Ο Ολυμπιακός γνώρισε από τον ΠΑΟΚ την πρώτη του ήττα στο πρωτάθλημα εντός αγωνιστικού χώρου. Επειδή μιλάμε για ένα πρωτάθλημα στην οποία δεν υπάρχει καμία ομάδα αήττητη η ήττα του δεν θα έπρεπε να αποτελεί κάτι άξιο σοβαρού προβληματισμού: θα ερχόταν. Για καμία ομάδα στον κόσμο η πρώτη ήττα δεν πρέπει να είναι σοβαρός λόγος προβληματισμού όσο μεγάλη κι αν είναι: οι ομάδες από τις ήττες μαθαίνουν. Αλλά στην Ελλάδα στη χώρα της υπερβολής δεν υπάρχουν σωστές διαστάσεις αντίληψης: όταν όλα παρουσιάζονται ως υπέροχα, όταν υπάρχουν νίκες, έτσι και στις ήττες σκοτεινιάζει ο ουρανός. Θα προσπαθήσω να μην πω τίποτα για την ήττα του Ολυμπιακού για να μην ρίξω λάδι στη δεξαμενή των υπερβολών. Θα πω μερικά πράγματα για το ποδόσφαιρο όπως εγώ το καταλαβαίνω.

Αλλάζοντας τα πάντα συνεχώς

Το περσινό πρωτάθλημα τελείωσε με μια νίκη του Ολυμπιακού στην Τούμπα επί του ΠΑΟΚ με 0-1. Δεν ήταν μια νίκη σε ένα αδιάφορο ματς: ο νικητής έπαιρνε το εισιτήριο για τα προκριματικά του Γιουρόπα λιγκ, δηλαδή έβαζε στο ταμείο του πολλά παραπάνω χρήματα από αυτά που μοιράζει το UEFA Conference League και γλύτωνε καλοκαιριάτικα ένα ευρωπαϊκό προκριματικό δηλαδή κέρδιζε χρόνο. Στην ενδεκάδα του Ολυμπιακού που αντιμετώπισε τον ΠΑΟΚ την Κυριακή, υπήρχαν εννέα (!) παίκτες που δεν είχαν αγωνιστεί πέρυσι στην ενδεκάδα του Ολυμπιακού που κέρδισε στην Τούμπα. Πέρυσι στην Τούμπα έλειψε ο Πασχαλάκης λόγω τραυματισμού: αν ήταν καλά μπορεί να έπαιζε και οι παίκτες να ήταν οκτώ. Σας φαίνονται λίγοι; Εμένα όχι. Οι δυο που ήταν παρόντες και στα δύο ματς ήταν ο Ροντινέι και ο Φορτούνης. Όχι τυχαία οι δυο με την καλύτερη αντιμετώπιση από τον Τύπο και τον κόσμο. Αναρωτιόμουν αν πέρυσι στην Τούμπα έχανε με 4-0 ο Ολυμπιακός τι θα είχε γίνει: νομίζω απολύτως τίποτα το διαφορετικό. Πάλι θα είχε 8 νέους παίκτες στην κυριακάτικη ενδεκάδα του. Αν κάποιος νομίζει πως είναι τυχαίο ας δει την ενδεκάδα του Ολυμπιακού που έχασε πέρυσι με 1-2 από τον ΠΑΟΚ στο Καραϊσκάκη κι ας την συγκρίνει με αυτή της Κυριακής. Εδώ το πράγμα έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον: δεν υπάρχει ούτε ένας ίδιος ποδοσφαιριστής.

Δεν είναι κανόνας

Μπορεί μια ομάδα που τον Μάιο έχει κερδίσει μια άλλη ομάδα να παίζει με την ίδια ομάδα τον Νοέμβρη και να έχει 9 διαφορετικούς ποδοσφαιριστές στην ενδεκάδα της; Ναι, αν μιλάμε για τον Ολυμπιακό. Πλην όμως δεν προκύπτει από κάπου πως αυτή η ομάδα που έχει αλλάξει τόσο πολύ θα είναι ρονταρισμένη και θα έχει σταθερή απόδοση. Πόσο μάλλον όταν έχει κι ένα καινούργιο προπονητή που στην κατασκευή της, δηλαδή στην επιλογή των παικτών δεν είχε σίγουρα τον πρώτο λόγο. Το πιο πιθανό είναι μια τέτοια ομάδα να έχει προβλήματα ομοιογένειας, δηλαδή πολλά νεκρά διαστήματα απόδοσης. Αυτά έχει ο Ολυμπιακός από την αρχή της σεζόν και εγώ τουλάχιστον τα έχω καταγράψει όπως και τις όποιες αρετές του και την πρόοδό του. Αλλά υπάρχει μια διαφορά: τα νεκρά διαστήματα στα ματς στο Καραϊσκάκη που έχει δώσει από την αρχή της σεζόν δεν πληρώθηκαν γιατί οι αντίπαλοι ήταν κατά κανόνα ομάδες μέτριες που του άφηναν την μπάλα συχνά φοβισμένες. Οποιος δεν το έκανε (ο ΠΑΟ, η Φράιμπουργκ, η Γκενγκ) τον δυσκόλεψε. Υπάρχει εξαίρεση; Φυσικά. Η Γουεστ Χαμ. Αλλά αυτό είναι ένα ματς υπέρβασης όπου πολλοί ποδοσφαιριστές είχαν προσωπικό κίνητρο – κι ένα ματς δεν είναι κανόνας όσο καλό κι αν είναι.

Όταν ζητήσει υπηρεσίες  

Εχει ευθύνες ο Μαρτίνεζ για την ήττα από τον ΠΑΟΚ; Φυσικά. Το πέρασμα του Μασούρα αντί του Αλεξανδρόπουλου ήταν μια κίνηση αυτοκαταστροφική, όχι γιατί ο Μασούρας είναι χειρότερος από τον Αλεξανδρόπουλο, αλλά γιατί άλλαξε το σχήμα: ο ΠΑΟΚ στους κενούς χώρους που βρήκε όταν τα χαφ του Ολυμπιακού γίνανε δυο έκανε πάρτι αναδεικνύοντας και αυτός το τεράστιο πρόβλημα που έχει ο Ολυμπιακός στα μετόπισθεν. Αλλά είμαστε βέβαιοι πως ο Ολυμπιακός όπως είναι κατασκευασμένος μπορεί να παίξει 4-3-3; Δεν το βλέπω. Για να παίξει έτσι μια ομάδα χρειάζεται πέντε χαφ πρώτης γραμμής, δηλαδή πέντε μέσους ικανούς να είναι βασικοί, χωρίς να μεταβληθεί πολύ η απόδοση της μεσαίας γραμμής, κάθε φορά που ο προπονητής θα ζητήσει τις υπηρεσίες τους. Ο Ολυμπιακός έχει δύο (τον Εσε και τον Καμαρά, που είναι δυο καλοί παίκτες όχι ο Σούπερμαν και ο Μπάτμαν) και οι άλλοι είναι  Ιμπόρα κι ο Αλεξανδρόπουλος. Τη Κυριακή ή θα διατηρούσε το 4-3-3 ή θα το χαλούσε: παίκτη στη θέση του Αλεξανδρόπουλου με στοιχεία κανονικού χαφ (κι όχι «δεκαριού» ή ό,τι άλλο παράξενου) δεν είχε. Οπότε το 4-3-3 έγινε 4-2-4 και ο ΠΑΟΚ έκανε πάρτι.  

Μπορεί να παίζει ο Ολυμπιακός 4-2-4 σε μεγάλο ματς – δηλαδή με τέσσερεις παίκτες που δεν γυρνάνε ποτέ (Φορτούνη, Ποντένσε, Μασούρα και Ελ Καμπί) και να κερδίσει ματς; Φυσικά. Αρκεί να βάλει 4 με 5 γκολ. Αν βάλει δυο, όπως με την Τόπολα, την Φράιμπουργκ και τον ΠΑΟΚ δεν του φτάνουν. Είναι το πρόβλημα του η άμυνα; Κι αυτό είναι σχετικό. Και είναι το πιο ενδιαφέρον.

Ποια είναι η άμυνα;

Τι είναι η άμυνα μιας ομάδας; Είναι αρχικά η προσπάθεια της ομάδας να έχει πιο πολλούς παίκτες από τους επιθετικούς του αντιπάλου στη φάση που δεν έχει τη μπάλα στα πόδια. Πως γίνεται αυτό; Πρώτα από όλα χρειάζεται μια διάταξη που βάσιμα να το επιτρέπει. Επειτα χρειάζονται παίκτες ικανοί να υπηρετήσουν τον τρόπο. Τι έχει φέτος ο Ολυμπιακός; Πολύ φοβάμαι τίποτα από τα δυο. Ο Μαρτίνεζ έχει χρησιμοποιήσει πέντε στόπερ (Ρέτσο, Πορόσο, Ντόι, Φρέιρε και τον Μπα πριν φύγει) και τέσσερις ακραίους μπακ (Κίνι, Ροντινέι, Ορτέγκα και Βρουσάι) κι ακόμα ψάχνεται: προβλέπω πως θα δούμε και τον Μπιανκόν και τον Ρίτσαρντς σε λίγο. Γιατί πολύ φοβάμαι πως υπάρχει γενικά στην ομάδα μια αντίληψη που λέει πως με κάποιο τρόπο θα βρεθούν παίκτες που θα τα διορθώσουν όλα με την παρουσία τους και την απόδοσή τους. Πράγμα που είναι κομμάτι λάθος. Διότι πριν από τους παίκτες χρειάζεται ένα σχέδιο. Και το μόνο σχέδιο που εγώ βλέπω λέγεται «ανάγκη να κερδίσουμε το πρωτάθλημα». Αλλά αυτό δεν το λες ούτε 4-3-3, ούτε 4-2-4, ούτε 3-5-2: είναι κάτι άλλο. Ο Ολυμπιακός στα επόμενα 9 ματς έχει 7 εκτός έδρας. Αν δεν βρει αμυντική σταθερότητα και σιγουριά, στο τέλος αυτού του κύκλου για το πρωτάθλημα που τόσο νοιάζεται θα έχει απλά μαθηματικές ελπίδες. Που είναι ο τρόπος να λέμε πως ο στόχος χάθηκε.   

Σε ένα πρωτάθλημα κανονικό

Ο Μαρτίνεθ, όπως εγώ το βλέπω το πράγμα, έχει δώσει πολλά στον Ολυμπιακό γιατί σε πολλά τον συμμάζεψε: δεν είμαι βέβαιος ότι το υλικό του είναι καλύτερο από πέρυσι – η οργάνωση του παιγνιδιού του είναι καλύτερη. Αλλά πριν συζητηθεί η όποια επάρκειά του προπονητή και πριν του χρεωθούν ήττες, πρέπει ο ίδιος να αποκτήσει το δικαίωμα να φτιάξει μια ομάδα όπως ο τη θέλει: η σημερινή ομάδα είναι μια ομάδα παικτών που είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπηρετήσουν τις διατάξεις που ο προπονητής προτιμά τουλάχιστον στα δύσκολα ματς. Ο Ροντινέι πχ είναι δύσκολο να παίξει (και μάλιστα σχεδόν ακάλυπτος) σε άμυνα τετράδας. Δυο μόνο στόπερ στην ενδεκάδα από αυτά που έχει ο Ολυμπιακός, δεν αρκούν για να υπάρχει σοβαρή αμυντική κάλυψη. Κι ο Φορτούνης και ο Ποντένσε ως εξτρέμ, αν δεν γυρνάνε να δουν έστω τι γίνεται στα μετόπισθεν, θα είναι όσο καλοί είναι, μόνο με την μπάλα στα πόδια, αλλά πολύ φοβάμαι πως αυτό δεν αρκεί. Ο Ολυμπιακός έτσι όπως είναι κατασκευαστικά φτιαγμένος μου μοιάζει ότι θα μπορούσε να παίξει πιο λογικά αν έπαιξε 5-3-2 ή 3-4-3 τουλάχιστον στα σοβαρά ματς: στα περισσότερα ματς που έχει δώσει για το πρωτάθλημα στο Καραϊσκάκη μέχρι τώρα θα μπορούσε να παίξει με δυο καρέκλες στην άμυνα, αν ο Καμαρά κι ο Εσε είναι σε φόρμα. Αλλά τα περισσότερα ματς στον Καραϊσκάκη είναι ματς ασήμαντα. Και δεν δίνουν και πρωτάθλημα, πράγμα που αμφιβάλω αν ο καλός Μαρτίνεθ το έχει καταλάβει: αυτός νομίζει πως έχει μια ομάδα σε ένα πρωτάθλημα κανονικό.

Ο Ολυμπιακός πρέπει να φτιάξει ένα προπονητή: έχει φτιάξει διάφορους αλλά το πράγμα γίνεται πια ολοένα και πιο δύσκολο γιατί δεν υπάρχει μεγάλη υπομονή. Πρέπει κάποιος να του εξηγήσει ποιοι είναι οι αντίπαλοι και τι διαφορές έχουν. Και κυρίως πρέπει να του δώσει την δυνατότητα τον Ιανουάριο να διαλέξει ποδοσφαιριστές που θα υπηρετήσουν το παιγνίδι και το σχήμα του. Οποιοι κι αν είναι αυτοί θα του είναι οι πιο χρήσιμοι. Γιατί θα τους ξέρει. Ενώ αυτούς που έχει ακόμα προσπαθεί να τους καταλάβει. Και το ό,τι δεν τους ξέρει το καταλαβαίνουν όλοι…