Στους ομίλους του Τσάμπιονς λιγκ σπάνια βλέπεις πια μεγάλες εκπλήξεις. Η πιθανότητα να αποκλειστεί στη φάση αυτή μια ομάδα από αυτές που διεκδικούν το τρόπαιο είναι μικρή, ενώ δεν είναι λίγες οι ομάδες που δίνουν μάχη για την τρίτη θέση. Όμως η διοργάνωση είναι ακόμα χρήσιμη γιατί μπορεί να δεις ένα βράδυ τον Ερυθρό Αστέρα να κερδίζει τη Λίβερπουλ και να σου θυμίζει γιατί έχει υπάρξει μια από τις σημαντικότερες ομάδες στην Ευρώπη.
Θρίαμβοι της μιας βραδιάς
Τις προάλλες έγραφα για τους θριάμβους της μιας βραδιάς που κοσμούν την όποια ευρωπαϊκή ιστορία των ελληνικών ομάδων. που κούπες ευρωπαϊκές δεν έχουν στις προθήκες τους. Με θριάμβους τέτοιους κυρίως είναι χτισμένη όλη η ευρωπαϊκή ιστορία του Αστέρα που στην Ελλάδα είναι μάλλον άγνωστη. Οι μεγαλύτεροι θυμούνται το κύπελλο Πρωταθλητριών, που οι Σέρβοι κατέκτησαν το 1991, δεν ξεχνούν κάποιους μεγάλους παίκτες που φόρεσαν τη φανέλα με τις ασπροκόκκινες ρίγες, έχουν πάντα την βεβαιότητα ότι μιλάμε για μια μεγάλη ομάδα, αλλά αμφιβάλω αν κανείς μπορεί εύκολα να αναφέρει μερικά μεγάλα αποτελέσματά της. Τον έβλεπα τον Αστέρα χθες βράδυ να κερδίζει καθαρά και εύκολα τη Λίβερπουλ κι αναρωτιόμουν πόσοι γνωρίζουν ότι τη δεκαετία του ΄70 ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή ομάδα που είχε καταφέρει να κερδίσει στο Ανφιλντ τους Κόκκινους, που τότε έχτιζαν το μύθο τους. Σκεφτόμουν επίσης πόσοι γνωρίζουν πως η καταπληκτική αυτή ομάδα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή που κέρδισε τη Μπάγερν στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μονάχου και πόσοι θυμούνται πως η μεγάλη Μίλαν του Σάκι και των Ολλανδών χρειάστηκε την ομίχλη κάποτε για να αποφύγει στο Βελιγράδι ένα αποκλεισμό, που θα της στερούσε το δικαίωμα να κατακτήσει το πρώτο της ευρωπαϊκό τρόπαιο. Η ιστορία του Ερυθρού Αστέρα είναι γεμάτη από νίκες και ήττες, θριάμβους και πίκρες, αλλά διαδραματίζεται ολόκληρη στον αστερισμό της σέρβικης ξεροκεφαλιάς. Ο Αστέρας, όταν έχει μια καλή ομάδα, το αποδεικνύει στο γήπεδο κάνοντας συχνά πυκνά πράγματα που είναι αδύνατο να περιμένει κανείς. Φέτος έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή ομάδα που έφτασε στους ομίλους ξεκινώντας από τον πρώτο προκριματικό. Οι Σέρβοι παίζουν επίσημα ματς από τα μέσα Ιουλίου. Και χθες τα παιδιά του Βλάνταν Μιλόγεβιτς κέρδισαν τη Λίβερπουλ γιατί έτρεχαν πιο πολύ- ποιος θα το λεγε!
Σε πέντε χρόνια κύπελλο
Στην ιστορία του συλλόγου το μεγάλο κατόρθωμα παραμένει το κύπελλο Πρωταθλητριών του 1991 – αυτό που οι Σέρβοι αποκαλούν το «έκτο αστέρι της ομάδας». Το εντυπωσιακό της ιστορίας εκείνης είναι ότι ο Αστέρας δεν κατέκτησε το κύπελλο ως αουτσάιντερ – ήταν πανίσχυρος και θα μπορούσε να το κάνει ήδη τρία χρόνια πριν: το κατέκτησε άλλωστε χωρίς ήττα, όπως μόνο άλλες οκτώ ομάδες έχουν κάνει στην ιστορία. Το 1986 ανέλαβαν τις τύχες της ομάδας δυο μεγάλες δόξες της: ο Βλάντιμιρ Τσβέτκοβιτς, ως αντιπρόεδρος και ο Ντάγκαν Τζάιτς, ως τεχνικός διευθυντής. Ο Τζάιτς είχε κάνει μια δήλωση που είχε προκαλέσει χαμόγελα: είχε πει ότι ο Αστέρας θα κερδίσει το κύπελλο Πρωταθλητριών σε πέντε χρόνια ξεκινώντας σχεδόν από το μηδέν. Συνέβη έτσι ακριβώς. Το 1987 αποκλείστηκε από τη Ρεάλ Μαδρίτης, το 1989 από τη Μίλαν στα πέναλτι. Όμως ο χρόνος δούλευε υπέρ του Αστέρα, που χρειαζόταν αυτούς τους αποκλεισμούς απλά για να ωριμάσουν τα τρομερά πιτσιρίκια του. Στο δρόμο προς τη δόξα ο Τζάιτς πούλησε δυο παίκτες πάνω στους οποίους η ομάδα στηριζόταν: τον Ντράγκαν Στοϊκοβιτς τον έδωσε στη Μαρσέιγ και τον Μπόρισλαβ Τσβέτκοβιτς τον άφησε να κάνει αυτό που ήθελε και να πάει στο καμπιονάτο. Όμως πίσω από αυτούς υπήρχαν παίκτες, που όταν σκέφτεσαι ότι έπαιξαν στην ίδια ομάδα, ακόμα και σήμερα αναρωτιέσαι πως αυτό είναι δυνατόν: τέτοια συλλογή αστεριών, χωρίς μάλιστα να ξοδεύονται εκατομμύρια, είναι αδύνατο να ξαναγίνει. Στην ομάδα που κέρδισε το Πρωταθλητριών το 1991 υπήρχαν 21 Γιουγκοσλάβοι κι ένας Ρουμάνος, ο Μίοντραγκ Μπελοντέντιτσι ήδη πρωταθλητής Ευρώπης με την Στεάουα. Δίπλα του στην άμυνα ήταν ο σπουδαίος Ναϊντόφσκι και μπροστά τους ο δικός μας Ρέφικ Σάμπανάτζοβιτς. Και μετά ο ουρανός γέμιζε αστέρια: πίσω από τον Πάντσεφ που σκόραρε και με κλειστά τα μάτια, υπήρχαν ο Μιχαϊλοβιτς (που τότε έπαιζε αριστερό χαφ εξτρέμ και μετά έκανε καριέρα σαν λίμπερο), ο Γιούγκοβιτς, ο Προσινέτσκι και ο Σαβίσεβιτς – όλοι αρτίστες που με τη μπάλα στα πόδια τρόμαζαν.
Θυμάμαι τον τελικό του 1991 με την Μαρσέιγ σαν χθες. Ο Λούμπο Πέτροβιτς, που ήταν προπονητής, είχε πάει τους παίκτες στην Ιταλία μια ολόκληρη εβδομάδα πριν το ματς: ήταν αδύνατο, είχε πει, να προετοιμαστεί η ομάδα στο Βελιγράδι, αφού ο τελικός είχε γίνει εθνικό θέμα και οι παίκτες δεν μπορούσαν να βγουν από τα σπίτια τους. Στο Μπάρι, που είχε γίνει το ματς, είχαν εμφανιστεί 25 χιλιάδες Σέρβοι και είχαν κάνει κανονική κατάληψη στην πόλη στήνοντας αντίσκηνα στα πάρκα. Το ματς ήταν κάκιστο, αφού και οι δυο αντίπαλοι δεν ήθελαν να χάσουν. Πήγε μοιραία στα πέναλτι, ο τερματοφύλακας Στέφαν Στογιάνοβιτς (που κι αυτός ήταν σπουδαίος) έπιασε το πρώτο και οι παίκτες του Πέτροβιτς τα έβαλαν όλα! Προσινέτσκι, Μπίνιτς, Μπελοντέντιτσι, Μιχαΐλοβιτς και Ντάρκο Πάντσεφ θα μπορούσαν να χτυπήσουν και δέκα πέναλτι ο καθένας χωρίς να χάσουν κανένα: οι άνθρωποι δεν παίζανε ποδόσφαιρο, γράφανε ιστορία. Και μετά ήρθε ο πόλεμος που κατάφερε ότι δεν είχε πετύχει κανείς αντίπαλος του Αστέρα: τον διέλυσε σε χρόνο ρεκόρ. Οι παίκτες έφυγαν, ευρωπαϊκά ματς στο Μαρακανά δεν μπορούσαν να γίνουν, η παραγωγή ποδοσφαιριστών σταμάτησε, αφού η Σερβία χρειαζόταν στρατιώτες. Κι έμεινε μόνο η ανάμνηση μιας μεγάλης ομάδας – πιθανότατα της τελευταίας στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, που δεν προέκυψε γιατί πετάχτηκαν ένα σωρό χρήματα.
Μας χρειάζεται πάντα
Χθες βράδυ ξαναείδα κάτι από εκείνο τον Αστέρα. Δεν έχει ετούτη η ομάδα ούτε Μπελοντέντιτσι, ούτε Προσινέτσκι, ούτε Σαβίσεβιτς. Τερματοφύλακας της είναι ένας Καναδός, ο Μπόργιαν, κι όχι ο μεγάλος Στογιάνοβιτς. Στα προηγούμενα δυο ματς είχε δεχτεί δέκα γκολ από την Παρί και την Λίβερπουλ: στους ομίλους φτάνει για πρώτη φορά από το 1991. Αλλά ο σέρβικος πατριωτισμός υπάρχει κι ας φοράνε τη φανέλα και ξένοι παίκτες. Οταν ο Μάρκο Μάριν ζωγράφισε ένα κόρνερ από τα δικά του και ο πανήψυλος Παβκόφ έκανε το 1-0, ομολογώ πως πετάχτηκα και το πανηγύρισα. Κι όταν αργότερα έγινε από το φορ του Αστέρα του 2-0, άρχισα να πνίγομαι από την αγωνία για το αν ο Σάβιτς κι ο Ρόντιτς θα το κρατήσουν. Γιατί ένας Αστέρας, Ερυθρός, φωτεινός και υπέροχος, μας χρειάζεται πάντα…
