Σε μια στιγμή που στην Ελλάδα λατρεύουμε τους μικρούς σε ηλικία ποδοσφαιριστές και χαιρόμαστε γιατί πολλά κάποτε προικισμένα πιτσιρίκια έχουν φτάσει να είναι βασικοί στην Εθνική μας ομάδα ο Σωτήρης Νίνης ανακοίνωσε ότι σταματά το ποδόσφαιρο. Τελευταία του ομάδα νομίζω ήταν η Κηφισιά, ενώ τα τελευταία του καλά παιγνίδια που θυμάμαι ήταν όταν αγωνίστηκε για δυο χρόνια στο Βόλο. Μετά το 2014, και για δέκα ολόκληρα χρόνια, ο Νίνης αγωνιζόταν όπου κι αν βρέθηκε σχετικά λίγο. Για λίγο στον ΠΑΟΚ, για λίγο στην επιστροφή του στον Παναθηναϊκό, για λίγο στο Βέλγιο και στο Ισραήλ, για λίγο στον Βόλο, στον ΠΑΣ, στην Κηφισιά. Εβρισκε πάντα ομάδα αλλά δεν τον σήκωναν τα πόδια του. Ολοι πίστευαν πως ήταν ένα στοίχημα που άξιζε τον κόπο να βάλουν, κανείς όμως δεν το κέρδισε. Κι όμως ο Νίνης υπήρξε με τον τρόπο του ένας σημαντικός ποδοσφαιριστής. Όχι μόνο γιατί ήταν από τους καλύτερους στο τελευταίο πρωτάθλημα που κέρδισε ο ΠΑΟ (δεν είναι τυχαίο ότι ο μεγάλος Σισέ του έστειλε ευχές για ό,τι καλύτερο μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής καριέρας του), αλλά γιατί κάνοντας ντεμπούτο 16 χρονών με την φανέλα του Παναθηναϊκού άλλαξε τον τρόπο που στην Ελλάδα βλέπουμε τους μικρούς σε ηλικία παίκτες. Ο θαυμασμός που προκάλεσε η περίπτωσή του οδήγησε πολλές ομάδες στο να δώσουν ευκαιρίες σε πιτσιρικάδες να παίξουν με τους μεγάλους πολύ γρήγορα: ο Μήτρογλου, ο Παπασταθόπουλος, ο Φετφατζίδης κι αργότερα τα παιδιά του Τσάνα στην καλύτερη ίσως Εθνική Νέων που είχαμε ποτέ χρωστάνε κάτι στον Νίνη. Που όμως δεν έκανε την καριέρα που έπρεπε.
Ο Νίνης είναι το πιο μεγάλο χαμένο στοίχημα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου – και το χάσαμε όλοι μας. Το ‘χασε ο ΠΑΟ που τον ανέδειξε και του έδωσε και μια δεύτερη ευκαιρία επιστροφής. Το ‘χασαν οι ομάδες από τις οποίες πέρασε και που δεν κατάφεραν να τον βοηθήσουν. Το ‘χασαν οι οπαδοί που τον πίστεψαν και κάποτε τον καμάρωναν. Το ‘χασαμε οι αθλητικογράφοι που εντυπωσιασμένοι από το ταλέντο του τον αποθεώσαμε ίσως κομμάτι πιο πολύ και σίγουρα κομμάτι πιο νωρίς από όσο θα πρεπε.
Εντυπωσιακά πράγματα, αλλά…
Θυμάμαι τον καιρό εκείνο που είχε εμφανιστεί και είχε κάνει εντυπωσιακά πράγματα (καθιέρωση στα 16, γκολ σημαντικά αμέσως, κλήση στην Εθνική καλά καλά πριν περάσει από την Εθνική Ελπίδων) είχα γράψει ένα κομμάτι στην SportDay θυμίζοντας το πως η Μπαρτσελόνα είχε αναδείξει τον Λίο Μέσι τονίζοντας ότι πολλά από όσα έκαναν οι Καταλανοί θα πρεπε να τα κάνει κι ο ΠΑΟ κι ότι με τον Νίνη υπήρχε πολλή δουλειά να γίνει γιατί το παιδί ήταν ακόμα 16,5 χρονών. Θύμιζα ότι παρά το τρομερό ταλέντο του ο Μέσι εντάχθηκε στην ομάδα σιγά σιγά, ότι δούλευε από μικρός με τον ίδιο γυμναστή που φρόντιζε η μυοσκελετική του ανάπτυξη να είναι η πρέπουσα, πως μέχρι στην ομάδα να καθιερωθεί υπήρχε πάντα κάποιος μεγαλύτερος στη θέση του με τον οποίο όφειλε να παλέψει για να γίνει δανεικός παρά το ταλέντου του. Εγραφα για τη συνεργασία της Μπαρτσελόνα με τους ανθρώπους των Εθνικών ομάδων της Αργεντινής, για το πώς ασχολούνταν μαζί του ο Τεν Κάτε κι ο Ράικαρντ δοκιμάζοντας και τον χαρακτήρα του, για το πόσο ειδικά χρειάστηκε να δουλέψει για να δυναμώσει και πως μόνο όταν δυνάμωσε έγινε βασικός παρόλο που το ταλέντο του ήταν τεράστιο. Κατέληγα ότι ο ΠΑΟ, αν ήθελε να βοηθήσει το μικρό, θα πρεπε να φροντίσει να μην χαθεί το χαμόγελό του, δηλαδή να μην τον φορτώσει υπερβολικές ευθύνες, αλλά και να τον μάθει να διαχειρίζεται τη δημοσιότητα που απέκτησε σε χρόνο ρεκόρ.
Με βρίζανε για μήνες γιατί δεν συμμετείχα στον χορό που αποθέωνε τον πιτσιρικά και δεν έγραφα ότι ο ΠΑΟ πρέπει να χτιστεί πάνω του, ότι θα παίξει στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κτλ κτλ. Δεν κατηγορώ κανένα: όποιος έχει δει ένα ματς που στα 16,5 του χρόνια έχει κάνει ο Νίνης κόντρα στην ΑΕΚ δεν μπορούσε παρά να πιστεύει πως ο μικρός είναι ο νέος Δομάζος. Αλλά άλλο είναι οι οπαδοί που δικαιούνται να έχουν φαντασιώσεις κι άλλο οι επαγγελματίες του χώρου που πρέπει να κάνουν παρατηρήσεις. Δυστυχώς οι προβλέψεις μου ότι το παιδί δεν το μεγαλώνουν σωστά δικαιώθηκαν.
Μια μικροπαρεξήγηση
Όταν ο Νίνης γύρισε στην Ελλάδα μετά από ένα άτυχο πέρασμα από την Ιταλία θυμάμαι μια μικροπαρεξήγηση που είχα μαζί του τηλεοπτικά. Τον ρώτησα στον αέρα όταν επέστρεψε στον ΠΑΟ, αν πιστεύει πως ωρίμασε κι έμαθε από τα λάθη που έκανε. Μου είπε ότι δεν έκανε κανένα λάθος. Του υπενθύμισα κομψά ότι στον ΠΑΟΚ γκρίνιαζε πολύ με τον προπονητή του και ότι τα παράτησε γρήγορα: μου απάντησε ότι φταίγανε οι άλλοι κι όχι αυτός. Ζήτησε από τον Παναθηναϊκό να βγάλει ανακοίνωση εναντίον μου – το έκαναν. Αυτό ήταν εύκολο: το δύσκολο ήταν να στηρίξουν τον Νίνη και να τον βοηθήσουν. Δεν το έκαναν. Το καλοκαίρι τον άφησαν να φύγει – κι όχι φυσικά γιατί εγώ τον συμβούλευα να κάνει λίγη χρήσιμη αυτοκριτική κι αυτός δεν ήθελε να ακούει.
Τίποτα δεν είναι εύκολο
Με τον Νίνη ασχολήθηκαν αμέσως πολλοί και πολύ. Εχω την εντύπωση πως κυρίως τον έπεισαν πως με την στήριξη των οπαδών και του Τύπου μπορεί να γίνει ηγέτης του ΠΑΟ, βασικός στην Εθνική, στόχος μεγάλων ομάδων κτλ. Ο Νίνης πλήρωσε την ευκολία με την οποία έγινε σταρ πριν καλά καλά γίνει ποδοσφαιριστής. Παρασύρθηκε από ό,τι έπρεπε να αποφύγει, δηλαδή την υπερβολική δημοσιότητα, τα υπερβολικά καλά λόγια, την υπερβολικά καλή αντιμετώπιση από ένα χώρο που θα θελε να έχει πολλούς σταρ και δεν καταλαβαίνει ότι πριν από αυτούς είναι απαραίτητοι οι ποδοσφαιριστές.
Η πρώτη του επέμβαση στους κοιλιακούς, στα είκοσί του χρόνια. δυσκόλεψε απίστευτα την εξέλιξή του. Θα την είχε αποφύγει αν η δουλειά μαζί του ήταν καλύτερη – δεν μπορεί να περιμένεις από ένα παιδί να έχει λόγο για το πως πρέπει να προπονηθεί και πως πρέπει να δουλέψει: εσύ πρέπει να το μάθεις να δουλεύει και να υπακούει. Όταν ο Νίνης γύρισε στην Ελλάδα, πρώτα στον ΠΑΟΚ και μετά στον ΠΑΟ μου έδινε την εντύπωση δεν χαιρόταν καν το ποδόσφαιρο: απλά έμοιαζε να νοσταλγεί τις παλιές μεγάλες μέρες. Κι αντί για εκείνο το ωραίο του χαμόγελο διέκρινα στα μάτια του μόνο λίγη πίκρα.
Πταίσματα τα λάθη του
Φταίνε μου λένε κι αυτός για πολλά. Μπορεί. Θυμάμαι πως όταν είχε πάει στην Πάρμα ο Ντοναντόνι, που είχε προπονητής, του είχε εξηγήσει πως είναι δύσκολο να παίζει «δεκάρι» και πως έπρεπε να μάθει να αγωνίζεται πιο πίσω: θύμωσε και δεν συνεργάστηκε μαζί του όσο έπρεπε. Αλλά αυτό, κι άλλα ανάλογα, για μένα είναι πταίσματα: πριν από αυτά έγιναν μαζί του λάθη που αφορούν την εκγύμναση, την ενδυνάμωση, την διαμόρφωση του χαρακτήρα, την νοοτροπία.
Ο Νίνης για μένα θα είναι πάντα ένα παράδειγμα πως η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία πολλά λειτουργούν με τρόπους που δυσκολεύουν ένα πιτσιρικά να γίνει το αστέρι που πρέπει. Δεν είναι ότι οι πιτσιρικάδες δεν παίρνουν τις ευκαιρίες τους: παίρνουν πλέον πάρα πολλές και φτάνουν να γίνουν βασικοί ακόμα και σε μεγάλες ομάδες πολύ πιο εύκολα από όσο τη δεκαετία του ΄90 ή του 2000. Αλλά συνήθως το πρόβλημα αρχίζει ακριβώς τη στιγμή που η καθιέρωσή τους μοιάζει να εγγυάται ότι ο δρόμος που έχουν μπροστά τους θα είναι ανοιχτός κι εύκολος. Αυτό είναι κυρίως το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργεί στους χαρισματικούς πιτσιρικάδες αυτή η χώρα: δεν τους βοηθά να καταλάβουν πως η μεγάλη καριέρα είναι κάτι δύσκολο, πως απαιτεί θυσίες, διαρκή βελτίωση κι ακόμα περισσότερη δουλειά. Οχι ειδικά στο ποδόσφαιρο ή στον αθλητισμό. Αλλά στην ζωή γενικά.
Πάρτε τον στην ΕΠΟ
Μου άρεσε η δήλωση του αντίο του. Το ευχαριστώ στον Βίκτορ Μουνιόθ, η λιτότητα στο μήνυμα, ο σχεδόν εξομολογητικός τρόπος με τον οποίο έκανε τον μίνι απολογισμό της καριέρας του.Για μένα ο Νίνης θα είναι πάντα το χαρισματικό μικρό παιδί που είδα κάποτε στον ΠΑΟ, αλλά στο μεταξύ αυτός έχει μεγαλώσει: είναι μπαμπάς, έμαθε πολλά, γύρισε τον κόσμο, πιστεύω κουβαλά μια ποδοσφαιρική ωριμότητα που έχουν λίγοι. Αν ήταν στο χέρι μου θα προσλάμβανα αύριο κιόλας τον Νίνη στην ΕΠΟ. Θα τον έστελνα στις σχολές της UEFA να αποκτήσει μια ειδικότητα ώστε να δικαιολογείται στην ομοσπονδία η παρουσία του, αλλά κυρίως θα του ζητούσα να μιλάει στους πιτσιρικάδες, να τους θυμίζει τι συνέβη με την περίπτωση του, να τους συμβουλεύει – είναι πια ένα σοφό παιδί, ίσως το πιο σοφό παιδί στο ελληνικό ποδόσφαιρο γιατί τα έζησε όλα. Δεν χρειάζεται ούτε καν να κάνει αυτοκριτική όπως κάποτε τον συμβούλευα. Τώρα ξέρει. Και η γνώση του μπορεί να είναι για πολλά παιδιά πολύτιμη.
