Μια από τις πιο τρελές αποφάσεις ποδοσφαιρικής εταιρίας, που έχουν υπάρξει αυτά τα χρόνια ήταν η ιδέα της δημοσιοποίησης των χρεών του Παναθηναϊκού. Δεν ξέρω τίνος ιδέα ήταν: όποιος την είχε σκέφτηκε κάτι καταστροφικό. Μου θύμισε τους όχι και τόσο μακρινούς καιρούς που στην ΑΕΚ οι διοικήσεις συζητούσαν δημόσια τα πορίσματα των ορκωτών λογιστών – θυμόσαστε πιστεύω πως τελείωσε η ιστορία. Τα πορίσματα δημιούργησαν μόνο επιπλέον συζητήσεις, οι συζητήσεις μεγάλωσαν τον πανικό, όποιοι είχαν λαμβάνειν χρήματα δεν δεχόντουσαν τον παραμικρό διακανονισμό, οι δικηγόροι έπαιζαν τους σκληρούς, στήθηκαν σόου με δήθεν επενδυτές και δήθεν κροίσους, η ΑΕΚ κατέληξε στη Γ΄ Εθνική γιατί αδυνατούσε να βγάλει προς τα έξω την εικόνα μιας σοβαρής εταιρίας. Κι ο κόσμος πάντα συζητούσε για ισολογισμούς, που ανάθεμα κι αν καταλάβαινε.
Ασχετοι άνθρωποι συζητάνε
Τα ίδια σιγά σιγά επαναλαμβάνονται και στην τωρινή κρίση του ΠΑΟ. Σε μια χώρα που για τους περισσότερους οι ισολογισμοί είναι γεμάτοι από άγνωστες λέξεις, το να δώσεις υλικό για τέτοιες δημόσιες συζητήσεις σε ένα σωρό άσχετους ανθρώπους θα προκαλέσει μόνο μπερδέματα. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν την διαφορά του χρέους, από το «άνοιγμα» και μπερδεύουν την εκχώρηση των τηλεοπτικών εσόδων σε μια τράπεζα, με την έλλειψη ρευστότητας. Οι συζητήσεις για τα χρέη δημιουργούν καινούργιες ανόητες συζητήσεις. Κανείς π.χ δεν έχει καταλάβει πόσα χρήματα θα βάλει για τα χρέη ο Γιάννης Αλαφούζος ή αν τα χρέη για τα οποία όλοι συζητάνε μπορεί να μεγαλώσουν κι άλλο, αν και εφόσον προκύψουν νέες προσφυγές. Χθες διάβαζα και άκουγα ένα σωρό. Ο,τι χρειάζονται 35 εκατ ευρώ και άλλα 12 γιατί αυτά έχουν προεισπραχτεί, άρα το χρέος είναι 45 εκατ. Ο,τι χρειάζονται επιπλέον άλλα 10 μέχρι το τέλος της σεζόν, άρα το χρέος είναι 55 εκατ. Κάποιος είπε ότι συνολικά χρειάζονται 80. Ο,τι θέλει ο καθένας λέει.
Πιστωτές, δανειστές και μυστήρια
Θέλω να πω κάτι μπας και γίνει κατανοητή η κατάσταση: τουλάχιστον, αν ο Παναθηναϊκός διαλυθεί, να ξέρει ο κόσμος για ποιο λόγο διαλύθηκε. Ο ΠΑΟ, ως εταιρία, έχει ένα χρέος – δεν έχει σημασία πόσα είναι αυτό: η Ρεάλ έχει πάνω από 200 εκατ χρέη, αλλά δεν την βλέπω να κινδυνεύει. Το πρόβλημα ξεκινά όταν αυτό το χρέος δεν εξυπηρετείται, όταν δηλαδή όσοι έχουν λαμβάνειν δεν εισπράττουν οφειλές και δεδουλευμένα. Αν αυτοί είναι παλιότεροι παίκτες, προπονητές, πιστωτές, δανειστές αρχίζουν να απαιτούν αφαιρέσεις βαθμών, να κινούνται δικαστικά για να μπλοκάρουν λογαριασμούς κτλ. Αν είναι κάποιοι που τώρα αγωνίζονται στην ομάδα, κάνουν προσφυγές και φεύγουν, αφού τους επιδικαστούν και χρήματα, τα οποία μεγαλώνουν το χρέος. Όταν μιλάμε για χρέη μιας ΠΑΕ, το σύνολο των χρεών μικρή σημασία έχει: σημασία έχει πόσα χρήματα η ΠΑΕ πρέπει να πληρώνει το μήνα σε όσους χρήματα περιμένουν και σε όσους για αυτή δουλεύουν και αγωνίζονται. Αυτό το ποσό, σε όλες αυτές τις χαζοσυζητήσεις, δεν το αναφέρει κανείς.
Το χρέος δεν είναι δεδομένο
Πάμε παρακάτω. Το χρέος δεν είναι ποτέ δεδομένο: μπορεί να μεγαλώσει ή να μικρύνει. Όταν ο Ιβάν Σαββίδης ανέλαβε τον ΠΑΟΚ, ο ΠΑΟΚ χρωστούσε μόνο στο Δημόσιο 19 εκατ ευρώ. Ο Θοδωρής Ζαγοράκης τα «πάγωσε» αρχικά με προσφυγή στο δικαστήριο κι ο Σαββίδης αργότερα έφτασε σε μια συμφωνία με το Κράτος που του έσβησε τις προσαυξήσεις: στο τέλος πλήρωσε 11. Αν υπάρχει κάποιος καινούργιος μεγαλομέτοχος με διάθεση να πληρώσει, είναι δεδομένο ότι τα χρέη του Παναθηναϊκού θα τα μειώσει: αρκεί απλά να είναι καλός διαπραγματευτής. Φυσικά έχει τεράστια σημασία να γνωρίζει κανείς σε ποιους ακριβώς χρωστά ο ΠΑΟ και τι ακριβώς χρωστά. Θέλω να πω ότι αν υπάρχει ένας μάνατζερ που έχει λαμβάνει 400 χιλιάδες ευρώ, ο νέος ιδιοκτήτης μπορεί αυτό το χρέος να το θεωρήσει καταχρηστικό και να οδηγήσει την υπόθεση στα δικαστήρια, δημιουργώντας μια βάση για ένα πολύ πιθανό συμβιβασμό. Αν κρίνω από τις 50 και βάλε προσθαφαιρέσεις παικτών που έχουν γίνει στον ΠΑΟ τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι πιστωτές της ομάδας που θα συμβιβάζονταν να πάρουν λιγότερα πρέπει να είναι δεκάδες. Στην πραγματικότητα τα 37 εκατ ευρώ είναι λογιστικές καταγραφές, αλλά ποτέ καμία εταιρία στην Ελλάδα δεν πλήρωσε το σύνολο των χρημάτων που χρωστάει, όταν έφτασε να απειλήσει τους πιστωτές της ότι θα ρίξει κανόνι και θα τα χάσουν όλα. Ο πρώτος που κάνει τα στραβά μάτια είναι άλλωστε το ίδιο το Κράτος.
Εταιρία που χρειάζεται αφεντικό
Ο ΠΑΟ δεν έχει ανάγκη από συζητήσεις, έχει ανάγκη από μια διοίκηση ικανή να βάλει κάποια χρήματα και να έχει ένα σχέδιο οικονομικής διαχείρισης της εταιρίας. Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι να σωθεί η ίδια η αξία των παικτών: ποδοσφαιριστές που να φέρουν χρήματα υπάρχουν, αλλά πρέπει να τους πουλήσει κάποιος, που να μπορεί να καθορίσει την τιμή τους κι όχι μια διοικούσα επιτροπή που ξεπουλάει. Σήμερα ο Χουλτ κάνει 2 εκατ: αν αύριο υπάρχει ένα αφεντικό σοβαρό ο ίδιος παίκτης θα κάνει 4, αν δεν υπάρξει αφεντικό ο Σουηδός θα κάνει προσφυγή και θα φύγει τζάμπα – μιλάμε πάντα για τον ίδιο ποδοσφαιριστή.
Ο ΠΑΟ δεν πωλείται, χαρίζεται
Οσο πληθαίνουν οι συζητήσεις τόσο απομακρύνεται και η όποια πιθανότητα λύσης. Όταν ο Μαρινάκης απέκτησε τον Ολυμπιακό από τον Κόκκαλη τα χρέη της ΠΑΕ Ολυμπιακός ήταν ανάλογα με του ΠΑΟ και η ανάγκη της ομάδας για ενίσχυση μεγάλη. Οι δυο τους συζήτησαν – δεν βγήκαν τα στοιχεία των ισολογισμών στην δημοσιότητα!
Είναι δραματική η κατάσταση του ΠΑΟ; Εξαρτάται πως βλέπει το πράγμα κανείς. Πέρα από χρέη, «ανοίγματα», προεισπράξεις κτλ, υπάρχει ένα δεδομένο: ότι κανείς σήμερα δεν θέλει ούτε ένα ευρώ για τις μετοχές του ΠΑΟ. Αν υποθέσουμε ότι ο ΠΑΟ δεν είχε χρέη και είχε ένα ιδιοκτήτη που να αποφάσιζε την πώλησή του γιατί π.χ κουράστηκε, θα ήταν λογικό να εμφανιστεί κάποιος να τον αποκτήσει, αφού θα αγόραζε μια καθαρή από χρέη και μεγάλη ΠΑΕ. Δεν θα άξιζε, σε αυτή την περίπτωση, 20 εκατ ευρώ ο ΠΑΟ, που έχει παίκτες, Ακαδημίες, αθλητικό κέντρο και την προοπτική να αποκτήσει ένα ολοκαίνουργιο δικό του γήπεδο; Ε, λοιπόν σήμερα δεν χρειάζεται κάτι διαφορετικό: απλά αυτά τα χρήματα θα πρέπει να μπουν στην ομάδα κι όχι να καταλήξουν στην τσέπη κάποιου που πουλάει μετοχές. Μου μοιάζει καλύτερο.
Ποιους βοηθά η συζήτηση
Αυτό που τώρα συμβαίνει μοιάζει δραματικό, αλλά δραματικό δεν το κάνουν τα χρέη: το κάνει η έλλειψη ενδιαφέροντος από όσους επιχειρηματίες δηλώνουν Παναθηναϊκάρες κτλ. Αν εμφανιστεί ένας και καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Αλαφούζο, το πράγμα ξεκαθαρίζει σε ένα απόγευμα, αρκεί να βάλει τα χρήματα που θα έδινε να αποκτήσει ένα ΠΑΟ καθαρό από υποχρεώσεις. Αν κάποιος εμφανιστεί αύριο με 20 εκατ, δίνει τα 10 για να ρυθμίσει τα χρέη, καλύπτει με 5 την τρέχουσα σεζόν (ο ΠΑΟ έχει να εισπράξει χρήματα και από τις πωλήσεις του Μπεργκ και του Ζέκα) και με 5 εκατ ενισχύει το καλοκαίρι σοβαρά την ομάδα: όσο το σκέφτομαι και 10 να βάλει, πάλι μπορεί να τα καταφέρει. Αν δε εμφανιστεί κανείς, ο ΠΑΟ θα διαλυθεί. Όχι από τα χρέη, αλλά από την απροθυμία και την αδιαφορία των ιστορικών παραγόντων του να τον βοηθήσουν. Νομίζω πως όλη αυτή η αποπροσανατολιστική συζήτηση για τα χρέη βοηθάει τελικά μόνο αυτούς.
