Το τρένο του Ολυμπιακού στην Ευρωλίγκα πέρασε κι από την Βαλένθια (85-92) – το έκανε μάλιστα με ένα τρόπο που θα μείνει στους οπαδούς της συμπαθέστατης ισπανικής ομάδας αξέχαστος. Ο Ολυμπιακός βρέθηκε να χάνει δυο φορές στη διάρκεια του πρώτου ημιχρόνου με 15 πόντους, αλλά με ένα καταπληκτικό ξέσπασμα στο τρίτο δεκάλεπτο (το αγαπημένο του) βρέθηκε 15 πόντους μπροστά! Το πιο σημαντικό είναι ότι το έκανε «αρχηγού παρόντος»: ο Κώστας Πανανικολάου έκανε το καλύτερο παιγνίδι του φέτος. Πριν το επόμενο.

Και μπροστά και στη γαλαρία

Όταν ο Βασίλης Σπανούλης αρχικά και ο Γιώργος Πρίντεζης στη συνέχεια είπαν «αρκετά» και μας αποχαιρέτησαν ο Κώστας Παπανικολάου πήρε τα γαλόνια και το περιβραχιόνιο του αρχηγού έχοντας σε αυτό κληρονομικό δικαίωμα. Τέσσερα χρόνια πριν είχα γράψει εδώ ότι ο Παπανικολάου είναι γεννημένος αρχηγός και πως όταν θα πάρει το περιβραχιόνιο θα ολοκληρωθεί και σαν παίκτης αποκτώντας τον πραγματικό του ρόλο. Δεν ήταν καμιά σπουδαία πρόβλεψη: όποιος έχει παρακολουθήσει τον Παπ από μικρό καταλάβαινε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε κάποιον που για να γίνει αρχηγός σπούδασε δίπλα σε γεννημένους τέτοιους και περίμενε την στιγμή χρόνια. Στις ομάδες το περιβραχιόνιο του αρχηγού είναι μια μεγάλη τιμή – εμείς που απλά τις ομάδες τις παρακολουθούμε δεν την καταλαβαίνουμε. Ο αρχηγός πρέπει να είναι ένα παράδειγμα και συγχρόνως ένας από όλους. Πρέπει να έχει κύρος, αλλά να μην έχει τουπέ. Πρέπει να ξέρει την ομάδα, αλλά να μην αγωνίζεται σε αυτή μόνο γιατί την ξέρει. Πρέπει να έχει το κουράγιο να βάλει σε όλους μια φωνή, αλλά να είναι και έτοιμος ανά πάσα στιγμή να κάνει την αυτοκριτική του. Πρέπει να ξέρει να βγει μπροστά, αλλά και πότε να κάθεται στη γαλαρία. Πρέπει να είναι ο πρώτος που θα αναλάβει ευθύνες και συγχρόνως ο πιο ταπεινός τη στιγμή της επιτυχίας.

Πολλοί έχουν φορέσει περιβραχιόνια – λίγοι ήταν πραγματικοί αρχηγοί. Στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ τεράστιος καθηγητής του ρόλου ήταν και θα παραμείνει ο Παναγιώτης Γιαννάκης. «Φώναζε» στους συμπαίκτες του με τις εμφανίσεις του στο παρκέ – κι όχι μόνο με τις καλές του. Μπορούσε να αγωνίζεται τραυματίας. Είχε πάντα τον τρόπο να ξεσηκώνει το κοινό ζητώντας του βοήθεια για όλους τη στιγμή της δυσκολίας. Όταν μιλούσε, ήταν αδύνατο να μην τον ακούσεις. Κι όταν η ομάδα του έχανε ένιωθες πως θες να του συμπαρασταθείς προσωπικά.

Ο αρχηγός δεν μπορεί να είναι εσωστρεφής – ακόμα κι αν είναι τέτοιος σαν άνθρωπος: ο ρόλος απαιτεί πολλές φορές πράξεις εξωστρέφειας συμβολικές. Όταν ο Βασίλης Σπανούλης πχ στα μεγάλα ματς χαιρετούσε με χειραψίες όλα τα μέλη της αντίπαλης ομάδας (προπονητές, παίκτες, συνοδούς κτλ) το έκανε όχι για προσωπικές δημόσιες σχέσεις (τι να τις κάνει;) αλλά εκπροσωπώντας τον Ολυμπιακό: η πράξη του ήταν σαν διπλωματική αποστολή. Ένας για όλους και στο καλωσόρισμα και στο αντίο.

Ενας καπετάν φασαρίας αρχηγός

Ο Παπανικολάου είναι διαφορετικός αρχηγός από τον Σπανούλη και τον Πρίντεζη, αλλά είναι άψογος στο ρόλο του, κι ας έχει υπάρξει μικρός ένας καπετάν φασαρίας. Όταν μιλάει εκπροσωπεί τους πάντες, σαν προηγουμένως να έχει συμφωνήσει μαζί τους τι θα πει. Όταν διαμαρτύρεται στους διαιτητές το κάνει πλέον σαν να τους συμβουλεύει – χωρίς φωνές και γκρίνιες, αλλά με κανα δυο γκριμάτσες ρεπερτορίου. Όταν γίνεται αλλαγή φεύγει πλέον τρέχοντας προς τον πάγκο – η παλιά κακή του συνήθεια να δείχνει μερικές φορές τη δυσφορία του εξαφανίστηκε. Ο Παπανικολάου ήταν από μικρός παιδί με άποψη, ίσως γιατί τον τίτλο του χαρισματικού πιτσιρικά τον απολάμβανε χωρίς άγχος, αντίθετα με άλλους. Η εξωστρέφειά του, ως αρχηγό, τον βοηθά πολύ. Είναι ο Παπανικολάου, αλλά είναι πλέον αρχηγός κι επομένως τίποτα από όσα ως Παπανικολάου έκανε, δεν μπορεί πια να είναι παρεξηγήσιμο τώρα: ίσα ίσα.

Αργά αλλά σταθερά, και καθώς τα παιγνίδια αθροίζονται, γίνεται κατανοητό πως το περιβραχιόνιο και το αρχηγιλίκι έχουν μια ευεργετική συνέπεια και στο παιγνίδι του. Αν ξαναδείτε τη χρονιά που κάνει θα το καταλάβετε. Ο Παπανικολάου αρχίζει με ένα τραυματισμό που φέρνει μαζί του από το Eurobasket. Στην πρώτη του χρονιά ως αρχηγός, αυτή που για χρόνια πιστεύω πως περίμενε, βρίσκεται εκτός ομάδας για να κάνει αποθεραπεία. Παίζει 23 λεπτά με την Μπαρτσελόνα και σκοράρει μόνο από βολές. Γυρνά μετά από τρεις εβδομάδες αποκατάστασης και είναι άποντος με τη Μονακό. Υποφέρει. Αλλά είναι αρχηγός. Κι ο αρχηγός δεν μπορεί να λείπει. Ετσι αρχίζει να προσφέρει κυρίως στην άμυνα, χωρίς να πιέζει τον εαυτό του στην επίθεση, όπως θα έκανε παλιότερα: ως αρχηγός πρέπει να παίζει για τους άλλους – κι αν αυτό πάντα το έκανε, φέτος το κάνει ακόμα πιο πολύ, σαν αυτό το παιγνίδι να είναι το μόνο που χαίρεται.

Με τη Βαλένθια στο ΣΕΦ κατεβάζει 7 ριμπάουντ, έχει δυο κλεψίματα και δίνει 4 ασίστ. Με την Παρτιζάν σε μόλις 16 λεπτά συμμετοχής βρίσκει για πρώτη φορά φέτος 10 πόντους. Με την Αλμπα κάνει στο ΣΕΦ το πρώτο του καλό επιθετικό παιγνίδι με 5/8 δίποντα και 3/5 τρίποντα σε τριάντα λεπτά: τα ριμπάουντ και τα κλεψίματα είναι αναλογικά πάντα πολλά. Πιο πολύ από τα νούμερά του αυτό που αρχίζει να ανεβαίνει είναι ο χρόνος συμμετοχής του – δηλαδή ο δείκτης της θέλησής του να μείνει στο παρκέ. Με την Εφές, τη Βίρτους, την Φενέρ στο Σεφ, την Βιλερμπάν παίζει 20 με 23 λεπτά. Στο ματς με τον ΠΑΟ στο ΟΑΚΑ γίνεται πλέον φανερό πως όσο πιο πολύ αγωνίζεται, τόσο πιο πολύ προσφέρει: παίζει 28 λεπτά, βοηθά καθοριστικά στο να μην φανεί η απουσία του Βεζένκοφ και φορτώνει τον ΠΑΟ με 13 πόντους. Στη Μπολόνια παίζει ακόμα πιο πολύ γιατί ο Σάσα δεν έχει ακόμα συνέρθει: 31 λεπτά για 17 πόντους. Όταν ο Πίτερς θα χτυπήσει, ο αρχηγός παίζει και για αυτόν: 33 λεπτά με την Φενέρ, 27 με την Εφές, 31 με την Αλμπα – σε όλα η στατιστική του είναι γεμάτη. Μια στατιστική αρχηγού που θα κάνει και υπερωρίες και ό,τι παραπάνω χρειαστεί. Για τους συμπαίκτες του, αλλά και για τον εαυτό του. Διότι μόνο έτσι η ζωή είναι ωραία.

Δεν θα βγει δευτερόλεπτο

Οσο η σεζόν προχωρά αρχίζω να πιστεύω ότι αυτός είναι το πραγματικό βαρόμετρο του Ολυμπιακού. Ο τρόπος παιγνιδιού του Γιώργου Μπαρτζώκα προβλέπει τα σουτ του, αλλά και τις αλλαγές του στην άμυνα και το να παίζει άμυνα σε πέντε θέσεις. Τα έκανε όλα αυτά πάντα, αλλά φέτος τα κάνε με άλλη ένταση: την ένταση φέτος τη δίνει το περιβραχιόνιο. Ο Παπ αφού κέρδισε τον ΠΑΟ στον ημιτελικό του κυπέλλου (αυτός ήταν ο αληθινός MVP ως απροσδόκητος επιθετικός παράγοντας) έκανε στη Βαλένθια το καλύτερο παιγνίδι του με 22 πόντους, (4/4 δίποντα και 4/6 τρίποντα), αλλά και με ασίστ και ριμπάουντ και με βουτιές στις πινακίδες για να διορθωθούν λάθη και με φάουλ σωστά ξοδεμένα και έξυπνα κερδισμένα. Εμεινε στο γήπεδο σχεδόν 38 λεπτά και στο τελευταίο πεντάλεπτο, σε αυτό που θα έπρεπε να είναι κουρασμένος, κάνει τα πάντα σαν μόλις να πάτησε το παρκέ: το ματς στο οποίο δεν θα βγει δευτερόλεπτο πλησιάζει.

Ο Γιαννάκης δεν έβγαινε ποτέ, ο Σπανούλης μερικές φορές στράβωνε όταν τον φώναζαν στον πάγκο, ο Διαμαντίδης όταν έβγαινε έμενε όρθιος κι έτοιμος να επιστρέψει. Κάποια μέρα στη σχολή των αρχηγών όλοι αυτοί θα παραδίδουν μαθήματα. Το να περάσεις το μάθημα του Παπανικολάου θα είναι πολύ δύσκολο…