Η χθεσινή μέρα μπορεί να είναι ιστορική για την ελληνική διαιτησία: η ΕΠΟ τροποποίησε τον σχετικό κανονισμό και πλέον του χρόνου μπορεί να έχουμε ξένους διαιτητές σε όποιο ματς ο αρχιδιαιτητής κ. Μέλο Περέιρα (ή όποιος άλλος είναι στη θέση του) θα το κρίνει απαραίτητο. Μπορεί να έχουμε ξένους διαιτητές στα ντέρμπι, μπορεί να μην έχουμε και σε κανένα ματς, ωστόσο η δυνατότητα υπάρχει και η διαπίστωση της ανικανότητας των Ελλήνων διαιτητών υπάρχει και με τη βούλα πλέον.

Ολο αυτό τον καιρό, ο μόνος που σοβαρά προσπάθησε να υπερασπιστεί τους βουβούς Ελληνες διαιτητές είναι ο κ. Παναγιώτης Βαρούχας, ο γνωστός τηλεδιαιτητής που έχει το θάρρος της γνώμης του. Και χθες έκανε δηλώσεις εναντίον του Περέιρα αλλά και του Μπορμπαλάν, για τη διαιτησία  του οποίου είχε μιλήσει και μετά τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδος. Τότε, είχα προσπαθήσει να του εξηγήσω γιατί ο Ισπανός έκανε τόσο καλή εντύπωση και γιατί η ΕΠΟ θα υποχρεωθεί να φέρει ξένους διαιτητές, παρά τις αντιδράσεις της ΑΕΚ κυρίως. Τώρα που η τροποποίηση πέρασε δεν μπορώ παρά να θέσω σε δημόσια διαβούλευση αυτό που τότε είχα χρησιμοποιήσει για να κάνω κατανοητή την εξέλιξη: «το αξίωμα της πάπιας». Διαβάστε το και πάρτε θέση.  

Η χαμένη τιμή

Ο Παναγιώτης Βαρούχας, ο γνωστότερος έλληνας τηλεδιαιτητής, είχε εμφανιστεί την επόμενη του τελικού νυχτιάτικα στην τηλεοπτική Δίκη του Σκάι προσπαθώντας να σώσει την (χαμένη) τιμή της ελληνικής διαιτησίας – έκανε μάλιστα, όπως συνηθίζει, και μια ανάλυση της παρουσίας του Μπορμπαλάν στον τελικό κρίνοντας τα πεπραγμένα του Ισπανού ακριβοδίκαια. Ο Βαρούχας είχε αποδείξει, με τη δύναμη της εικόνας, ότι ο Ισπανός, για τον οποίο τόση κουβέντα έγινε, δεν ήταν αλάνθαστος – το κάθε άλλο. Δεν είχε δώσει δυο φάουλ (τουλάχιστον…) σε επικίνδυνες θέσεις, ενώ είχε κάνει ένα αρκετά σοβαρό λάθος βγάζοντας κίτρινη κάρτα στον Βαρέλα, που δεν έχει κάνει τίποτα, κι όχι στον Βιερίνια που εμπλέκεται στον καυγά με τον Βράνιες: αν ο Πορτογάλος έπαιρνε κίτρινη κάρτα θα είχε αποβληθεί κι ο ΠΑΟΚ θα αγωνιζόταν για τουλάχιστον δέκα λεπτά με εννέα παίκτες. Ο Βαρούχας κατέδειξε επίσης ότι ο Μπορμπαλάν αχρήστευσε τον κανονισμό, που ισχύει στην Ελλάδα και αφορά τις φωτοβολίδες ευθείας βολής: πολύ σωστά επεσήμανε πως από την στιγμή που έπεσαν τρεις τέτοιες από τους οπαδούς του ΠΑΟΚ, ο Ισπανός έπρεπε να διακόψει το ματς ακόμα κι αν η τελευταία έπεσε στα λεπτά των καθυστερήσεων.  Πέρα από το ότι θα είχε πλάκα να διακοπεί και ο τελικός σε βάρος του ΠΑΟΚ (και η ΑΕΚ να κάνει το πρώτο νταμπλ στην ιστορία του ποδοσφαίρου στα χαρτιά…) ο Βαρούχας έχει δίκιο: αν λέμε μπράβο στον Μπορμπαλάν γιατί εφάρμοσε τον κανονισμό, αυτό έπρεπε να το κάνει χωρίς την παραμικρή έκπτωση – αν διακοπή προβλέπεται, διακοπή έπρεπε να υπάρξει. Πιθανότατα μάλιστα ο Ελληνας τηλεδιαιτητής να έχει και δίκιο όταν υπονοεί ότι η επιλογή του ξένου διαιτητή έγινε για να βρεθεί κάποιος ανεκτικός στις ρίψεις αντικειμένων: πιθανότατα στην ΕΠΟ να εκτιμούσαν ότι αυτό θα ήταν αδύνατο να μην συμβεί – ίσως ο Περέιρα, όταν είπε ότι έφερε ένα ξένο για να προστατέψει τους Έλληνες διαιτητές να εννοεί ακριβώς αυτό, δηλαδή ότι χρειαζόταν κάποιος να πάρει πάνω του τέτοιες δύσκολες αποφάσεις. Αν στη θέση του Μπορμπαλάν ήταν Έλληνας και δεν διέκοπτε το ματς όταν έπεσαν φωτοβολίδες, θα τον έτρωγε το μαύρο φίδι: ο παρατηρητής θα το σημείωνε, ο χαμένος του ματς θα φώναζε, οι εφημερίδες θα τον «σταύρωναν» κτλ, ενώ τώρα ουδείς ασχολήθηκε. Η έκθεση του παρατηρητή κ. Ιωσιφόγλου το πολύ να μπει σε κάποιο μουσείο του ποδοσφαίρου μελλοντικά.  

Ποιο λάθος κάνει ο Βαρούχας; Ότι ο κόσμος δεν ασχολείται με τους διαιτητές επειδή είναι Ελληνες, αλλά γιατί έχουν δώσει δικαιώματα στους πάντες να ασχολούνται μαζί τους. Τέτοια δικαιώματα δεν έδωσε ο Μπορμπαλάν και για αυτό, παρά τα λάθη του, πήρε τα μπράβο όλων. 

Αν κάνει κουαξ κουάξ

Το πρόβλημα της ελληνικής διαιτησίας δεν είναι ότι οι Ελληνες διαιτητές κάνουν λάθη: όλοι κάνουν – κι όπως έδειξε ο Βαρούχας και ο Μπορμπαλάν έκανε, μόνο που αυτός αντίθετα από τους δικούς μας έμοιαζε διαιτητής κι αυτό εδώ που φτάσαμε είναι το σημαντικότερο. Οι Αμερικάνοι λένε ότι αν κάποιος μοιάζει με πάπια, συμπεριφέρεται σαν πάπια και κάνει κουάξ κουάξ κατά πάσα πιθανότητα είναι πάπια. Αυτό ακριβώς είναι και το πρόβλημα των ελλήνων διαιτητών: δεν μοιάζουν με διαιτητές, δεν συμπεριφέρονται σαν διαιτητές , δεν σφυρίζουν σαν διαιτητές και κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι διαιτητές. Αν μετά τον τελικό όλος ο κόσμος είπε μπράβο στον Μπορμπαλάν, και αν κάθε λογικός άνθρωπος θέλει την αλλαγή του κανονισμού ώστε του χρόνου να ρθουν ξένοι διαιτητές τουλάχιστον στα ντέρμπι, είναι γιατί στον τελικό του κυπέλλου ο κόσμος είδε κάποιον που έμοιαζε, συμπεριφερόταν, σφύριζε και ήταν διαιτητής. Νομίζω είναι τόσο απλό που το καταλαβαίνει και ο Βαρούχας και όλοι όσοι για την επιλογή του Περέιρα διαμαρτυρήθηκαν.

Με βάση ό,τι έβλεπαν

Σε εποχές που γινόταν ο κακός χαμός με την διαιτησία κι ακούγαμε στην τηλεόραση για το «θείο», «τα πενηνταράκια», «τα κόζα» και τους «περίεργους», υπήρχαν τουλάχιστον διαιτητές: ο Βασσάρας, ο Κασναφέρης, ο Μπίκας, ο Κάκος ήταν άνθρωποι που καταλάβαινες ότι αποφάσιζαν με βάση τον κανονισμό και τα μάτια τους. Ο καθένας είχε το κύρος που είχε κερδίσει εντός του γηπέδου – άλλος μεγαλύτερο, άλλος μικρότερο. Ολοι είχαν κερδίσει, αν μη τι άλλο, τον σεβασμό των ποδοσφαιριστών, ακριβώς όπως ο Μπορμπαλάν το Σάββατο του τελικού. Μπορεί να έκαναν λάθη, αλλά είχαν προσωπικότητα. Κυρίως δεν ήξερες τι θα κάνουν, πριν καν αρχίσει το ματς. Δεν έψαχναν προστάτες, δεν προσπαθούσαν να δείξουν ποιος κάνει κουμάντο, κανείς παράγοντας δεν τηλεφωνούσε σε δημοσιογράφους για να διαμαρτυρηθεί γιατί αυτός τους πείραξε με κάποιο σχόλιο του. Είχαν συμπεριφορά διαιτητών και δεν ήταν φοβισμένα παιδάκια σαν τον Παπαπέτρου, αγχωμένοι φουκαράδες σαν τον Σιδηρόπουλο, μελαγχολικά πριγκιπόπουλα σαν τον Αρετόπουλο και τον Μάνταλο ή κακομοίρηδες που θέλουν να πέσουν στα γόνατα και να αυτομαστιγωθούν όπως ο Κομίνης στην Τούμπα, όταν είδε ότι ο ΠΑΟΚ σκόραρε. Επίσης όλοι είχαν και πατεράδες και πεθερούς και φίλους πρόεδρους Ενώσεων, αλλά δεν τους άφηναν να παριστάνουν τους πλασιέ των σφυριγμάτων και των υπηρεσιών τους: οι τωρινοί διευθύνουν ματς και νομίζεις πως έχουν κρεμασμένη στο λαιμό μια ταμπέλα που γράφει «ανοίξαμε και σας περιμένουμε». Ο Μπορμπαλάν όχι.    

Εχουν κάμποσα άλλοθι  

Είναι αλήθεια ότι οι Ελληνες διαιτητές έχουν και πολλά άλλοθι. Τους στήνουν στον τοίχο οι εφημερίδες για πλάκα, κάποιοι ατιμώρητοι πετάνε φυλλάδια έξω από τα σπίτια τους για να τους ενημερώσουν ότι γνωρίζουν που μένουν (!), κάμποσοι έχουν φάει και ξύλο για να τρομοκρατηθούν και να δίνουν τα «κουκούτσια» εκεί που πρέπει. Φταίει πάρα πολύ και το Κράτος που δεν έχει ξεδιαλύνει ένα σωρό σκοτεινές υποθέσεις με αυτούς στο ρόλο του θύματος: ακόμα περιμένουμε να μάθουμε ποιος έδειρε τον Τσαχιλείδη, ποιος κυνηγούσε τον Σιδηρόπουλο στον Αγιο Κοσμά, ποιος έκαψε το εξοχικό του Μπίκα, ποιος έβαλε κοριούς στο αμάξι του Ζωγράφου πριν τον τσακίσει στο ξύλο, με ποιου εντολή ένας «θαμνάκιας» χτύπησε τον Βασσάρα. Όμως η μεγάλη ευθύνη είναι πάντα των διαιτητών που ξεπουλάνε το κύρος τους αδυνατώντας να μοιάζουν «άρχοντες του αγώνα» - έτσι τους λέγανε κάποτε. Ακόμα και η ίδια η ιστορία του ερχομού του Μπορμπαλάν αυτό κατέδειξε: δεν κατάφεραν να συνεννοηθούν και να στείλουν μια επιστολή διαμαρτυρίας στον αρχιδιαιτητή Περέιρα – οι μισοί δεν την υπέγραψαν για να μην δυσαρεστηθεί η ΕΠΟ.

Στον φίλο μου τον Βαρούχα που τους υπερασπίζεται θα λεγα απλά ότι το αμερικάνικο αξίωμα (που λέει ότι όποιος μοιάζει με πάπια, συμπεριφέρεται σαν πάπια, κάνει κουάξ κουάξ κτλ) έχει εφαρμογή και σε όποιους μοιάζουν με κότες, συμπεριφέρονται σαν κότες και κάνουν κοκοκό. Είναι τελικά κότες. Κι εμείς χρειαζόμαστε διαιτητές. Κι όχι μόνο στο ποδόσφαιρο, αλλά και στο μπάσκετ κι όπου αλλού υπάρχουν πάπιες ή κότες...