Η απορία πολλών, μεταξύ των οποίων και οπαδών του Ολυμπιακού, είναι τι άλλαξε τόσο θεαματικά στην ομάδα μετά τον Ιανουάριο κι έφτασε στον πρώτο ευρωπαϊκό τελικό της ιστορίας της μετά από ένα τόσο κακό ξεκίνημα στην σεζόν που σίγουρα δεν προμήνυε κάτι τέτοιο. Οποιος διαβάζει τακτικά το blog γνωρίζει πως έχω καταγράψει πολλές από τις μικρές ή μεγάλες αλλαγές, ωστόσο θα προσπαθήσω να κάνω το πράγμα περισσότερο κατανοητό – αν και για μια πλήρη εξήγηση θα χρειαζόταν πιθανότατα ένα ολόκληρο βιβλίο. Η βασική απάντηση ωστόσο είναι ότι άλλαξαν τόσα πολλά που θα ήταν απίθανο όλα όσα έγιναν να μην έχουν επίπτωση στην ίδια την ομάδα. Που ή θα διαλυόταν ή θα αντιδρούσε θεαματικά.
Η χειρότερος ή καλύτερος
Ο Ολυμπιακός άλλαξε τρεις προπονητές και δυο τεχνικούς διευθυντές κι απέκτησε οκτώ παίκτες τον Ιανουάριο. Όλα αυτά σημαίνουν ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι ίδιος. Θα ήταν ή χειρότερος ή καλύτερος. Γιατί έγινε καλύτερος; Πρώτα από όλα γιατί όσοι παίκτες αποκτήθηκαν αποδείχτηκαν καλύτεροι από αυτούς που έφυγαν: εκ των υστέρων φαίνεται ότι δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αλλά για να γίνει κατανοητό ας θυμηθούμε ποιοι έφυγαν. Ο Πεπ Μπιέλ ήρθε στην Ελλάδα μάλλον για να τρελάνει τους πάντες: του στοίχισε η συνύπαρξη με πολλά «δεκάρια», αλλά έχασε γρήγορα το κέφι του για μπάλα – τον ενδιέφεραν άλλα πολλά. Ο Φρέιρε τραυματίστηκε και δεν συνήρθε ποτέ. Ο Σολμπάκεν περνούσε ωραία στην Αθήνα, αλλά ως τουρίστας. Ο Πορόζο είχε καλά στοιχεία, αλλά η περίπτωση του ήταν ιατρικό θαύμα: είχε όλα τα ζωτικά του όργανα ανάποδα (καρδιά, συκώτι, νεφρά κτλ) και οι γιατροί τρόμαζαν: το παιδί πάντως είναι μια χαρά. Ο Μαντί Καμαρά δυστυχώς μετρούσε μέρες για να φύγει. Κι ο Σκάρπα, ενώ ήταν ωραίος με τα σκέιτμπορντ, τα βιβλία και τα ηλεκτρονικά πατίνια του, ήταν δύσκολο να αγωνιστεί σε ευρωπαϊκό πρωτάθλημα περπατώντας. Ποιοι ήρθαν; Ο Κάρμο πρώτα από όλα, που είναι ο στόπερ που έλειπε χρόνια. Ο Αμπι που μοιάζει καλύτερος από τους μπακ που βρήκε. Ο Τσικίνιο και ο Ορτα που είναι ποιοτικότεροι παίκτες από τους χαφ που ξεκίνησαν την χρονιά παίζοντας δίπλα στον Εσε. Ο Ζέλσον Μαρτίνς που θέλει να ξαναγίνει σημαντικός κι ο Ναβάρο που δεν είναι ο φορ κρούσης που πολλοί φαντάζονταν, αλλά έχει δώσει πιο πολλά από όσους έφυγαν. Το ρόστερ φάνηκε αμέσως καλύτερο. Η επιστροφή του Ντάρκο Κοβάσεβιτς στη θέση του Αντόνιο Κορδόν, που έμπλεξε σε μια σειρά από οικογενειακά προβλήματα, αποδείχτηκε χρήσιμη γιατί επέστρεψε κάποιος που δεν χρειαζόταν μήνες προσαρμογής. Τι έλειπε; Ενας προπονητής. Και ήρθε ο Μεντιλίμπαρ. Και μάλιστα αρχικά δοκιμαστικά. Διότι η πίστη στην πιθανότητα να βρεθεί κάποιος να κουμαντάρει την ομάδα μεσούσης της περιόδου είχε σχεδόν χαθεί.
Τα δυο ατού του Βάσκου
Ο Βασκος είχε δυο ατού. Το πρώτο ότι η καριέρα του δεν συγκρίνεται με αυτή του Μαρτίνεθ και του Καρβαλιάλ. Ο Ντιέγκο Μαρτίνεθ είχε ιδέες και όρεξη για δουλειά, αλλά έπρεπε οι παίκτες του να τον στηρίξουν καθώς κάποιοι είχαν μεγαλύτερη πείρα από αυτόν – το πράγμα θύμιζε πολύ την περίπτωση του Κορμπεράν, με τον οποίο ένα χρόνο πριν είχε γίνει το ίδιο. Τον Μαρτίνεθ έπρεπε να τον βοηθήσει ο Κορδόν, ο οποίος χάθηκε όμως στις δικές του περιπέτειες – έχει ακόμα σχέση με τον Ολυμπιακό πάντως. Ο Καρβαλιάλ γνώριζε την ελληνική πραγματικότητα, αλλά έχασε σε χρόνο ρεκόρ την εμπιστοσύνη του στο γκρουπ: εκτός από όσους φύγανε τον Ιανουάριο, ο Πορτογάλος, με την αγαπημένη του φράση «he better go» ήθελε να φύγουν και ο Γιόβετις, ο Μπιανκόν, ο Ρίτσαρντς κι ο Ιμπόρα, που μάλιστα έμεινε γιατί έπεισε την διοίκηση να του δοθεί η ευκαιρία να ολοκληρώσει το συμβόλαιό του (ίσως και την καριέρα του) χωρίς μια απόλυση, που, όπως είχε πει, δεν έχει νόημα: ήταν δηλωμένος στην ευρωπαϊκή λίστα και θα έπαιρνε έτσι κι αλλιώς τα χρήματα του.
Ο Μεντιλίμπαρ ήρθε χωρίς πολλούς συνεργάτες, αλλά με την εμπειρία ενός ανθρώπου που έχει δυο δεκαετίες δουλειάς στην Ισπανία κι έμοιαζε έτοιμος να κάνει αυτό που ήθελαν εκείνη τη στιγμή οι παίκτες, δηλαδή να πάρει την ευθύνη των αποτελεσμάτων. Δεν μιλάει αγγλικά, η επικοινωνία με το γκρουπ δεν είναι ευκολότερη, αλλά σε μια ομάδα που ο ρόλος του προπονητή είχε σχεδόν καταργηθεί, αρκούσε ο σεβασμός προς το πρόσωπό του για να αποκατασταθεί η χαμένη ιεραρχία: σεβασμός και από τους παίκτες, αλλά και από την διοίκηση.
Το δεύτερο ατού του Μεντιλίμπαρ ήταν το Europa League που είχε κερδίσει με την Σεβίλλη. Στα αποδυτήρια του Ολυμπιακού είχε δημιουργηθεί ένα είδος βεβαιότητας ότι η ομάδα μπορεί να τα καταφέρει ευκολότερα στην Ευρώπη από όσο στο ελληνικό πρωτάθλημα. Η βελτίωση του Ολυμπιακού στα ματς με την Φερενσβάρος την μεγάλωσε. Και το γεγονός ότι ο προπονητής δεν ξεχώριζε τους παλιούς από τους νεοφερμένους, αλλά χρησιμοποίησε τα ματς του πρωταθλήματος για να δώσει ευκαιρίες σε όλους, δημιούργησε μια καλή σχέση. Ξαφνικά όλοι άρχισαν να νιώθουν σημαντικοί κι όχι με τις βαλίτσες στο χέρι. Σε μια ομάδα που έχει 13 συμβόλαια που λήγουν το καλοκαίρι αυτό ήταν απαραίτητο.
Η πρόκριση με την Μακάμπι
Σε μια σεζόν τόσο μεγάλη, και για τον Ολυμπιακό τόσο παράξενη, μέτρησαν κι άλλα πολλά. Εκ των υστέρων μπορεί να πει κανείς ότι το γεγονός ότι ο Ολυμπιακός αγωνίστηκε καιρό σε άδειο γήπεδο μπορεί να του έκανε και καλό: δεν μεγάλωσαν οι γκρίνιες πχ. Μέτρησε επίσης ότι ανάμεσα στον Βαγγέλη Μαρινάκη και στον Μεντιλίμπαρ δημιουργήθηκε γρήγορα μια καλή σχέση – οι δυο τους είχαν γνωριστεί στην δεξίωση του Ευρωπαϊκού Σούπερ καπ, οι συστάσεις από τον Βαλβέρδε ήταν καλές, και η υπόσχεση του προέδρου για ανανέωση της συνεργασίας μετά την βαριά ήττα από την Μακάμπι Τελ Αβίβ έδιωξαν από τον προπονητή κάθε άγχος. Η δε πρόκριση με την Μακάμπι είναι αναμφίβολα το ματς- γεγονός που έπεισε τους πάντες πως όλα γίνονται. Διότι ό,τι και να συμβαίνει, στον Ολυμπιακό αν δεν υπάρχουν αποτελέσματα, δύσκολα υπάρχει και ηρεμία. Και το αποτέλεσμα αυτό – η νίκη πρόκριση με 1-6 μετά από μια ήττα με 1-4 – είναι από αυτά που σε προικίζουν δύναμη.
Ο Ολυμπιακός βελτιώθηκε γιατί δεν μπορούσε να πάει χειρότερα. Η πίστη ότι η διάκριση στην Ευρώπη, που ο κόουτς γνωρίζει, είναι ευκολότερη από την κατάκτηση του πρωταθλήματος μέτρησε καταλυτικά: για πρώτη φορά στην ιστορία της ομάδας μια ευρωπαϊκή διοργάνωση έγινε στόχος. Όταν οι μικροί κέρδισαν το Youth League η διοικητική βεβαιότητα ότι η ομάδα μπορεί να τα καταφέρει στο UEFA Conference League μεγάλωσε. Και στα ματς με την Αστον Βίλα δικαιώθηκε θεαματικά. Οι παίκτες έκαναν υπερβάσεις απόδοσης, γιατί τα είδαν ως μια σπάνια ιστορική ευκαιρία. Ο σεβασμός στα πλάνα του προπονητή, που ήταν μάλιστα διαφορετικά κατά περίσταση, ήταν δεδομένος. Ωραία είναι τα πλάνα, αλλά χωρίς συγκέντρωση, πίστη, τρέξιμο, κίνητρο δεν αρκούν.
Τι συνέβη τελικά
Ο Ολυμπιακός, και με τον Μεντιλίμπαρ, δεν έχει μια τεράστια μεταμόρφωση στο πρωτάθλημα – κι ως ομάδα τριών μηνών θα ήταν δύσκολο να την έχει. Είχε δύσκολες νίκες ακόμα και με ομάδες όπως ο Παναιτωλικός και ο Αστέρας Τρίπολης, στα ντέρμπι τα αποτελέσματα του εξακολουθούν να είναι μέτρια, καθώς έχει κερδίσει μόνο δυο φορές τον ΠΑΟΚ. Οι ήττες από τον ΠΑΟ στο Καραϊσκάκη και την ΑΕΚ, όπως και η αδικαιολόγητη για ομάδα που κάνει πρωταθλητισμό ισοπαλία με τον Αρη, δεν του επέτρεψαν να χτίσει το μεγάλο σερί που θα τον έφερνε κοντά στην κορυφή: οι ελπίδες του για το πρωτάθλημα εξακολουθούν να είναι απλά μαθηματικές – οι τρεις νίκες με ΠΑΟΚ, ΑΕΚ και ΠΑΟ είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο – ο Ολυμπιακός στα play off εκτός έδρας έχει κερδίσει μόνο την Λαμία. Αλλά η Ευρώπη είναι αλλιώς: εδώ μιλάμε για όνειρα και τα όνειρα τα κυνηγάς. Το πρωτάθλημα είναι για τον Ολυμπιακό δουλειά. Που αρχίζει στην προετοιμασία και τελειώνει στα τέλη Μαϊου. Με αντιπάλους όχι μόνο την ΑΕΚ, τον ΠΑΟ και τον ΠΑΟΚ, αλλά κι ένα σωρό άλλους.
Είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς πως θα κλείσει την σεζόν ο Ολυμπιακός. Μπορεί να μείνει τέταρτος στο πρωτάθλημα κι εκτός Ευρώπης την σεζόν που έκανε την καλύτερη του ευρωπαϊκή πορεία. Μπορεί να σηκώσει ευρωπαϊκό τρόπαιο και μπορεί και όχι. Μπορεί όλα να ολοκληρωθούν υπέροχα και μπορεί και όχι. Αλλά δυο πράγματα είναι σημαντικά: το πρώτο ότι η τρομερή του ευρωπαϊκή πορεία έκανε κατανοητό στον κόσμο του ποιος πρέπει να είναι ο μεγάλος στόχος για τον σύλλογο – κλείνοντας τα εκατό του χρόνια δεν μπορεί παρά να είναι η ευρωπαϊκή του καταξίωση. Και το δεύτερο που ελπίζω να έγινε κατανοητό είναι ότι μια ομάδα πρέπει να έχει μια εσωτερική ιεραρχία: να έχει διοικητικούς παράγοντες, προπονητικό επιτελείο και ολοκληρωμένο ρόστερ με παίκτες που να κάνουν την διαφορά σε κάθε γραμμή. Αυτό το απλό συνέβη μετά τον Ιανουάριο.
