Εχω την βεβαιότητα ότι οι γυναίκες αγαπάνε και καταλαβαίνουν το μπάσκετ περισσότερο από όσο το ποδόσφαιρο. Ηθελα να το γράψω καιρό τώρα, αλλά δεν είχα την ευκαιρία – μου την έδωσε το γεγονός ότι μέχρι της 15 Σεπτεμβρίου θα παρακολουθούμε τα τελικά του Μουντομπάσκετ στην Κίνα με την ελπίδα να δούμε την Εθνική μας να κατακτά κάποιο μετάλλιο.
Ομολογώ ότι την πρώτη φορά που το παρατήρησα μου είχε φανεί διασκεδαστικό – μου πήρε χρόνο για να καταλάβω πως δεν είναι καθόλου τυχαίο κι έχει να κάνει με την γυναικεία ψυχοσύνθεση. Το ποδόσφαιρο για τις πιο πολλές γυναίκες είναι βαρετό και αντρικό. Τα γκολ που μπαίνουν είναι ελάχιστα και ο σχολιασμός τους από τους άντρες μπορεί να κρατά πάρα πολύ: στο μυαλό της γυναίκας είναι δυσανάλογος σε σχέση με το ίδιο το γεγονός. Η δεξιότητα του ποδοσφαιριστή στα μάτια της γυναίκας είναι κάτι μη εντυπωσιακό: ένας τύπος που τρέχει με τη μπάλα στα πόδια δεν κάνει κάτι που να της μοιάζει δύσκολο, σίγουρα δεν είναι θεματικό. Στα μάτια της γυναίκας στο ποδόσφαιρο οι συνεργασίες είναι ελάχιστες: το ποδόσφαιρο είναι ένα σπορ για σκληρούς χαζούς που αντέχουν στο ξύλο. Το ποδόσφαιρο είναι για τις γυναίκες ακατανόητα βίαιο. Ο κίνδυνος τραυματισμού ελλοχεύει και στο μυαλό της γυναίκας ο κίνδυνος δεν έχει τίποτα το γοητευτικό. Το ίδιο το μητρικό αίσθημα της επιβάλει ν αρχίζει να φωνάζει «πρόσεξε θα χτυπήσεις» - μπορεί να το κάνει και για κάποιον απολύτως άγνωστο. Συνήθως είναι εξαιρετικά δύσκολο μια γυναίκα να καταλάβει πως όσα γίνονται στον αγωνιστικό χώρο είναι προϊόν οργάνωσης και τακτικής. Αυτό που η γυναίκα βλέπει είναι όλο το αντρικό χάος. Παίκτες να διαμαρτύρονται, λάθος αποφάσεις, ηρωισμούς άνευ λόγου, διαιτητές που ένας Θεός ξέρει γιατί κάνουν αυτό το επάγγελμα. Σίγουρα έχει προσέξει ότι οι ποδοσφαιριστές αντιμετωπίζουν το πράγμα με μια δραματική ένταση – σπανίως γελάνε. Ενώ οι μπασκετμπολίστες γελάνε συνέχεια.
Η μεγάλη ελπίδα
Αν το ποδόσφαιρο στα μάτια της γυναίκας είναι η απόλυτη απόδειξη της ανδρικής ανωριμότητας, το μπάσκετ είναι η μεγάλη της ελπίδα ότι οι άντρες μπορεί να την διασκεδάσουν. Στο μπάσκετ μπαίνουν συνεχώς καλάθια – το σπορ της μοιάζει λιγότερο ανιαρό. Η παραγωγικότητα των παικτών και των ομάδων δικαιολογεί μια κάποια συγκέντρωση. Ο τρόπος που μπαίνει το καλάθι μοιάζει κάθε φορά διαφορετικός. Η υπέροχη του παίκτη έναντι των αντιπάλων του βασίζεται σε κατανοητά από την ίδια χαρακτηριστικά: ο πιο δυνατός, ο πιο έμπειρος, ο πιο ογκώδης, ο πιο αλτικός, ο πιο γρήγορος, ο πιο ενθουσιώδης και εν τέλει ο πιο ψηλός έχει ένα αβαντάζ – το μέγεθος μετράει και δεν χρειάζεται επί τούτου καμία συζήτηση. Η συμπεριφορά των παικτών εντός γηπέδου επιτρέπει στη γυναίκα να φτιάξει στο μυαλό της ένα πρωταγωνιστή: μπορεί να ξεχωρίσει ευκολότερα τον έξυπνο, τον πονηρό, τον τύπο που διαβάζει σωστά τη δυσκολία. Οι παίκτες στο παρκέ είναι λίγοι και τα χαρακτηριστικά τους διαφορετικά: τους παρατηρεί ως χορευτικό συγκρότημα, που λειτουργεί με κέφι έχοντας ένα χορογράφο – προπονητή, που επιτρέπει και κάποιους αυτοσχεδιασμούς. Αν στο γήπεδο του ποδοσφαίρου βλέπει ένα ρεμπέτ ασκέρ (κι ακούει τους άντρες να συζητούν για αυτό σαν να πρόκειται για λόχο ειδικών αποστολών διοικητικά οργανωμένο), στο γήπεδο του μπάσκετ η γυναίκα βλέπει πέντε σπάνιους τύπους με ταλέντο, και προσόντα που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους κοινούς ανθρώπους. Οι γυναίκες τρελένονται να ανακαλύπτουν κάτι σπάνιο: μερικές φορές το βλέπουν ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει.
Οι κανονισμοί του μπάσκετ είναι πάρα πολύ πιο δύσκολοι από αυτούς του ποδοσφαίρου. Μοιάζει απίθανο να εξηγήσεις σε μια γυναίκα τι είναι η παράβαση των τριών δευτερολέπτων, πότε ανανεώνεται μια επίθεση, γιατί μπορεί να δοθεί τεχνική ποινή, τι είναι αυτό που ο σχολιαστής αποκαλεί «φλόπινγκ» και γιατί τιμωρείται. Από την άλλη μια γυναίκα συνήθως εκνευρίζεται που οι άντρες θεωρούν απλό το τι είναι το οφσάιντ – για την ίδια παραμένει περίπλοκο και θυμώνει όταν την κοιτάζουν επιτιμητικά, γιατί, παρά την δέκατη τέταρτη εξήγηση, εξακολουθεί να μην το καταλαβαίνει. Οι γυναίκες είναι πρακτικά πλάσματα: δεν νοιάζονται ιδιαίτερα για τα γιατί των κανονισμών, αλλά θέλουν απλά την εφαρμογή τους κι αφού υπάρχει στο σπορ διαιτητής αυτό τους αρκεί. Αυτός πρέπει να ξέρει κι όχι οι ίδιες: οι ίδιες πρέπει απλά με ό,τι βλέπουν να χαίρονται. Για αυτές το μπάσκετ έχει σαφώς πιο συναρπαστικές εικόνες από το ποδόσφαιρο: έχει καλάθια, τάπες, λάθη, καρφώματα κυρίως τρίποντα. Ειδικά το τρίποντο είναι μια απόδειξη δικαιοσύνης – κάθε γυναίκα που σέβεται τον εαυτό της πιστεύει ότι στη ζωή πρέπει κάποια πράγματα να αξιολογούνται με βάση τη δυσκολία τους: δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι όλα ίδια, όπως στο ποδόσφαιρο που το γκολ με ένα σουτ από πολύ μακριά και το γκολ από ένα γιγάντιο λάθος του τερματοφύλακα μετράνε το ίδιο. Η γυναίκα επιβραβεύει, αναγνωρίζει τη δυσκολία, έλκεται από το αναπάντεχο: σε αυτή της την διάθεση οφείλεται η αγάπη για τη μόδα, ο πειραματισμός στην κουζίνα, η σεξουαλική της απελευθέρωση, αλλά και η ανικανότητα της να πάρει τα μάτια της από τη φιγούρα.
Κάποιος ανόητος...
Η γυναίκα δεν πιστεύει ότι ένα ματς είναι μικρογραφία της ζωής ή πόλεμος ή μάχη: αυτά τα βαρύγδουπα τα πιστεύουν οι άντρες. Η γυναίκα αφιερώνει σε κάτι που μπορεί να την διασκεδάσει τόσο όσο και καθόλου περισσότερο. Τα ματς του μπάσκετ τελειώνουν – και συχνά όλα κρίνονται στο τέλος τους. Ενώ τα ματς του ποδοσφαίρου της μοιάζουν να μην τελειώνουν ποτέ, αφού η αντρική κουβέντα που τα συνοδεύει τα κάνει σαν τα δράματα: βαριά και αφόρητα.
Όμως νομίζω ότι αν τελικά κάτι κάνει τις γυναίκες να αγαπάνε το μπάσκετ περισσότερο από το ποδόσφαιρο, είναι κυρίως το ότι στο μπάσκετ δεν υπάρχει ισοπαλία. Η γυναίκα δεν καταλαβαίνει την έννοια της ισοπαλίας: εκπαιδεύεται για να μην την καταλαβαίνει. Στο μυαλό της σε κάθε αντιπαράθεση θα πρέπει να υπάρχει ένας νικητής κι ένας ηττημένος. Η γυναίκα δεν φοβάται την ήττα και μπορεί πάνω της να χτίσει υπέροχες μέρες γκρίνιας και καταπληκτικές νύχτες στεναχώριας. Φυσικά ξέρει να πανηγυρίζει τη νίκη έχοντας έναν ολότελα προσωπικό τρόπο. Αλλά τι διάολο είναι αυτή η ισοπαλία; Μισή ήττα ή μισή νίκη; Και ποιος χαζός σκέφτηκε ότι κάτι τέτοιο μπορεί, ως τέλος, να είναι ενδιαφέρον; Μάλλον κάποιος ανόητος άντρας…
(ΒΗΜΑγκαζίνο, Σεπτέμβρης του 2019)
