Αν η ιστορία στο ποδόσφαιρο είναι μια σειρά από παιγνίδια που μαρτυρούν ότι κάτι έχει αλλάξει σε μια ομάδα (είτε προς το καλύτερο, είτε προς το χειρότερο) η χθεσινή νίκη του Παναθηναϊκού επί του ΠΑΟΚ στο ΟΑΚΑ, μια νίκη με 2-0 καθαρή και εύκολη, είναι ένα ιστορικό αποτέλεσμα. Είναι μια απόδειξη ότι ο κύκλος του Παναθηναϊκού των οικονομικών προβλημάτων και της λιτότητας έκλεισε οριστικά: ο ΠΑΟ έχει πάλι μια ομάδα αντάξια της ιστορίας του – μια ομάδα κανονική. Δεν σημαίνει αυτό ούτε ότι θα αποκλείσει τον ΠΑΟΚ στο κύπελλο, ούτε ότι είναι έτοιμος να διεκδικήσει το πρωτάθλημα: αυτά θα τα δούμε αργότερα. Αλλά για την ώρα παρακολουθούμε την επιστροφή του Παναθηναϊκού, δηλαδή την επιστροφή μιας ομάδας που παιγνίδια όπως το χθεσινό μπορεί να τα κερδίζει διαδικαστικά και απλά κι όχι κάνοντας ματς μεγάλου πάθους. Ο ΠΑΟ δεν ήταν ποτέ ιστορικά μια ομάδα που κέρδιζε με το μαχαίρι στα δόντια κτλ, ούτε έδινε ματς επιβίωσης. Η ικανότητα του ήταν αυτή που είδαμε ξανά χθες: να κυριαρχεί τακτικά, να κάνει τον όποιο αντίπαλό του να φαίνεται να κατώτερος, να επιβάλλεται χάρη σε ένα είδος υπεροχής που είχε να κάνει πάντα με τη νοοτροπία του. Αυτό τον Παναθηναϊκό, που τιμωρεί αμείλικτα τα λάθη και που κάνει τον αντίπαλό του να αναρωτιέται τι έπαθε, ξαναείδαμε χθες βράδυ. Καιρός ήταν.    

Εύκολα κι απλά σαν Παναθηναϊκός  

Ο ΠΑΟΚ κατέβηκε να παίξει στο ΟΑΚΑ με τον Παναθηναϊκό γνωρίζοντας πως αν κερδίσει ανεβάζει πάρα πολύ τις πιθανότητές του να τερματίσει στην πρώτη θέση στην κανονική διάρκεια της περιόδου. Ο ΠΑΟΚ έχει τεράστιο κίνητρο, αλλά αν κάποιος έβλεπε το ματς και δεν γνώριζε τη βαθμολογική θέση των ομάδων, θα κατέληγε στο συμπέρασμα πως ο υποψήφιος πρωταθλητής ήταν ο γηπεδούχος. Η ομάδα του Δώνη, ειδικά μετά τα πρώτα δεκαπέντε λεπτά, ήταν εξαιρετική στην άμυνα και χωρίς να κάνει μεγάλη κατοχή μπάλας ή να πιέσει τον αντίπαλό της ασφυκτικά, κέρδισε εύκολα γιατί ήταν πιο ουσιαστική και κυρίως είχε περισσότερη ενέργεια: απέναντι σε ένα ΠΑΟΚ που περπατούσε, υπήρχε ένας Παναθηναϊκός που έτρεχε. Ο Δώνης μάλιστα βλέποντας αυτή τη διαφορά στα τρεξίματα και στην έκρηξη, έκανε στο εικοστό λεπτό κάτι έξυπνο: έπαιξε ένας προς ένα με τους μέσους του απέναντι στους μέσους του ΠΑΟΚ κι αυτό αποδείχτηκε το κλειδί του αγώνα. Η κυριαρχία των μέσων του στα ένας εναντίον ενός κάνει τη διαφορά: στο 49’ ο Χρήστος Δώνης (στον οποίο πολύς κόσμος χρωστά μια συγνώμη) εκθέτει την άμυνα του ΠΑΟΚ και κερδίζει ένα πέναλτι με το όποιο ο Μακέδα ανοίγει το σκορ. Για όποιον κάτι λίγο καταλαβαίνει από ποδόσφαιρο το ματς είχε τελειώσει: ο ΠΑΟ μπορούσε να παίξει όπως ήθελε πλέον τον ΠΑΟΚ – μπορούσε δηλαδή να του αφήσει τη μπάλα για να χτυπήσει την αργή άμυνά του στις αντεπιθέσεις. Σε μια τέτοια στο 56΄ο Χατζηζιοβάνης εξέθεσε τον αργό και βαρύ Ινγκανσον και κάνει το 2-0. Ο ΠΑΟΚ συνέχισε να κρατά τη μπάλα, αλλά ευκαιρία σε όλο το δεύτερο ημίχρονο έχει μια μόνο – με το Μίσιτς στο 86΄, που τους πέρασε όλους όταν όλα είχαν τελειώσει. Ο ΠΑΟ αποδεικνύει ότι έχει ένα καλοκουρδισμένο αμυντικό μηχανισμό, ότι έχει επιτέλους πολλά χαφ (ο Δώνης χρησιμοποιεί συνολικά έξι) και ότι έχει και καθαρό μυαλό: η ακύρωση ενός γκολ στο 46΄αντιμετωπίζεται χωρίς υστερίες αλλά με το γήπεδο να τραγουδάει ειρωνικά «εκεί εκεί στη Β Εθνική»: και αυτό είναι Παναθηναϊκός.

Η άσκηση αντοχής

Πολλοί λένε ότι ο ΠΑΟ πήρε τα πάνω του μετά την νίκη – πρόκριση με τον ΠΑΣ στο κύπελλο: ισχύει, αλλά και δεν ισχύει. Όντως η νίκη εκείνη ήταν απελευθερωτική – κυρίως γιατί έδιωξε το άγχος της ανάγκης της διαχείρισης ενός αληθινού στραπάτσου, αλλά εγώ νομίζω ότι το κουμπί γύρισε μετά την ήττα από τον Αρη με 4-0. Εκεί ο Δώνης καταλαβαίνει ότι η ομάδα του μπορεί να βγει από τη δυσκολία επενδύοντας πρώτα από όλα στην άμυνα και σιγά σιγά βρίσκει τον μηχανισμό – εγκαταλείπει το 5-3-2, δεν ξαναπαίζει με Ζαχίντ και Μπουζούκη μαζί στη μεσαία γραμμή, ξεκαθαρίζει τους ρόλους αξιοποιώντας τον Σένκεφελντ, παίζει κάποια ματς και εντός έδρας με πρώτο μέλημα να μην αφήσει τον αντίπαλο να τρέξει. Αλλά αυτή την άσκηση αντοχής την περνά με επιτυχία και η διοίκηση του ΠΑΟ.

Ο ΠΑΟ πέρυσι ποντάρει σε μικρά παιδιά για να φτιάξει πρώτα από όλα τους ισολογισμούς του. Ρίχνει το κόστος του γνωρίζοντας πως από την περσινή ομάδα δεν θα μείνουν δέκα μικροί που θα γίνουν βασικοί και δεν θα προκύψουν τρία παιδιά θαύματα που θα φέρουν στο ταμεία εκατομμύρια: αυτά είναι φαντασιώσεις των δημοσιογράφων – ο ΠΑΟ απλά κερδίζει χρόνο για να γυρίσει τη σελίδα. Ο Γιάννης Αλαφούζος μένει σιωπηλός και δεν απαντά σε άδικες επικρίσεις, δεν προκαλεί εμφυλίους πολέμους, κλείνει τα αυτιά του σε προσωπικές επιθέσεις, γιατί πλέον γνωρίζει ποιος μιλάει και γιατί λέει όσα λέει. Στηρίζει το Δώνη, αλλάζει τεχνικό διευθυντή, ποντάρει σε ανθρώπους που πρώτα από όλα μπορεί να συνεννοηθούν μεταξύ τους: ο ΠΑΟ ξαναβρίσκει εταιρική υπόσταση κι αυτό, όποιος με το ελληνικό ποδόσφαιρο ασχολείται, το ξέρει. Απαλλαγμένος από βαρίδια (και δεν μιλάω για τον Νίκο Νταμπίζα…), αφήνει πίσω του όσους υπάρχουν για να υπηρετούν εμφύλιες γκρίνιες και συγκεντρώνεται αποκλειστικά στα δικά του. Θα τα είχε καταφέρει να επιστρέψει γρηγορότερα αν είχε μεγαλύτερη συμπαράσταση από τον κόσμο του, αλλά και για την απουσία του κόσμου κανείς δεν λέει τίποτα: αντιθέτως στόχος γίνεται το πώς τον κόσμο της η ομάδα θα τον ξανακερδίσει. Αυτό το στόχο νομίζω τον έπιασε. Ο δεύτερος είναι να πείσει την UEFA και να επιστρέψει στην Ευρώπη ένα χρόνο πιο γρήγορα: δύσκολο αλλά όχι απίθανο.

Ο ΠΑΟΚ δίνει δικαιώματα

Κι ο ΠΑΟΚ; Τα αγωνιστικά του ΠΑΟΚ είναι ένα ειδικό κεφάλαιο που λίγοι έχουν όρεξη να διαβάσουν: οι φίλοι του γιατί δεν θέλουν να πικραίνονται βλέποντας την αγωνιστική διαφορά της ομάδας στα ντέρμπι και στα ματς με διάφορες Ξάνθες και οι εχθροί του γιατί διαβάζουν την αγωνιστική δυσκολία ως απόδειξη ανικανότητας διαχείρισης ενός κανονικού αγώνα και δεν θέλουν να χαλάσει η λογική ανάλυση μια βολική εντύπωση. Μολονότι σε όλες αυτές τις προσεγγίσεις υπάρχουν ψήγματα αλήθειας, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική: ο υπερπροστατευμένος ΠΑΟΚ σίγουρα δίνει δικαιώματα αλλά παραμένει και μια καλή ομάδα, που έχει απλά τα ζητήματα της. Το πιο μεγάλο του πρόβλημα αυτό τον καιρό είναι η παρουσία στη βασική ενδεκάδα του Βιερίνια και του Μαουρίτσιο: οι δυο ήρωες του περσινού πρωταθλήματος δεν έχουν συνέρθει από τους τραυματισμούς τους και θα πρεπε να παίζουν λιγότερο, γιατί η συνεισφορά τους, ειδικά ανασταλτικά, είναι ανύπαρκτη. Η παρουσία τους δυσκολεύει τον Φερέιρα στο να χρησιμοποιήσει μαζί τους και τον Μπίσεσβαρ και τον Μίσιτς γιατί δεν έχει βρεθεί ακόμα ο Σουπερμαν που μπορεί να τρέχει για όλους αυτούς. Ο προπονητής για να βρει λίγη παραπάνω δημιουργία μετατρέπει τον Μίσιτς σε «δεκάρι», αλλά όταν ο ΠΑΟΚ σταματά να πιέζει ψηλά (και σταματά γρήγορα γιατί κανείς δεν μπορεί να πιέζει ψηλά με δυο παίκτες που τρέχουν τόσο πολύ λίγο) η άμυνά του πολιορκείται και παραδίνεται. Χθες ο ΠΑΟ πιέζοντας τον Βαρέλα δεν του επέτρεψε ποτέ να βγάλει την ομάδα σωστά μπροστά κι ο Ινγκανσον πάσαρε υποχρεωτικά και μόνο προς τον καλό Λημνιό γεγονός που καθόλου δεν στεναχώρησε τον Δώνη αφού όσο παιζόταν η μπάλα από εκεί τόσο πιο πολύ έπαιζε κι ο ασταμάτητος Ινσούα. Ο Φερέιρα έχει πολλά να ξαναδεί: το βέβαιο είναι ότι χάνει, αντί να κερδίζει παίκτες.

Τσιγάρα σε πληγές

Για τα αγωνιστικά του ΠΑΟΚ μπορεί να πει κανείς πολλά: ίσως το κάνω μετά από ένα σημαντικό ματς που έχει κερδίσει – δεν μου αρέσει να σβήνω τσιγάρα σε πληγές, άλλωστε δεν καπνίζω καν. Αυτό που τώρα μετρά είναι να επισημάνουμε την επιστροφή του ΠΑΟ στην κανονικότητα. Τον καλωσορίζω και ομολογώ ότι μου χε λείψει…