λιγκ - ίσως και στην υποχρέωση της ομάδας να βγάλει τα χρήματα που ξόδεψε το καλοκαίρι κάνοντας κάτι που δεν συνηθίζει, δηλαδή ακριβές μεταγραφές. Η πρόκριση κόντρα στη Ρεάλ Μαδρίτης ομολογώ πως με άφησε με το στόμα ανοιχτό για τον τρόπο που ήρθε – και πάλι όμως μου φάνηκε ότι απλά ήταν η απόδειξη της κρίσης της Βασίλισσας. Αλλά βλέποντας το ποδοσφαιρικό σόου που έδωσαν οι Ολλανδοί χθες και την ευκολία με την οποία απέκλεισαν την Γιουβέντους του Ρονάλντο ομολογώ πως ντρέπομαι που δεν είχα καταλάβει την δυναμική τους: ζούμε μια ακόμα μεγάλη ιστορία του Αγιαξ στο Τσάμπιονς λιγκ, μια από αυτές που μόνο αυτός ξέρει να γράφει. Και είμαστε τυχεροί και εμείς που τέτοιες ολλανδικές ιστορίες έχουμε ζήσει και παλιότερα, αλλά κυρίως οι πιτσιρικάδες που μια τέτοια ζουν για πρώτη φορά: κάθε διάκριση του Αγιαξ στο ευρωπαϊκό στερέωμα δημιουργεί μια γενιά ποδοσφαιρόφιλων που μαθαίνουν να αγαπούν το ποδόσφαιρο ως παιγνίδι και όχι ως ξόδεμα εκατομμυρίων. Ο Ερικ Τεν Χαγκ και τα παιδιά του ήρθαν για να μας θυμίσουν ότι σε μια εποχή που όλα αγοράζονται, υπάρχει ακόμα περιθώριο να χτίσεις μια επιτυχία τιμώντας το ποδόσφαιρο. Και δείχνοντας πως ακριβώς αυτό πρέπει να παίζεται.
Διασταύρωση δυο σχολών σκέψης
Ο Αγιαξ είχε καταφέρει να αγωνιστεί σε ένα τελικό του Γιουτρόπα λιγκ και τρία χρόνια πριν – αλλά η τωρινή ομάδα του δεν έχει σχέση με εκείνη. Αυτός ο εφετινός Αγιαξ που διέλυσε τη Ρεάλ και έκανε κομμάτια τη Γιούβε είναι διασταύρωση δυο προηγούμενων σπουδαίων εκδόσεών του: του Αγιαξ του Κρόιφ του 1987, που κέρδισε το κύπελλο Κυπελλούχων κι ήταν η βάση της Εθνικής Ολλανδίας που βγήκε πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1988, και του Αγιαξ του Λουίς Φαν Γκααλ που εικοσιένα χρόνια πριν κέρδισε ένα Τσάμπιονς λιγκ κι αγωνίστηκε σε ένα τελικό ακόμα. Είναι μια ομάδα που στηρίζεται κατασκευαστικά στις αρχές του Κροιφ και κουβαλάει και πολλά από τη νοοτροπία της ομάδας του Φαν Γκααλ. Είναι μια ομάδα που παίζει για να κερδίσει κι όχι για να κρατήσει το μηδέν ή για να ακυρώσει τον αντίπαλο κτλ. Είναι δηλαδή μια αληθινή ολλανδική ομάδα.
Ο Κρόιφ που υπήρξε η συνείδηση και το καθηγητικό πνεύμα του ολλανδικού ποδοσφαίρου θα ενθουσιαζόταν από την προσέγγιση των δυο εκτός έδρας παιγνιδιών με τη Ρεάλ και την Γιουβέντους. Για τον Κρόιφ η αποτελεσματικότητα του ποδοσφαίρου στο οποίο πίστευε φαινόταν πάντα στα εκτός έδρας ματς. «Όταν υπάρχει η σωστή οργάνωση του παιγνιδιού, όταν κατεβαίνεις στο γήπεδο για να δείξεις τις αρετές σου κι όχι απλά για να κερδίσεις, όταν αναλαμβάνεις τον έλεγχο του αγώνα, το τελευταίο που σε ενδιαφέρει είναι το που ο αγώνας γίνεται. Αν είσαι μια ομάδα με αρχές και δουλεμένους τρόπους επίθεσης, αν οι παίκτες σου ξέρουν πως για να κερδίσουν πρέπει να φτάνουν πρώτοι στη μπάλα και να μην την χαρίζουν στον αντίπαλο ποτέ, ίσως είναι καλύτερο να αγωνίζεσαι εκτός έδρας: ο αντίπαλος δεν θα περιμένει να σε δει να παίζεις χωρίς φόβο και δεν θα κάνει άλλο από το να τρέχει πίσω από τη μπάλα, ελπίζοντας ότι θα σταματήσεις» έλεγε. Ο Κρόιφ θα ξετρελαινόταν χθες από κάποιες μεμονωμένες φάσεις ολλανδικού παιγνιδιού. Από το πρέσινγκ που κάνει ο Ζιγιέχ στο 80΄, όταν κλέβει τη μπάλα και μπαίνει στην περιοχή για να πετύχει ένα γκολ που ακυρώθηκε ως οφσάιντ, από την απόφαση του Τάντιτς να ψάξει τον Φαν Ντε Μπέικ κι όχι να εκβιάσει το σουτ στην εστία όταν βγαίνει στο 71΄ πλάγια απέναντι στον Σέζνι, από τις εναλλαγές της μπάλας ανάμεσα σε τρεις παίκτες στο ύψος της μεγάλης περιοχής της Γιούβε – εναλλαγές τόσο γρήγορες, που η μπάλα χάθηκε και από τον τηλεοπτικό φακό. Ο Κρόιφ θα καμάρωνε και γιατί αυτός ο Αγιαξ έχει πολλά παιδιά από τις Ακαδημίες του, παιδιά που έχουν μάθει αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε «ορθά διδαγμένο ποδόσφαιρο».
Όλα αυτά (ο Ντε Λιχτ, ο Ντε Γιόνγκ, ο Φαν Ντε Μπέικ, ο Μαζράουι, φυσικά και ο Μπλιντ) θα μπορούσαν να παίζουν στον Αγιαξ του Φαν Γκααλ γιατί είναι παιδιά που έχουν το χάρισμα να διαβάζουν τον αντίπαλο, να καταλαβαίνουν τις αδυναμίες του, να τον κερδίζουν παίζοντας κυρίως με το μυαλό του. «Δεν αρκεί να τρέχεις πιο πολύ και να παίζεις πιο δυνατά, αν δεν σκέφτεσαι και πιο γρήγορα» έλεγε ο Φαν Γκααλ. Αυτός εδώ ο Αγιαξ στην ταχύτητα της σκέψης δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία από τις ομάδες που βλέπουμε φέτος στο Τσάμπιονς λιγκ. Μέχρι τώρα μοιάζει να είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά από τον αντίπαλο του. Και βέβαια τρέχει κι απίστευτα: χθες στους έξι πρώτους σε τρεξίματα παίκτες στο γήπεδο η Γιούβε έχει ένα (τον Πιάνιτς) ενώ οι άλλοι πέντε ήταν του Αγιαξ. Πώς να μην κάνει ο πρέσβης της Ολλανδίας πάρτι στο γήπεδο;
Ανακαλύψεις και δικαιώσεις
Και μετά υπάρχει κι ένα ακόμα χαρακτηριστικό που μας θυμίζει τις μεγάλες μέρες της καταπληκτικής αυτής ομάδας: ότι παιγνίδι με παιγνίδι ανακαλύπτουμε και νέους ήρωες. Στα παιγνίδια του ομίλου ο Ντε Λιχτ, ο Ντε Γιόνγκ και ο Ταλιαφίγκο δικαίωσαν όλα τα καλά λόγια. Στα ματς με τη Ρεάλ ο Τάντιτς έκανε πράγματα που είχαμε να δούμε από τον καιρό του Ντένις Μπέργκαμπ. Με την Γιουβέντους ο Νέρες και ο Ζιχιέκ θύμισαν τον Μαρκ Οβερμαρς ενώ ο Φαν Ντε Μπέικ έμοιαζε να έχει κάνει ιδιαίτερα με τον Γιούρι Λιτμάνεν. Ο Αγιαξ φτάνει στον ημιτελικό με όλη του την ιστορική μεγαλοπρέπεια και όλες τις παραδοσιακές αρετές του. Για να κάνει τον κόσμο να αγαπήσει ένα ποδόσφαιρο που μεταμορφώνει σε σταρ τα παιδιά που δουλεύουν – πάντα στην ιστορία του έτσι συνέβαινε.
Το είχα γράψει πρώτη φορά στο Φίλαθλο το 1995 θαμπωμένος από τη νίκη με 5-2 του Αγιαξ του Λουίς Φαν Γκααλ κόντρα στην πανίσχυρη τότε Μπάγερν Μονάχου στον ημιτελικό του Τσάμπιονς λιγκ. Κακώς μιλάμε για ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο: αυτό των Ολλανδών είναι ολοκληρωμένο. Το ξαναβλέπουμε και φέτος αυτό το ολοκληρωμένο ποδόσφαιρο σε όλη του την λαμπρότητα. Ισως ο Αγιαξ δεν κερδίσει το Τσάμπιονς λιγκ: δεν τρέχει τίποτα – από τη στιγμή που κατορθώνει να γίνει η πρώτη ομάδα που φτάνει στα ημιτελικά έχοντας αγωνιστεί σε τρεις καλοκαιρινούς προκριματικούς, η χρονιά έτσι κι αλλιώς του ανήκει.
