«Δεν έχω περίπλοκα μυστικά...»

«Δεν έχω περίπλοκα μυστικά...»


Εκλεισα τη συνέντευξη με τον Πατρίκ Μουράτογλου, αυτόν που θεωρείται ο μεγαλύτερος προπονητής τένις του καιρού μας, χάρη στην βοήθεια ενός καλού κοινού μας φίλου που τον γνωρίζει προσωπικά. Μου έδωσε μια συμβουλή που αποδείχτηκε χρήσιμη: να μην σπαταλήσω τον χρόνο του ρωτώντας τον κοινότυπα ποιος μεταξύ του Τζόκοβιτς, του Ναδάλ και του Φέντερερ υπήρξε καλύτερος ή τι πιστεύει για τις πρόσφατες περιπέτειες του ανεμβολίαστου Σέρβου στην Αυστραλία. Ο φίλος μου είχε δίκιο: ο υπεύθυνος επικοινωνίας του κόουτς, ο Μαξίμ Ρεστιφό όταν του υπέβαλα το αίτημα μου επανέλαβε αυτά ακριβώς. «Θα σας μιλήσει γιατί λόγω ελληνικής καταγωγής θα θελε να μιλήσει σε ένα ελληνικό έντυπο για πρώτη φορά, αλλά μην τον ρωτήσετε πχ για το ποιον προτιμάει ανάμεσα στον Ναδάλ, τον Τζόκοβιτς και τον Φέντερερ. Θα σας ζητούσα να προετοιμαστείτε για να μιλήσετε για τον ίδιο και το τένις – άλλωστε και τους τρεις τους θεωρεί υπέροχους» μου είπε. Μολονότι με έτρωγε η περιέργεια για τον ποιον θεωρεί καλύτερο άφησα την απορία κατά μέρους. Αλώστε είχα ένα σωρό άλλες. Κι ο Μουράτογλου είναι «περιβόλι».    

Είδα το επεισόδιο στο οποίο δίνεται «οδηγίες επιτυχίας» στη σειρά του Netflix και διάβασα το βιβλίο σας. Μου μοιάζετε άνθρωπος που δεν πιστεύει στο τυχαίο. Μπορεί να υπάρχει πρόγραμμα σε όλα στη ζωή;

Δεν μου αρέσει να μιλάω για τύχη. Προτιμώ να μιλάω για όνειρα και στόχους. Βέβαια ενώ όλοι έχουμε όνειρα, μόνο λίγοι έχουμε στόχους. Ακόμη λιγότεροι από εμάς επιδιώκουμε να πετύχουμε τους στόχους μας με σχέδιο και αποφασιστικότητα. Στη βάση όλων πιστεύω ότι υπάρχει η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση του καθενός μας. Πολλές φορές αναρωτιέμαι γιατί οι άνθρωποι να φθείρονται προσπαθώντας να πραγματοποιήσουν ένα όνειρο που είναι αδύνατο. Και γιατί κάποιος να βάλει έναν στόχο στον οποίο δεν πιστεύει.

Όλα ξεκινούν με το να έχουμε την ικανότητα να ονειρευόμαστε. Και μετά ίσως να χρειάζεται και τύχη αλλά αλίμονο αν βασίζουμε μόνο στην τύχη το πώς θα πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας. Αν βασιζόμαστε στην τύχη, παίρνουμε το ρίσκο να περάσουμε όλη μας τη ζωή βαθιά απογοητευμένοι.

https://athletestories.gr/wp-content/uploads/2020/06/o-talantouhos-kirios-mouratoglou.jpg

Η επιτυχία μου λέτε ότι μπορεί να είναι μόνο αποτέλεσμα προγράμματος και δουλειάς. Η ευτυχία;

Πρώτα από όλα, τι είναι η ευτυχία; Νομίζω αυτό το κάτι που όλοι ψάχνουμε. Η επιθυμία των περισσότερων ανθρώπων όταν τους ρωτάς τι θέλουν για τη ζωή τους. Ωστόσο τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι δεν μπορούν να ορίσουν τι είναι ευτυχία. Πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος για να βρούμε την ευτυχία είναι να ζήσουμε τη ζωή που ονειρευόμαστε. Ο ορισμός της ευτυχίας είναι, ως αποτέλεσμα, διαφορετικός για τον καθένα.

Εγώ θα έθετα διαφορετικά την ερώτηση. Στις μέρες μας το ερώτημα είναι: πώς ζούμε αυτή τη ζωή;  Δεν υπάρχει ένας ακριβής ορισμός αυτής της ιδανικής ζωής. Έρχεται ένας ιός από την Κίνα και τα καταστρέφει όλα! Εγω λέω ότι μετά τον προβληματισμό του τι θέλω πρέπει να βάλει κανείς ένα στόχο και ένα πρόγραμμα που να το τηρήσει απαρέγκλιτα για να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση. Για να πετύχεις το κάθε έναν από τους στόχους, χρειάζεται ένα σχέδιο που πρέπει να ακολουθήσεις και τελικά πολύ σκληρή δουλειά. Και θα τον πετύχεις.

Στο δρόμο προς την επιτυχία θα υπάρχουν θετικά και αρνητικά επεισόδια. Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν πίστη σε όλη τη διαδικασία και να πιστεύουν ότι κάθε τι γίνεται για ένα συγκεκριμένο λόγο. Μιλάω πολύ σαν προπονητής ε; Συγχώρεσέ με! Αλλά πρέπει να καταλαβαίνουμε τι δεν έγινε σωστά για να προχωρήσουμε παρακάτω. Και να αγαπάμε και την επιτυχία όσο και από την αποτυχία. Ισως αυτό είναι το μυστικό.

Παίζατε καλό τένις; Ήσασταν καλός παίκτης; Πιστεύετε ότι ο ρόλος του παίκτη και του προπονητή έχουν σχέση; Η είναι αυτόνομες δραστηριότητες;

Ήμουν καλός παίκτης. Ένας από τους καλύτερους juniors στη Γαλλία στα 15 μου χρόνια. Αλλά ποτέ δεν έγινα επαγγελματίας, καθώς οι γονείς μου ήθελαν να σπουδάσω αντί να κάνω καριέρα στο τένις. Πιστεύω ότι το να είσαι καλός παίκτης είναι ένα συν. Όχι υποχρεωτικό αλλά ένα συν. Τώρα που με βάζεις και το σκέφτομαι μπορεί να είναι και ένα μείον!

Υποθέτω ότι τίποτα δεν είναι απόλυτα. Μπορείς να είσαι σπουδαίος προπονητής χωρίς να είσαι σπουδαίος παίκτης. Η προπονητική έχει να κάνει με το να βοηθάς άλλους να βρουν τον δρόμο τους χρησιμοποιώντας τις ιδιότητές τους για να χτίσουν αυτό που θέλουν: τους ξυπνάς κάτι που κουβαλάνε μέσα τους.

Μου αρέσει αυτό. Εγω πάντα πίστευα ότι όλα είναι διδασκαλία – κάτι σαν να μαθαίνεις στο μαθητή μια τέχνη… 

Μα ναι, υπάρχει και αυτό. Αλλά ως προπονητής τένις είναι απαραίτητο να καταλαβαίνεις το τένις και να γίνεις ειδικός: αυτό μπορεί να επιτευχθεί χωρίς να είσαι κορυφαίος παίκτης. Αν το έχεις, αν το βρεις μάλλον, μπορείς να το δεις και στους μαθητές.

Η εμπειρία του να παίζεις σε υψηλό επίπεδο είναι ένα πλεονέκτημα, καθώς διευκολύνει την αίσθηση και την κατανόηση του τι περνάει ένας επαγγελματίας παίκτης κατά τη διάρκεια της καριέρας του από συναισθηματική άποψη. Αλλά ο κίνδυνος για έναν πρώην επαγγελματία είναι να πιστεύει ότι ξέρει πώς να φέρει έναν παίκτη στην κορυφή και να χρησιμοποιεί την ίδια ακριβώς στρατηγική με αυτή που χρησιμοποίησε για τον εαυτό του. Κάθε παίκτης είναι διαφορετικός, έχει διαφορετικές ανάγκες και χρειάζεται να βασιστεί σε ένα εξατομικευμένο σχέδιο για να πετύχει τους στόχους του. Αυτό πρέπει να το δεις μέσα του.

Να τον πάρεις από το χέρι, ας πούμε, σε ένα δρόμο δικό του;

Ετσι ακριβώς. Είναι πιθανό να είσαι φανταστικός παίκτης και μέτριος προπονητής – μου αρέσει να λέω «μέσος», όχι μέτριος. Το Coaching αφορά τη μετάδοση, την επικοινωνία, το να βοηθάς τον άλλον να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητές του. Κάποιος μπορεί να είναι εξαιρετικός στα μαθηματικά, αλλά κακός δάσκαλος, αν δεν μπορεί να μεταδώσει. Θα έλεγα λοιπόν ότι το να είσαι παίκτης απέχει πολύ από το να είναι αρκετό για να γίνεις καλός προπονητής. Πολλοί μένουν παίκτες για πάντα. Και ενώ δουλεύουν ως προπονητές…

https://athletestories.gr/wp-content/uploads/2020/06/mouratoglou-williams-djokovic.jpg

Θα μπορούσε ο κόουτς Μουράτογλου να ήταν προπονητής του παίκτη Μουράτρογλου; Η ο παίκτης θα τον έβρισκε ανυπόφορο;

Αυτή είναι μια περίεργη και λίγο προβοκατόρικη ερώτηση! Αν κάποιος παίκτης με τον οποίο συνεργάζομαι με βρίσκει αφόρητο, σημαίνει απλώς ότι είμαι κακός προπονητής. Ελπίζω να μην είμαι.

Ένας καλός προπονητής μπορεί να προσαρμοστεί. Οφείλει να οικοδομήσει μια σταθερή σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τον παίκτη του. Αν κάποιος παίκτης μου ένιωθε ότι είμαι ανυπόφορος, νομίζω ότι θα έπρεπε πραγματικά να αλλάξω επάγγελμα!

Πότε και με ποια αφορμή καταλάβατε πως θα πρέπει να γίνεται προπονητής;

Δεν σχεδίαζα ποτέ να γίνω προπονητής. Στόχος μου ήταν πάντα να δημιουργήσω την καλύτερη δυνατή Ακαδημία Τένις με στόχο νεαρά παιδιά να εξελίξουν το ταλέντο τους. Ηθελα να μοιραστώ το πάθος μου για το παιχνίδι με όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.

Περνώντας χρόνο με παίκτες, ανέπτυξα μια εξαιρετική σχέση με πολλούς από αυτούς και άρχισαν να μου ζητούν να τους προπονήσω. Δεν είχα καμία απολύτως εμπειρία, αλλά μια μέρα, πήρα την απόφαση να το κάνω. Έκανα μια συνάντηση με όλη την ομάδα της Ακαδημίας μου για να τους ενημερώσω. Έμειναν  έκπληκτοι. Κάποιοι είπαν: "Πάτρικ δεν έχεις δώσει ποτέ μάθημα τένις σε κανέναν στη ζωή σου!" Απάντησα: "Ναι έχεις δίκιο, αλλά μαθαίνω γρήγορα".

Μόλις πάρθηκε η απόφαση, έβαλα στόχο να κερδίσω μια μέρα ένα Grand Slam με έναν παίκτη. Ήξερα ότι θα έπαιρνε χρόνο, αλλά είχα πίστη. Λυπάμαι που δεν έχω περίπλοκα μυστικά.

Πως είναι να προπονεί κανείς την καταξιωμένη πρωταθλήτρια Σερένα Γουίλιαμς; Νομίζω ότι όταν ήρθε σε σας, τα ήξερε ήδη όλα. Μπορεί ένα νούμερο ένα να μάθει κάτι καινούργιο; Και τι;

Όταν άρχισα να δουλεύω με τη Σερένα, ένοιωσα ότι ήταν ταυτόχρονα τιμή και ευθύνη και πρόκληση. Τιμή γιατί η επιλογή από μια τέτοια πρωταθλήτρια είναι ευλογία. Με τίμησε σίγουρα. Ευθύνη γιατί δεν μπορούσα να αποτύχω, δεν μπορούσα να την απογοητεύσω. Και τέλος πρόκληση, γιατί αν δεν τα πήγαινε πολύ καλύτερα από πριν, τότε θα σήμαινε ότι δεν μπορούσα να κάνω πραγματικά τη διαφορά. Οπότε, στόχος μου ήταν να τη βοηθήσω να τα πάει καλύτερα από πριν. Καταφέραμε να το πετύχουμε και χαρήκαμε και οι δυο.

Σχετικά με το γεγονός ότι «ήξερε τα πάντα», ένας προπονητής δεν χρειάζεται να διδάξει κάτι νέο. Δεν είναι αυτός ο σκοπός της προπονητικής. Η αποστολή του προπονητή είναι να μεγιστοποιήσει τις δυνατότητες των παικτών του. Εγώ για να το κάνω αυτό, εντοπίζω τι κάνει τον παίκτη ξεχωριστό. Αναπτύσσω τα προσόντα του καθώς και την αυτοπεποίθησή του.

Πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να μάθει πολλά κυρίως ανακαλύπτοντας τον εαυτό του. Η Σερένα ήθελε να βελτιωθεί και να προσθέσει νέα πράγματα στο παιχνίδι της, κάτι που πιστεύω ότι κάναμε προσθέτοντας dropshot, βελτιώνοντας το topspin forehand της ή το slice backhand. Αλλά η πιο σημαντική δουλειά είχε να κάνει με την αυτοπεποίθησή της. Μαζί μας βρήκε ένα κίνητρο για την ίδια. 

 https://www.kathimerini.gr/wp-content/uploads/2021/11/066_DPPI_20821015_372-768x480.jpg

Είναι πιο εύκολο να μάθεις κάτι καινούργιο σε ένα νούμερο 1 ή να δουλέψεις με ένα μικρό σε  ηλικία ταλαντούχο παίκτη που θα γίνει νούμερο ένα;

Τίποτα δεν είναι ποτέ εύκολο. Το να δουλεύεις με έναν μικρό που θέλει να γίνει καλύτερος ή με το νούμερο ένα του κόσμου είναι εντελώς διαφορετικό, αλλά και πολύ παρόμοιο. Εντελώς διαφορετικό γιατί αυτός που έρχεται πρέπει να αναπτύξει τις δεξιότητες και το ταλέντο του. Πρέπει να αποκτήσει εμπειρία και ως προπονητής, πρέπει να τον καθοδηγήσω σε αυτό το ταξίδι.

Ο παίκτης που έχει φτάσει στο «νούμερο ένα» του ATP γνωρίζει ήδη τον εαυτό του και η αποστολή μου είναι πρώτον να του βάλω νέες προϋποθέσεις δουλειάς και δεύτερον να εντοπίσω το μπορούμε να κάνουμε μαζί για να βρει αυτό το 5% επιπλέον που θα κάνει όμως μεγάλη διαφορά. Και στις δύο περιπτώσεις ο σκοπός είναι να βγάλεις το καλύτερο που έχει μέσα του ένας ταλαντούχος άνθρωπος.  Και να σέβεσαι αυτό το ταλέντο. Για αυτό η ερώτηση ποιον προτιμάς ανάμεσα στον Ναδάλ, στον Φέντερερ και στον Τζόκοβιτς δεν έχει νόημα. Δεν τους «προτιμάς», τους σέβεσαι.

Το τένις μοιάζει λίγο συντηρητικό παιγνίδι. Οι κανόνες του δεν αλλάζουν ποτέ, απαγορεύεται ακόμα και να δίνει ο προπονητής συμβουλές στον παίκτη κατά την διάρκεια του αγώνα. Εσεις δεν μοιάζετε συντηρητικός. Αναρωτιέμαι αν αισθάνεστε καλά  σε ένα τόσο συντηρητικό περιβάλλον.

Έχετε δίκιο, το τένις και το γκολφ είναι ίσως τα δύο πιο συντηρητικά αθλήματα στον πλανήτη. Μοιάζουν να μην έχουν αλλάξει καθόλου – ίσως αυτή είναι η γοητεία τους όμως. Είμαι άνετα σε αυτόν τον κόσμο γιατί μου αρέσει η παράδοση. Το τένις έχει τρομερή ιστορία, εμβληματικές μορφές και εμβληματικά γεγονότα.

Από την άλλη, ο κόσμος έχει εξελιχθεί πολύ. Οι συνήθειες των καταναλωτών έχουν αλλάξει ριζικά αφού τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και τα E-Sports έχουν κατακτήσει την καρδιά της νέας γενιάς. Αν το τένις θέλει να διατηρήσει τη θέση του ως ένα από τα μεγαλύτερα αθλήματα στον πλανήτη στο μέλλον, θα πρέπει να ζήσει στην εποχή του. Kαι στα τουρνουά του να δούμε παραστάσεις που θα κάνουν τον κόσμο να ζει για αυτές.

Ωραίος συσχετισμός αυτός ανάμεσα στο παιγνίδι και την παράσταση.

Κοίταξε, το θέμα δεν είναι μόνο η παράσταση, αλλά είναι και ο θεατής της. Ο μέσος όρος ηλικίας του φανατικού φίλου του τένις, όσο κι αν σου ακουστεί παράξενο, στην Ευρώπη είναι τα 61 χρόνια και κάθε χρόνο μεγαλώνει! Αυτοί οι άνθρωποι πληρώνουν πχ ακριβά εισιτήρια για να δουν τελικούς, ασχολούνται με τη διοίκηση του αθλήματος, τις ομοσπονδίες κτλ. Αυτό δείχνει ότι το τένις στηρίζεται διοικητικά κυρίως σε μια βάση θαυμαστών που δημιουργήθηκε στις δεκαετίες του '70 και του '80. Είναι καιρός να αποκτήσει νέους οπαδούς και αυτός είναι ο λόγος που δημιούργησα το UTS, ένα εναλλακτικό τένις τουρνουά που στοχεύει να κατακτήσει τους νεότερους φίλους του σπορ. Σε αυτό αλλάζουμε ακόμα και τους πόντους των γκέιμς: είναι ένα διαρκές πείραμα. Σας τρομάζω, αλλά δεν ακούγεται πχ το Fifteen – Love. Παίρνουν σε αυτό μέρος μόνο μικρά παιδιά.

Μιλώντας για μικρά παιδιά πώς ήταν ο Μάρκος Παγδατής όταν ήταν μικρός; Πώς ήταν ο νεαρός Στέφανος Τσιτσιπάς; Ποιος ήταν ο πιο δύσκολος μαθητής σας;

Ήταν και οι δύο υπέροχοι. Πολύ διαφορετικές προσωπικότητες, αλλά και οι δύο πολύ συμπαθείς. Ο Μάρκος ήταν πολύ εύκολος, έκανε πολλούς φίλους αλλά υπέφερε πολύ στην αρχή επειδή ήταν μόνος του στο Παρίσι- (σ.σ η Ακαδημία του ήταν στο Παρίσι εκείνη την εποχή). Τριγυρνούσε βέβαια πολύ.

Ο Στέφανος ήταν εδώ με την οικογένειά του, οπότε ήταν πολύ άνετα στην Ακαδημία Μουράτογλου (σ.σ που σήμερα βρίσκεται στη γαλλική Ριβιέρα). Ο «Στέφ» έχει μια εντελώς διαφορετική προσωπικότητα. Είναι λίγο εσωστρεφής, του αρέσει να περνά χρόνο μόνος του ή στο κανάλι του στο YouTube ή εμφανίζοντας τις φωτογραφίες του. Ο «Στεφ» ήταν πάντα πολύ δημιουργικός, αλλά και πολύ ιδιαίτερος. Με την καλή έννοια λίγο στον κόσμο του, στον εσωτερικό του κόσμο. Κανένας από τα δύο δεν ήταν δύσκολος. Οταν καταλαβαίνεις από ανθρώπους, μπορείς εύκολα να επικοινωνήσεις μαζί τους.

Τώρα δουλεύετε πάλι με ελληνόπουλα. Εχετε κάποια προτίμηση στην Ελλάδα;

Ο πατέρας μου είναι Έλληνας. Έφτασε στη Γαλλία όταν ήταν μικρός. Η μισή οικογένειά μου είναι Έλληνες. Έχω περάσει πολύ καιρό στα νησιά γιατί είχαμε ένα οικογενειακό σπίτι στις Σποράδες. Λατρεύω αυτή τη χώρα και νιώθω μισός Έλληνας.

Πάντα κοιτάζω τα ελληνόπουλα. Είμαι πολύ χαρούμενος όταν βρίσκω ένα παιδί με ταλέντο και μπορώ να το βοηθήσω. Πριν από μερικά χρόνια ανακάλυψα τη Μιχαέλα Λάκη, μια νεαρή Ελληνίδα παίκτρια με υπέροχο μυαλό και καρδιά πρωταθλητή. Νομίζω ότι έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες.

Θα θέλατε να κάνετε Ακαδημίες στην Ελλάδα; 

Φυσικά, αλλά δεν είναι απλό. Για την ώρα είμαι πολύ χαρούμενος με τη συνεργασία με το Κόστα Ναβαρίνο. Το θέρετρο είναι μοναδικό. Το να μπορούμε να μοιραστούμε το πάθος μας για το τένις με τους ανθρώπους του θέρετρου είναι υπέροχο.

https://radar.gr/wp-content/uploads/2021/01/2H-KARDIA-PATRICK.jpg

Ποιος είναι ο τενίστας που λατρεύατε ως παιδί και ποιος είναι αυτός που σας έχει ενθουσιάσει περισσότερο; Και ποιον θα θέλατε να είχατε προπονήσει;

Όταν ήμουν παιδί στη δεκαετία του '70, λάτρευα τον Μπιορν Μποργκ. Ήταν πολύ εγκεφαλικός, και τόσο δυνατός.

Μετά άρχισα να παίζω κι έπαιζα πολύ επιθετικά: σερβίς και βολέ διαρκώς. Ετσι το μοντέλο μου έγινε ο Πάτρικ Ράφτερ, ο οποίος πιστεύω ότι ήταν ένας από τους πιο απίστευτους, αν όχι ο πιο απίστευτος επιθετικός παίκτης στην ιστορία.

Θα μου άρεσε πολύ να τον προπονήσω, λόγω του στυλ παιχνιδιού του, λόγω των δυνατοτήτων του, λόγω της προσωπικότητάς του. Τον προπονούσε ο Τόνι Ρός, ένας από τους καλύτερους προπονητές στην ιστορία και νομίζω ότι έχει κάνει απίστευτη δουλειά μαζί του. Είδατε; Εχω και προπονητές ινδάλματα! 

Θα μπορούσατε να είσαστε προπονητής σε κάποιο άλλο σπορ;

Μην με παρεξηγήσεις αλλά νομίζω ναι! μπορώ να βοηθήσω οποιονδήποτε να αναπτύξει τις δυνατότητές του σε οποιονδήποτε σπορτ. Θα χρειαζόμουν απλώς έναν ειδικό σε αυτόν το σπορτ για να συνεργαστεί μαζί μου! 

Πείτε μου τα ονόματα των δύο που θα κάνουν τα ωραιότερα πράγματα στα γήπεδα του τένις φέτος.

Πρέπει να πω το όνομα του Τσιτσιπά και της Σιμόνα Χάλεπ, αλλά είμαι προκατειλημμένος.

Θα δίναμε μία από τις διάσημες  συμβουλές σας στη Μαρία Σάκαρη και μία στον Στέφανο Τσιτσιπά;

Δεν χρειάζεται να πω κάτι περίπλοκο. Θα έλεγα και στους δύο να συνεχίσουν να παίζουν με το ίδιο πάθος, να συνεχίσουν να δίνουν ό,τι έχουν και να δουλέψουν σκληρά. Κάνουν και οι δύο απίστευτη δουλειά και η Ελλάδα πρέπει να νιώθει ευλογημένη και τυχερή που τους έχει ως εκπρόσωπους.

Τελευταία μιλήσαμε πολύ για τη Γαλλία λόγω των προεδρικών εκλογών. Θα μπορούσατε να μου περιγράψετε τη Γαλλία του σήμερα;

Συγχωρέσετε με αλλά όχι. Είναι ένα συγκλονιστικά περίπλοκο μυστήριο η Γαλλία του σήμερα. Προτιμώ μαζί να μιλήσουμε για πιο απλά πράγματα. Για την δουλειά του Τζόκοβιτς, για τον υπέροχο Ναδάλ, για το πόσο μας λείπει ήδη ο Φέντερερ. Αλλωστε πιστεύω πως σε σένα αυτά αρέσουν πιο πολύ από μια συζήτηση για τα προβλήματα και τα μυστήρια της Γαλλίας μας.  

Μάλλον ναι. Υπήρξε μια στιγμή στη ζωή σας που νιώσατε πως κερδίσατε ένα match point;

Πολύ συχνά. Τώρα για παράδειγμα που ολοκληρώσαμε αυτή τη συνέντευξη.

(Βημαγκαζίνο, Μάιος 2022)