Λέμε πολύ συχνά ότι στον ελληνικό αθλητισμό υπάρχει αρκετός παραγοντισμός, ό,τι δηλαδή οι διοικούντες των ομάδων μετράνε, σε κάποιες περιπτώσεις, περισσότερο από τους προπονητές - μην πω και από τους παίκτες. Έχω κάποιες διαφωνίες για όλα αυτά, αφού πολλές φορές μπερδεύουμε την ουσία των πραγμάτων με το φαίνεσθαι (ή για να το πω διαφορετικά με το παραγοντικό one man show). Ωστόσο για την οικονομία της συζήτησης ας πούμε ότι είναι έτσι. Στην Ελλάδα οι πρόεδροι νιώθουν ότι κάθε Κυριακή παίζουν στο γήπεδο οι ίδιοι, οι περισσότεροι δεν έχουν κανένα πρόβλημα με την υπερπροβολή, κάποιοι μετατρέπουν τις ΠΑΕ σε αμιγώς προσωποπαγείς εταιρείες. Αλλά τι συμβαίνει όταν υπάρχει μία διοίκηση που δεν παρεμβαίνει κι αφήνει τον προπονητή και τον τεχνικό διευθυντή να κάνουν ό,τι θέλουν παρακολουθώντας τα πράγματα εξ αποστάσεως; Νομίζω ότι σε αυτή την περίπτωση προκύπτει ο εφετινός Παναθηναϊκός.

Το αγγλικό παράδειγμα

Στην Ελλάδα όσοι θέλουν να υποστηρίζουν ότι για όλα τα προβλήματα του αθλητισμού υπεύθυνοι είναι οι παράγοντες, χρησιμοποιούν συχνά πυκνά το παράδειγμα των Αγγλων τονίζοντας ότι κανείς δεν γνωρίζει πώς λένε τον πρόεδρο της Λίβερπουλ για παράδειγμα ή τον τζένεραλ μάνατζερ της Άρσεναλ. Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια και η Πρέμιερ Λιγκ έχει αποκτήσει τους δικούς της «παράγοντες - σταρ»: ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς είναι η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, άλλα περιθώρια προβολής έχουν υπάρξει και για άλλους. Ακόμα θυμάμαι τον μακαρίτη μεγαλομέτοχο της Λέστερ, τον ταϊλανδό Σριβανταναπράμπα να γυρίζει το γήπεδο με την εικόνα του Βούδα, όταν ο Κλαούντιο Ρανιέρι και οι παίκτες του κατέκτησαν το πρωτάθλημα! Ωστόσο είμαι πρόθυμος να δεχτώ ότι οι Άγγλοι πραγματικά εκχωρούν διοικητικές εξουσίες σε προπονητές και τεχνικούς διευθυντές. Ομως οι Άγγλοι είναι μία σπάνια περίπτωση: οδηγούν δεξιοτίμονα αυτοκίνητα, πηγαίνουν ανάποδα στο δρόμο, οι πιο πολλοί περιμένουν πότε επιτέλους θα βγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχουν Πρωθυπουργό τον Μπόρις Τζόνσον, το μοναδικό άνθρωπο που νομίζεις ότι έχει γεννηθεί μεθυσμένος. Σε όλες τις άλλες χώρες, που γνωρίζω, την διοικητική ευθύνη των ομάδων την αναλαμβάνουν πάντοτε πρόεδροι και μεγαλομέτοχοι.

Σαν να γίνεται πείραμα

Ο Παναθηναϊκός των τελευταίων χρόνων, υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορούσε να είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα. Ο κ. Γιάννης Αλαφούζος μη μπορώντας να βρει τον αγοραστή που ψάχνει για να του δώσει τα κλειδιά της ΠΑΕ, έχει καθίσει στην άκρη εκχωρώντας τη διοίκηση της ομάδας στον Νίκο Νταμπίζα και στον Γιώργο Δώνη, δηλαδή στον τεχνικό διευθυντή και τον προπονητή. Ο μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ τους έχει εξηγήσει πόσα είναι τα χρήματα που πρέπει να ξοδέψουν και αυτοί οφείλουν με βάση αυτά  να δημιουργήσουν μία ανταγωνιστική ομάδα. Τα χρήματα δεν είναι πάρα πολλά, καθώς ο Παναθηναϊκός ταλαιπωρείται ακόμα από χρέη, αλλά από την άλλη και οι απαιτήσεις δεν είναι πολύ μεγάλες. Ο Αλαφούζος δεν τους ζήτησε το πρωτάθλημα αλλά να δημιουργήσουν ένα Παναθηναϊκό αξιοπρεπή και αξιόμαχο. Θεωρητικά θα μπορούσαν να τα καταφέρουν. Στην πράξη βλέπουμε ό,τι συμβαίνει σήμερα. Όχι γιατί οι δυο είναι κακοί και άσχετοι και επικίνδυνοι. Αλλά γιατί έχουν αναλάβει ευθύνες που σε μια κανονική ομάδα είναι της διοίκησης.  Όχι δικές τους.

Χάθηκε ο μπούσουλας

Πέρσι η σεζόν ξεκίνησε πολύ καλά. Ο Παναθηναϊκός που είχε πρόβλημα περιορισμού μεταγραφών και ξεκίνησε το πρωτάθλημα με -6 βαθμούς γιατί δεν είχε αδειοδοτηθεί, εμφανίστηκε με μία ομάδα η οποία παίζοντας με παιδιά από τις ακαδημίες έκανε πολύ καλά αποτελέσματα στον πρώτο γύρο. Στο δεύτερο γύρο τα αποτελέσματα δεν ήταν εξίσου καλά και η χρονιά τελείωσε με προβλήματα, αλλά γενικά δεν υπήρξαν μεγάλα παράπονα: μόνο που ο πήχης είχε μπει πολύ χαμηλά. Φέτος ο Παναθηναϊκός εξασφάλισε άδεια συμμετοχής στο πρωτάθλημα και μπορούσε να κάνει όποια μεταγραφή ήθελε. Οι στόχοι άλλαξαν και μαζί και η πίεση. Και η έλλειψη ηγεσίας (όχι καλών υπαλλήλων) έφερε όλα τα υπόλοιπα.

Μπορεί να πει κανείς πολλά και διάφορα για τα αγωνιστικά του Παναθηναϊκού. υπάρχει όμως κάτι που αφορά την ίδια τη διοίκηση του και το οποίο κακώς περνάει απαρατήρητο. Πέρσι ο ΠΑΟ εξαιτίας της απαγόρευσης των μεταγραφών βρήκε ένα μπούσουλα για να κινηθεί. Οποίος και να διοικούσε τον Παναθηναϊκό έπρεπε να βρει νέα παιδιά, διότι μεταγραφές η ομάδα δεν μπορούσε να κάνει. Το γεγονός ότι δεν υπήρξαν πολλοί νεοφερμένοι, καθώς η ομάδα στελεχώθηκε με παιδιά από τις ακαδημίες, στάθηκε αιτία να δημιουργηθεί ένας Παναθηναϊκός που έμοιαζε αρκετά με κολεγιακή ομάδα. Στα κολλέγια δεν χρειάζονται διοικούντες, χρειάζονται καθηγητές και το ρόλο αυτό ο Γιώργος Δώνης τον γνωρίζει πάρα πολύ καλά. Φέτος όμως η ομάδα, χωρίς απαγόρευση μεταγραφών, έπρεπε να ακολουθήσει ένα σχέδιο, να κάνει και προσεκτική χρήση των χρημάτων και να κάνει και επιλογές. Αυτό το γεγονός δημιούργησε μία καινούργια πραγματικότητα: οι νεοφερμένοι παίκτες είναι αρκετοί και πρέπει να προσαρμοστούν, ενώ κάποιοι από τους παλιούς, που περίμεναν ότι θα ανανεωθούν τα συμβόλαιά τους, διαπίστωσαν ότι για την ομάδα υπήρχαν διαφορετικές προτεραιότητες – ο Χατζηζιοβάνης π.χ. Μοιραία προέκυψαν παίκτες με διαφορετικές απαιτήσεις και χρειαζόταν κάποιος όλους αυτούς να τους ακούσει, να τους συνετίσει και να τους θυμίζει και τις υποχρεώσεις τους. Φέτος έπρεπε με απλά λόγια ο ΠΑΟ να διοικηθεί  κανονικά. Πέρσι έγινε κατά κάποιο τρόπο διαχείριση κρίσης.

Άλλο είναι η διαχείριση κρίσης

Στη διαχείριση των κρίσεων οι άνθρωποι δίνουν συνήθως τον καλύτερο εαυτό τους - γίνονται πολύ προσεκτικοί και προσέχουν τις κινήσεις τους διότι η περίσταση το επιβάλει. Όταν όμως η κρίση τελειώνει και υπάρχει επιστροφή στην κανονικότητα τότε πρέπει να υπάρχουν εντός της ομάδας και κανονικοί ρόλοι: ο προπονητής πρέπει να είναι προπονητής δηλαδή να αξιοποιήσει αγωνιστικά το υλικό, ο τεχνικός διευθυντής πρέπει να προσέξει να κάνει τις καλύτερες δυνατές επιλογές με βάση τα χρήματα τα οποία έχει για ξόδεμα και ο πρόεδρος πρέπει να θέτει τους πάντες ενώπιον των ευθυνών τους. Στον Παναθηναϊκό σήμερα ο προπονητής αναλαμβάνει μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης από αυτό που πρέπει, ο τεχνικός διευθυντής κάνει πολλά από όσα θα έπρεπε να κάνει ο πρόεδρος και ο μεγαλομέτοχος δυστυχώς για την ομάδα παρακολουθεί τα πάντα εξ αποστάσεως διότι θέλει να φύγει. Κι ο έρανος του Δημήτρη Γιαννακόπουλου δύσκολα θα φέρει στο ταμείο τα 20 εκατ που αυτός λέει ότι χρειάζονται για να μπει στην ομάδα. Και έχει χαθεί ήδη από το γήπεδο κι ο κόσμος.

Τα άλυτα προβλήματα

Ο ΠΑΟ πήρε μια ισοπαλία από τον Ολυμπιακό στο ΟΑΚΑ. Το μέγεθος του αντιπάλου και η δυσκολία του παιχνιδιού υποχρεώσουν  τους παίκτες του να δώσουν το κάτι παραπάνω. Ο ΠΑΟ τα κατάφερε, αλλά δεν γιατρεύτηκε. Αυτό θα συμβεί μόνο αν βρει μία κανονική εσωτερική ιεραρχία, όταν δηλαδή υπάρχουν ένας προπονητής, ένας τεχνικός διευθυντής και ένας μεγαλομέτοχος που διοικεί. Αυτός χρειάζεται, όχι μόνο για να βάζει χρήματα (πράγμα που κάνει ο Αλαφούζος…) αλλά και για να επιβραβεύει την προσπάθεια όλων και για να τους τρίζει και τα δόντια, όποτε αυτό είναι απαραίτητο. Διαφορετικά θα πρέπει όλοι να αρχίσουν να ψάχνουν δεξιοτίμονα αυτοκίνητα και να συζητάνε μεταξύ τους για το Brexit, αλλά κάθε λίγο και λιγάκι μια Ξάνθη, υπερδύναμη στη διαιτησία γιατί έχει πλάτες και κανα δυο διαιτητές, που δεν σέβονται τίποτα, θα τους θυμίζουν πόσα άλυτα προβλήματα κουβαλάνε…